Voorpagina 5 december 2000

Dossier Presidentsverkiezingen VS

„Hoger beroep is laatste stap”

Gore lijdt twee
nederlagen in
gerechtshoven

Van onze correspondent
NEW YORK – Democratisch presidentskandidaat Al Gore werd gisteren na een hertelling officieel tot winnaar verklaard in de staat Iowa. Dat moet een schrale troost voor hem geweest zijn op de dag waarop rechter Sanders Sauls in Florida's hoofdstad Tallahassee zijn verzoek afwees om het officiële eindresultaat van de staat Florida –dat rivaal George Bush tot winnaar aanwees– nietig te verklaren.

Volgens rechter Sauls –een Democraat– hadden Gore's advocaten hem er niet van kunnen overtuigen dat een hertelling in enkele kiesdistricten een ander eindresultaat in Florida zou opleveren. Punt voor punt wees Sauls de eisen van de Democraten af. Onmiddellijk na zijn uitspraak kondigde Gore's advocaat David Boies aan dat hij in beroep ging bij het hooggerechtshof van Florida. Hij benadrukte daarbij overigens dat dat de laatste juridische stap zou zijn. „Wij zullen ons neerleggen bij de beslissing van het hooggerechtshof van Florida”, aldus Boies.

Dat hof krijgt het de komende dagen druk, want het federale hooggerechtshof in Washington (DC) besloot gisteren om een eerder besluit van het hooggerechtshof in Florida –voorlopig– nietig te verklaren. Het ging om het besluit van het hof in Florida om de termijn te verlengen waarbinnen kiesdistricten hun eindresultaat konden indienen. Daardoor konden de resultaten van verschillende (manuele) handtellingen worden meegeteld. De Republikeinen gingen tegen dit besluit in beroep. De negen rechters van het hooggerechtshof in Washington hielden zich op de vlakte over de rechtmatigheid van het besluit van hun collega's in Florida. Maar zij verklaarden wel dat zij de argumentatie die ten grondslag lag aan het besluit van het hof in Tallahassee niet konden volgen.

Daarmee werd –voorlopig– de klok teruggedraaid ten gunste van Republikeins presidentskandidaat Bush. Die lag na de eerste telling plus automatische hertelling 930 stemmen voor op Gore. Na meeweging van de tweede hertelling was die voorsprong geslonken tot 537 stemmen op een totaal van zes miljoen uitgebrachte stemmen. Gore hoopte met nieuwe hertellingen die marginale achterstand om te zetten in een overwinning.

Dat perspectief verbleekte na beide rechterlijke uitspraken van gisteren. Theoretisch blijft het nog mogelijk dat het hooggerechtshof van Florida hem nieuwe hertellingen toestaat, maar verschillende juridische deskundigen betwijfelen dat. „Rechters zijn in dit soort vraagstukken soms even politiek als politici. Het hooggerechtshof in Tallahassee heeft Gore al eenmaal bijgestaan. Een tweede keer zou hen het verwijt van partijdigheid opleveren. Ik denk niet dat zij dat willen riskeren, want dat zou hun gezag voor de toekomst ernstig kunnen ondermijnen”, meent professor David Kairys van de George Washington Universiteit.

Slechte verliezer
Intussen klikt de klok verder. Over een week moet Florida de 25 vertegenwoordigers aanwijzen die de staat op 18 december zullen vertegenwoordigen in het college van kiesmannen. Dat college kiest formeel de 43e president van de Verenigde Staten. De Democraat Gore heeft dus nog maar een week tijd om iets te ondernemen. Verschillende partijgenoten van hem verklaren dat zij de beslissing van het hooggerechtshof in Florida nog willen afwachten, maar daarna moet de affaire naar hun mening worden afgesloten.

Zij worden in die mening gesterkt door opiniepeilingen die aangeven dat een groeiend deel van de bevolking er langzamerhand genoeg van heeft. Over twee jaar moeten de Amerikanen alwéér naar de stembus voor Congresverkiezingen. De Democraten zijn bang dat het langdurig getouwtrek over de uitslag in Florida niet alleen Gore maar álle Democraten het imago van ”slechte verliezer” bezorgt. Daarop zouden zij dan in 2002 door de kiezers kunnen worden afgerekend.