Terrorist maakt
kans als asielzoeker

Als het gaat om Afghanen is het vrijwel onmogelijk om terroristen uit de grote groep asielzoekers te plukken, zo heeft minister Korthals (Justitie) gisteren toegegeven. Vrijwel alle Afghaanse asielzoekers krijgen op dit moment op grond van het Vluchtelingenverdrag een tijdelijke verblijfstatus. Nederland stuurt Afghaanse asielzoekers niet terug naar hun land van herkomst, omdat de veiligheidssituatie daar onvoldoende stabiel is; al vóór de dreiging van een Amerikaanse invasie overigens.

Justitie zegt niet te weten of aanhangers van de Saudische terrorist Osama bin Laden de afgelopen jaren een verblijfsvergunning hebben gevraagd en gekregen. „De meeste mensen die hier naartoe zijn gekomen, waren op de vlucht voor het schrikbewind van het Taliban-regime”, aldus een woordvoerster van de IND, onderdeel van Justitie. „Maar of er misschien ook mensen bij zitten die bloed aan hun handen hebben, is ondanks intensieve screening heel moeilijk te controleren.”

Als gevolg van de al twintig jaar durende burgeroorlog zijn sinds 1986 naar schatting ruim 30.000 Afghanen naar Nederland gevlucht. Vorig jaar zochten ruim 5000 hier asiel, en dit jaar hebben ruim 2000 mensen onderdak gezocht. Nederland is daarmee na Duitsland Europese koploper wat betreft de opvang van Afghanen. In totaal zijn sinds 1980 3,6 miljoen Afghanen het geweld in hun vaderland ontvlucht.

Opsporing
In 1994 heeft Justitie het zogenoemde NOVO-team opgericht, dat speciaal tot taak heeft te onderzoeken of zich onder asielzoekers oorlogsmisdadigers of potentieel gevaarlijke fundamentalisten bevinden. Wanneer er aanwijzingen zijn dat het vluchtverhaal van een asielzoeker eigenaardigheden bevat, wordt het dossier doorgestuurd naar het NOVO-team van het openbaar ministerie; de zogenoemde 1F-procedure. Daarbij is er speciale aandacht voor Afghanen en personen uit voormalig Joegoslavië.

Tot nog toe is het team er evenwel nooit in geslaagd ook maar één verdachte voor de rechter te brengen. Het is te ingewikkeld gebleken om voldoende bewijs te verzamelen om naar Nederland gevluchte misdadigers aan te houden. Wanneer niet hard te maken is dat iemand een belast verleden heeft, wordt hij gewoon toegelaten. „Het is ons inmiddels duidelijk dat het niet lukt”, aldus Korthals. „We weten dus niet altijd wie we binnenhalen.”

Dekmantel
CDA-fractievoorzitter De Hoop Scheffer vindt dat tijdens de asielprocedure beter moet worden gescreend op de aanwezigheid van mogelijke terroristen onder asielzoekers. Volgens hem hebben veiligheidsdiensten er met enige regelmaat op gewezen dat asielprocedures in Europa mogelijk worden misbruikt om potentiële terroristen een dekmantel te verschaffen.

De Hoop Scheffer ziet de betere screening als een van de maatregelen die moeten worden genomen ten behoeve van de nationale veiligheid. „De tijd dat die nationale veiligheid alleen gericht was op de bescherming tegen externe vijanden, is met de aanslagen van vorige week in New York en Washington definitief voorbij”, aldus De Hoop Scheffer. „Externe bedreigingen vermengen zich meer en meer met interne gevaren. Ons denken over nationale veiligheid zal daarom grondig moeten worden herzien.”