Voorpagina23 januari 2001

Lekkende tanker staat op het punt te breken

Unieke diersoorten op
de Galápagos bedreigd

Van onze buitenlandredactie
QUITO – De olie die uit de gestrande tanker Jessica lekt, dreigt verregaande blijvende schade aan te richten aan het unieke ecosysteem van de Galápagoseilanden. Experts vrezen voor het voortbestaan van ten minste twee diersoorten.

Van de 920.000 liter dieselolie die de tanker Jessica aan boord had is al 80 procent in zee gestroomd. De olie heeft zich inmiddels verspreid over een gebied van 1200 vierkante kilometer. Rotsen en stranden van het eiland San Cristóbal zijn besmeurd.

De president van Ecuador, Gustavo Noboa, heeft gisteravond de noodtoestand uitgeroepen op de Galápagoseilanden. De president zei alle mogelijke middelen in te zullen zetten om een ramp te voorkomen. Door het afkondigen van de noodtoestand komen overheidsgelden vrij om de olievlekken te verwijderen.

Reddingswerkers vrezen dat de tanker op het punt staat te breken, zodat alle restjes olie de oceaan inlopen. Volgens de kustwacht van de Verenigde Staten, die wordt ingezet bij de bergingswerkzaamheden, ligt de tanker bijzonder onstabiel. De hulpverleners proberen een plastic scherm om het schip te zetten om de weglopende olie op te kunnen vangen.

Een team van de Amerikaanse kustwacht zal pogen de olie in de lekke tanks over te pompen naar tanks die niet zijn lekgeslagen. „Als de olie eenmaal uit het schip is gelopen, is er bijna geen manier om het van het zeeoppervlak af te halen of in te dammen”, zei kapitein Edwin Stanton van de US Coast Guard.

De Galápagoseilanden, 1000 kilometer westelijk uit de kust van Ecuador, worden bewoond door reuzenschildpadden en zeer bijzondere dieren- en vogelkolonies.

Het Wereld Natuur Fonds vreest dat de vele unieke diersoorten, die alleen op de Galápagoseilanden voorkomen, ernstig in het gedrang zullen komen. Met name de Galápagos-pinguïn, de enige tropische pinguïn ter wereld, en de ongevleugelde aalscholver lopen groot gevaar. Ook voor zeeleeuwen, die de laatste jaren toch al in aantal verminderden, en leguanen is de situatie kritiek. In sommige gevallen zijn dieren van de getroffen eilanden geëvacueerd. De beroemdste bewoners van de archipel, de reuzenschildpad, loopt volgens experts minder gevaar.

De autoriteiten wijten de ramp met de tanker aan een navigatiefout. Tegen de kapitein en de rederij zijn nog geen aanklachten ingediend.

Greenpeace heeft naar aanleiding van de ramp aandacht gevraagd voor de onacceptabele staat van onderhoud waarin oudere olietankers vaak verkeren. De milieuorganisatie spreekt van „drijvende tijdbommen” en eist meer maatregelen om ongelukken te voorkomen. Het Wereldnatuurfonds heeft het liefst dat schepen het gebied rond de Galápagoseilanden mijden. De Jessica was dertig jaar oud. Volgens het Charles Darwin-onderzoeksstation was het ongeluk het gevolg van menselijk falen. De schipper zou de wateren van de archipel niet hebben gekend en voer op een zandbank.

Nederlanders
Drie Nederlandse zeeleeuwendeskundigen vertrekken vanavond naar Ecuador om hulp te bieden aan zeeleeuwen die worden bedreigd door de grote olievlek. Onder hen is Lenie 't Hart van de zeehondencrèche in Pieterburen.

Het is de bedoeling dat de Nederlanders de hulpverleners ter plaatse leren hoe ze met de dieren moeten omgaan, zei ze gisteravond. 't Hart bood eerder bijstand bij olierampen bij de Shetland-eilanden (1993), Wales (1996), Uruguay (1997) en Duitsland (1998).

Behalve 't Hart zullen ook A. van Gemmert, verantwoordelijk voor de zeeleeuwen in het Noorder Dierenpark Emmen, een Nederlandse marinebioloog en een dierenarts van de Britse dierenbescherming naar de Ecuadoraanse eilandengroep afreizen.

De bioloog Charles Darwin deed in de negentiende eeuw op de Galápagoseilanden onderzoek dat leidde tot zijn evolutietheorie. De archipel staat op de Werelderfgoedlijst van de Unesco.

De Nederlanders en de Brit zijn betrokken bij Sea Alarm, een coalitie van Europese organisaties die zich inzet voor dieren en op verzoek hulp verleent bij bijvoorbeeld olierampen.