Voorpagina14 september 2001

Economische schade terreuraanslagen valt nog niet te overzien

VS willen snel „terug naar normaal”

Van onze correspondent
NEW YORK – Bedrijven rond Wall Street hebben de afgelopen dagen alles op alles gezet om de slag van afgelopen dinsdag te boven te komen. Hetzelfde geldt voor de beurs van New York (NYSE), die langer gesloten blijft dan Washington lief is. De regering wil zo snel mogelijk „terug naar normaal.”

Dat is niet zo eenvoudig. Kantoren zijn vernietigd, essentieel personeel wellicht omgekomen. Morgan Stanley had een van de grootste kantoren in het World Trade Center, waar 3500 mensen voor deze investeringsbank werkten. Volgens topman Phil Purcell wist het overgrote deel van hen het WTC tijdig te verlaten. Bij beursmakelaar Cantor Fitzgerald is de situatie minder duidelijk. „Wij proberen een inventarisatie te maken en gelukkig melden zich steeds meer overlevenden. Maar wij hebben zeker ook ernstige verliezen geleden”, aldus Clara Kiewel, hoofd marketing van Fitzgerald.

Schadeclaims
Verlies aan mensen, verlies aan kantoorruimte, verlies aan communicatieapparatuur en verlies aan data. Het zal nog even duren voordat de totale schade duidelijk wordt. Er wordt van uitgegaan dat grotere bedrijven met verscheidene vestigingen elders in New York en in de Verenigde Staten op dat netwerk kunnen terugvallen en de catastrofe rond het WTC zullen overleven.

Een veel gestelde vraag is natuurlijk of de verzekeringssector de aanslagen overleeft. Volgens een woordvoerder van Chubb, een van de grootste verzekeraars van de VS, zullen de gezamenlijke schadeclaims niet hoger uitvallen dan die „na een grote orkaan.” Een bijzonder gevoelige sector is natuurlijk de luchtvaart. De kapers zijn erin geslaagd om op drie vliegvelden viermaal door het veiligheidssysteem te glippen. Er zijn dus massale schadeclaims te verwachten namens alle slachtoffers –die van de vier gekaapte vliegtuigen en die van het WTC in New York en het Pentagon in Washington– aan het adres van de drie vliegvelden en misschien ook aan het adres van de twee luchtvaartmaatschappijen waarvan de toestellen werden gebruikt.

De algehele schade wordt voorlopig geschat tussen de 20 en 40 miljard dollar. Dat is een bedrag dat de verzekeringssector –die grote risico's gewoonlijk herverzekert bij andere bedrijven– moet kunnen opbrengen. Hoewel het mogelijk is dat een aantal kleinere bedrijven het misschien moeilijk krijgt wanneer men met te veel claims wordt geconfronteerd.

's Werelds grootste verzekeringsbedrijf AIG –met hoofdkwartier vlak bij het WTC in Wall Street– was gisteren onbereikbaar voor commentaar. AIG's hoofdkantoor is niet direct getroffen, maar had wel last van de communicatie-uitval als gevolg van de terreuraanslagen. Vanwege de chaos rond Wall Street is men bezig de belangrijkste activiteiten van het bedrijf te verplaatsen naar andere kantoren in New York en naar enkele vestigingen aan de overkant van de rivier de Hudson in de buurstaat New Jersey.

Al snel na de dubbele aanslag op het hart van Amerika's grootste financiële centrum viel het woord recessie. Kunnen terreuraanslagen Amerika's economie onder de rode streep drukken? „De aanslagen zelf zijn daarvoor niet voldoende, ook al is de schade groot, het gaat om schade aan kantoren”, aldus James Duffault, marktanalist van investeringsbank Salomon Smith Barney. „Dat zal de beurshandel rond Wall Street hinderen en de handel in het algemeen, omdat New York nu eenmaal het drukste handelscentrum van de VS is. Maar het enige werkelijke gevaar voor de Amerikaanse economie komt van de consument. Die bleef de afgelopen maanden geld uitgeven, ondanks een stagnerende economie. Dat was een positieve factor, want de consument is goed voor tweederde van het bruto nationaal product (bnp) van het land. Tweederde dus van alle geproduceerde diensten en goederen. Als de consument na de aanslagen voorzichtiger wordt en de hand op de knip houdt, dan zou dat kunnen leiden tot een negatieve groei, dus een inkrimping oftewel een recessie”, aldus Duffault.

Hebben de aanslagen gevolgen voor de positie van de dollar ? Dat is nog onduidelijk. Feit is natuurlijk wel dat de wereld moet rekenen met militaire represailles van de VS. Dat kan tot een verdere verhoging van de olieprijzen leiden, waardoor de inflatiespiraal wordt gestimuleerd. Dat zal 's werelds reservemunt –de dollar– geen goed doen. De centrale Federal Reserve (Fed) heeft Amerika's commerciële banken al steun toegezegd. Vraag is natuurlijk in hoeverre de Fed weer steun nodig heeft van de centrale banken van bondgenoten om de dollar te schragen.

Renteverlaging
In dit verband verwachten velen ook een nieuwe renteverlaging van de Federal Reserve. Dat maakt de dollar natuurlijk niet aantrekkelijker op de financiële markten, maar maakt het getroffen bedrijven wel mogelijk om goedkoper geld te lenen voor broodnodige herstelinvesteringen. Het zal nog even duren voordat men de exacte balans kan opmaken van de rampdinsdag. Maar ondanks alle schade en onzekerheid is Wall Street ervan overtuigd dat Amerika's vitale economie en dynamische beurssysteem de klap zullen overleven.