Kabinet ziet geen risico's„Nederland niet
meegezogen in
geweldsspiraal”Van onze redactie politiek
DEN HAAG – Nederland loopt niet het risico via de NAVO te worden meegesleurd in een door de VS opgezette militaire vergeldingsactie die het zelf niet goedkeurt. Dat hebben zowel premier Kok als de ministers Van Aartsen (Buitenlandse Zaken) en De Grave (Defensie) gezegd. Kok reageerde gisteren tijdens een korte persconferentie op de verklaring van de NAVO dat artikel 5 van het NAVO-verdrag van toepassing is op de terroristische aanslagen in Amerika. Volgens dat artikel springen de overige lidstaten van de NAVO te hulp als een van hen is aangevallen. Kok zei dat de vantoepassingverklaring niet betekent dat Nederlandse militairen nu zonder voorafgaand overleg kunnen worden meegezogen in een geweldsspiraal. Van Aartsen en De Grave gaven gisteren in een ingelast debat in de Kamer tekst en uitleg. Een dag eerder vond een kamermeerderheid debatteren nog niet acuut nodig, maar de NAVO-verklaring bracht daar verandering in. Vooral GroenLinks en de SP zeiden zich grote zorgen te maken dat Nederland betrokken raakt bij grof Amerikaans geweld. Dreigende taal
SP-woordvoerder Van Bommel toonde zich ronduit ongelukkig over de NAVO-verklaring. „De dreigende taal van president Bush maakt dat wij ons hart vasthouden, zeker gezien de reputatie die de VS hebben als het om vergeldingsacties gaat.” Gewelddadig optreden tegen terrorisme is volgens de SP contraproductief. Volgens Van Bommel is het beter te praten en tegenstellingen weg te nemen dan te vergelden. Andere partijen hebben minder moeite met vergelding, al spraken ze gisteravond liever over een „vastberaden en effectieve militaire reactie.” „Geef maar eens aan waar de grens tussen vergelding en preventie van nog meer terrorisme ligt”, zo daagde VVD-woordvoerder Weisglas de SP uit. Volgens SGP-leider Van der Vlies mag er geen sprake zijn van vergelding „in de platte zin van het woord”, maar moet het recht wel zijn loop hebben. VVD en CDA lieten duidelijk weten dat zij in principe bereid zijn in te stemmen met een Nederlandse militaire bijdrage aan een NAVO-actie. PvdA en D66 toonden iets meer reserves. ChristenUnie en SGP lijken weer wel bereid ver te willen gaan in steun aan de VS. Zowel Van Middelkoop (CU) als Van der Vlies (SGP) sprak vertrouwen uit in de Amerikaanse president. Zij toonden zich dankbaar voor diens uitingen van afhankelijkheid van God. Niet gedwongen
Volgens De Grave bestaat de NAVO-verklaring over artikel 5 uit „solidariteit met inhoud. In slechte tijden leer je je vrienden kennen”, aldus de defensieminister. Samen met Van Aartsen legde hij uit dat Nederland niet kan worden gedwongen mee te doen aan militaire acties als de regering dat niet wil. Over acties onder de NAVO-paraplu moeten alle negentien lidstaten het eens zijn. De Amerikanen hebben volgens het VN-handvest wel het recht op zelfverdediging. Van Aartsen waarschuwde dat „ernstig rekening moet worden gehouden met Nederlandse slachtoffers” in New York. Een schatting is volgens hem door de crisis in New York niet te maken. Dat komt door de chaotische situatie die er heerst en doordat ziekenhuizen onvoldoende informatie kunnen geven. | 