Reactie consumenten erg
belangrijk voor economie

Het consumentenvertrouwen stond in de Verenigde Staten al enige tijd onder druk. Consumenten besteden minder en dit vertaalde zich de afgelopen maanden in een reeks omzet- en winstwaarschuwingen, die op hun beurt beleggers 'koopschuw' maakten.

Zalm
Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) stelde gisteren dat de economische gevolgen van de terreuraanslagen in de Verenigde Staten slechts een beperkte invloed zullen hebben op de wereldeconomie. Het IMF zegt klaar te staan om landen die hulp nodig hebben bij te staan. „Ons huidige oordeel is dat ondanks de omvang van de menselijke tragedie, de afschuwelijke gebeurtenissen slechts beperkte gevolgen zullen hebben voor de internationale economie en het financiële stelsel”, aldus IMF-directeur Horst Köhler.

De directeur zei verder contact te hebben gehad met de monetaire autoriteiten over de hele wereld. Die nemen maatregelen om een ordelijk verloop van de financiële markten te garanderen.

De G-7, de groep van zeven grootste industrielanden, hebben gisteren in een verklaring gemeld dat de landen klaar zijn om maatregelen te nemen die de markten moeten stabiliseren, als dat nodig is. De economische ontwikkelingen en de financiële markten worden nauwlettend in de gaten gehouden, aldus de G-7.

Minister Zalm van Financiën zegt ook dat de gevolgen van de aanslagen in de Verenigde Staten op de wereldeconomie afhankelijk zijn van de mate waarin het vertrouwen van consumenten en bedrijven zal blijken te zijn aangetast. De financiële markten reageren volgens hem „betrekkelijk verstandig.” Voorzitter J. Schraven van de werkgeversorganisatie VNO/NCW is aanzienlijk somberder dan minister Zalm.

„De vraag is in hoeverre de wereldeconomie geraakt wordt door de aanslagen in de VS”, aldus prof. dr. J. van Duijn, strateeg van Robeco Groep. „Zeker is dat zij plaatsvonden op een moment dat de wereldconjunctuur zich al in een neerwaartse richting bewoog.

De werkloosheid in de VS stijgt behoorlijk, wat tot toenemende onzekerheid bij consumenten leidt. Het consumentenvertrouwen in Amerika is dalende en de onzekerheid neemt alleen maar toe door de aanslagen. Op korte termijn zullen de aanslagen een negatieve invloed op de Amerikaanse economie hebben.”

Ook de analisten van effectenbank Stroeve wijzen op de „fragiele” situatie waarin de Amerikaanse economie zich al vóór de aanslagen bevond. „De negatieve gevolgen zullen hierdoor in eerste instantie harder aankomen dan bij een opgaande conjunctuur.”

Dit geeft de Stroeve-analisten aanleiding om hun eerdere prognose over het economisch herstel bij te stellen. „Onze verwachting dat het groeiherstel in het vierde kwartaal 2001 zal inzetten, hebben wij opgeschoven naar het eerste kwartaal 2002.” Een recessie van de Amerikaanse economie noemen de analisten onwaarschijnlijk. Dit mede gezien de tot nu toe „vertrouwenwekkende” opstelling van de Fed, het stelsel van centrale banken in de Verenigde Staten.

Te vroeg
Ook Van Duijn wijst erop dat de economische vooruitzichten „niet ineens zo verslechterd zijn als de koersdalingen van dinsdag en woensdag lijken aan te geven. Op hoofdlijnen blijven de vooruitzichten voor de wereldeconomie immers onveranderd.” Van Duijn ziet vooralsnog geen reden om de eerdere verwachting van Robeco bij te stellen: „Onze verwachting is steeds geweest dat een economisch herstel in de loop van 2002 het meest waarschijnlijk is.”

De Nederlandsche Bank waagt zich voorlopig niet aan bespiegelingen over de gevolgen van de aanslagen op de wereldeconomie. „Daar is het nog te vroeg voor”, aldus een woordvoerder.