KLPD zet eenheid
in tegen graffiti

Projectleider G. Hendrikx van het KLPD denkt dat er met de oprichting van de eenheid „veel eer te behalen is voor iedereen die met deze vorm van 'kunstzinnig' vandalisme te maken heeft. Niet alleen NS zal de vruchten ervan plukken, onze kennis zal ook bruikbaar zijn voor bijvoorbeeld Rijkswaterstaat (graffiti op geluidsschermen en kunstwerken in de infrastructuur). of voor de regionale politiekorpsen” (graffiti in woonwijken en op industrieterreinen).

Op dit moment heeft de Spoorwegpolitie slechts één graffitispecialist, vanaf 1 maart zijn dat er vijf plus een administratieve kracht. Over hoe groot de schade door creatieve verfspuiters landelijk gezien jaarlijks is, is geen cijfermateriaal voorhanden. Bij de spoorwegen gaat het inmiddels om 20 miljoen gulden. Vorig jaar werd 55.000 vierkante meter graffiti verwijderd van het (rijdend) materieelpark van NS. Gerekend over de eerste zeven maanden was dat een toename van 160 procent ten opzichte van het jaar ervoor.

Door schrijnend personeelstekort bij de spoorwegpolitie had de bestrijding van graffiti lang geen enkele prioriteit. Elk van de dertien teams had weliswaar één zogenoemde ”taakaccenthouder” in dienst, die eenderde van zijn tijd aan het probleem mocht besteden, „maar in de praktijk kwamen die mensen er niet aan toe”, aldus Hendrikx. De nieuwe eenheid moet aanhouden, bestrijden en informatie verzamelen.

Netwerken
Graffiti begon ooit als een vorm van individueel vandalisme. Inmiddels is er sprake van goed georganiseerde netwerken, die nationaal en internationaal samenwerken. „Uitwisseling van kennis met het buitenland is van groot belang. In Nederland weten we het probleem nog enigszins te beheersen, maar in veel landen rondom ons ligt dat anders.” Vorig jaar verzorgde een groep graffiteurs uit de Verenigde Staten 'gastoptredens' op Nederlandse treinen.

De schoonmaakprijs per vierkante meter die op dit moment wordt doorberekend aan een opgepakte dader, werd niet zo lang geleden op voorspraak van NS neerwaarts bijgesteld van 110 naar 85 gulden. Inmiddels gaan er stemmen op om dat bedrag heel drastisch te verhogen. Het Gemeentelijk Vervoerbedrijf Amsterdam (GVB) bijvoorbeeld pakt graffiteurs beduidend hardhandiger aan en eist voor het schoonmaken van zijn metrostellen 300 tot 400 gulden per vierkante meter spuitwerk.

Eenduidige berechting
Bij de berechting van de daders is sprake van rechtsongelijkheid, omdat de opgelegde straffen per arrondissement verschillen. Een deel van de creatieve vandalen wordt berecht volgens strafrechtartikel 141: openlijke geweldpleging. Een volgende keer geldt echter artikel 352 (vernieling gebouw) of 350 (vernieling), dan weer is de algemene politieverordening (APV) richtlijn voor de strafmaat. Zodoende krijgt een dader in de ene stad een celstraf opgelegd en in een naburige plaats een relatief geringe boete.