Voorpagina14 september 2001

Scharping waarschuwt voor oorlogshysterie

Duitsland: Afgemeten
antwoord op aanval

BRUSSEL/BERLIJN – De Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Rudolf Scharping, heeft er gisteren bij de Verenigde Staten op aangedrongen 'afgemeten' te reageren op de terreuraanslagen in New York en Washington. Hij waarschuwde voor oorlogshysterie.

„We staan niet aan de vooravond van een oorlog”, zei Scharping, een uitlating die contrasteerde met wat president George Bush van de Verenigde Staten op ongeveer hetzelfde moment zei over de aanslagen: „Wij hebben de eerste oorlog van de 21e eeuw gezien.”

De NAVO stelde woensdagavond in reactie op de terroristische aanslagen voor het eerst in haar bestaan artikel 5 van het NAVO-verdrag in werking. Toch verplicht die daad –het bewuste artikel legt de negentien lidstaten de plicht op tot het verlenen van onderlinge militaire bijstand in geval van een gewapend conflict– niet tot een gezamenlijk optreden als de VS besluiten tot een vergeldingsaanval voor de aanslagen van dinsdag. Een collectieve NAVO-actie lijkt dan ook onwaarschijnlijk.

De NAVO-verklaring moet vooral gezien worden als een blijk van solidariteit, benadrukte de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Colin Powell, gisteren. Waarschijnlijk zal de bijstand aan de VS in geval van een vergeldingsaanval niet verdergaan dan het beschikbaar stellen van vliegvelden en toestemming geven voor het gebruiken van het luchtruim van desbetreffende lidstaten. Scharping zei dat als Amerika om militaire bijstand zou vragen, de Bondsrepubliek die zou verlenen, maar hij voegde eraan toe dat het niet waarschijnlijk is dat de VS dat zullen doen.

Rol
Elke buitenlandse bijdrage van de Duitse krijgsmacht moet vooraf door de Bondsdag worden goedgekeurd, wat de Duitse rol in een mogelijke vergeldingsaanval in NAVO-verband compliceert. Scharping zei echter dat de Duitse bijdrage mogelijk zou kunnen bestaan uit het leveren van een aantal medische evacuatievliegtuigen.

De Franse president Jacques Chirac zei in een vraaggesprek met de televisiezender CNN dat Washington voor het een gewapende actie begint eerst de verantwoordelijken voor de „krankzinnige, absurde en wrede” aanslagen dient op te sporen. Als dat is gebeurd en de VS vragen om militaire bijstand, dan zal Frankrijk zeker medewerking verlenen, zei Chirac.

Alle Franse gevechtsvliegtuigen hebben sinds dinsdagmiddag hun oorlogsbewapening en zijn stand-by. Generaal Jean-Pierre Job, de bevelhebber van de Franse luchtmacht, heeft dat gisteren gezegd in de bunker van Taverny, ten westen van Parijs. Dat is het operationele centrum van de Franse strijdkrachten en van de luchtmacht.