Duisenberg tracht rust uit te stralen

Een commissie uit het Europees Parlement (EP) voerde gisteren in Brussel overleg met hem. Het betrof een al langer geplande ontmoeting in het kader van de driemaandelijkse dialoog over het monetaire beleid. Maar uiteraard eiste ditmaal de actualiteit de meeste aandacht op. Onvermijdelijk kwam het tijdens de gedachtewisseling steeds weer op de aanslagen in New York en Washington.

Malaise
Diverse afgevaardigden verwoordden het gevoelen dat momenteel bij velen heerst en dat valt te omschrijven als vrees voor toenemende malaise. De economie vertoont wereldwijd toch al een neergaande lijn en daar krijgen we de angst en de onzekerheid die voortvloeien uit het drama in de VS nu nog overheen. Dat alles verschaft bepaald geen florissant perspectief voor de nabije toekomst.

Duisenberg trachtte echter tegengas te bieden aan een aanzwellend pessimisme en probeerde vooral rust en vastberadenheid uit te stralen. Begrijpelijk, want zoals hij zelf opmerkte: „Van essentieel belang is dat het vertrouwen van consumenten en producenten op peil blijft.” „Ik zie geen reden tot paniek, maar we zijn er wel op bedacht”, verklaarde hij. Gretig corrigeerde hij een europarlementariër die een in zijn visie te somber beeld schetste: „Er komt geen recessie, we zien alleen een vertraging van de groei. Er zijn tekenen dat een herstel aanstaande is. We verwachten dat de opleving in 2002 doorzet en in 2003 versnelt.”

Erg geloofwaardig klonk dat voor sommigen niet, want tegelijk moest de Nederlander erkennen dat hij en zijn medebestuurders in Frankfurt eerder dit jaar te optimistisch zijn geweest over de invloed van de teruggang in Amerika op de conjunctuur in Europa. Ook aan deze zijde van de Atlantische Oceaan zwakt, in tegenstelling tot de aanvankelijke prognoses, de bedrijvigheid fors af. In verschillende delen van de EU, waaronder Duitsland, de grootste economie op het continent, is de expansie nagenoeg of volledig weggevallen. Voor de goede orde: een recessie wordt meestal gedefinieerd als twee kwartalen achtereen van een krimp van het bruto binnenlands product (bbp).

Waakzaam
Midden in het beraad met het Parlement meldde Duisenberg het laatste nieuws. De instelling waaraan hij leidinggeeft had enkele minunten tevoren besloten via een extra lening meer geld in het internationale financiële circuit te pompen, teneinde een tekort aan liquiditeiten te vermijden. „Dit illustreert dat we waakzaam zijn en dat we onmiddellijk inspelen op paniekreacties”, benadrukte hij.

De president vertelde dat hij dinsdagmiddag contact had opgenomen met zijn collega's van andere belangrijke centrale banken in de wereld, waaronder de Federal Reserve (Fed) in de VS. „We staan klaar om te assisteren om de markten normaal te laten functioneren”, had hij hun meegedeeld. Op de vraag of de ECB ook bereid is, indien de koersontwikkeling daartoe aanleiding geeft, interventies uit te voeren om de waarde van de dollar te steunen, antwoordde hij: „Over zulke ingrepen speculeer ik niet. We hebben alle nodige hulp aangeboden en dat betekent dat die de vorm kan aannemen waartoe de omstandigheden nopen.”

Waar de bank in ieder geval niet toe zal overgaan, is een omvangrijke renteverlaging, wat in de ogen van een EP-lid „een radicaal en moedig teken” zou zijn. Duisenberg wees een pleidooi voor een drastische versoepeling van de monetaire politiek van de hand. „Onze aanpak blijft georiënteerd op de middellange termijn, met als doel het handhaven van de prijsstabiliteit. Dat vinden wij de beste bijdrage om vertrouwen te wekken. Op basis van indicatoren op korte termijn, wijzigen wij ons beleid niet. Snel handelen in dit verband zou eerder getuigen van paniek dan van kalmte en stabiliteit.”

Noodplannen
Duisenberg ging ook in op de veiligheid van de ECB zelf. Duitse deskundigen hadden direct na de ernstige gebeurtenissen in de VS verzekerd dat het torenhoge kantoorgebouw in het financiële centrum van Frankfurt niet behoefde te worden ontruimd. Wel mochten alle medewerkers die zich toch niet erg op hun gemak voelden, naar huis.

De hoogste baas van de bank onthulde tegenover de commissie uit het EP verder dat noodplannen in de sfeer van de bescherming van de in de computers opgeslagen gegevens nog niet operationeel zijn. Maar daaraan voegde hij onmiddellijk toe dat dit geen risico inhoudt voor het eurosysteem. Dat wordt namelijk mede gevormd door de nationale centrale banken van de dertien landen die de gemeenschappelijke munt hanteren, en die hebben afzonderlijk hun zaakjes wél op orde. In het geval van een catastrofe kan de jonge ECB op hen terugvallen om het werk ongestoord voort te zetten en de dan vereiste maatregelen te treffen.