Loopgravenoorlog

Ruim twee weken later wacht iedereen nog met smart op de definitieve uitslag. De Democraat Al Gore sleepte 260 kiesmannen in de wacht, de Republikein George W. Bush 246. De staat Florida, goed voor 25 kiesmannen, moest de beslissing brengen. Wie 271 kiesmannen in de wacht sleept, wordt immers tot president gekozen. In Florida echter was in drie van de 67 districten het verschil tussen de Amerikaanse vice-president en de gouverneur van Texas zo klein dat volgens de wet van deze staat hertelling geboden was.

Daarmee begon de loopgravenoorlog. Een lagere rechtbank in Florida was van mening dat de handmatig getelde stemmen niet meetelden. Het hooggerechtshof haalde hier dinsdagavond een streep door en oordeelde dat ze wel meegeteld moeten worden.

De Republikeinen verzetten zich tegen handmatige hertelling omdat er gemakkelijk gefraudeerd kan worden en omdat de stembiljetten aan slijtage onderhevig zijn. Hertelling met een machine is beter, aldus het Bush-kamp, omdat de machine geen Republikeinse of Democratische voorkeur kent.

De redenering lijkt op het eerste gezicht correct. Het wordt voor de Republikeinen wat pijnlijk als gekeken wordt naar het verleden. Een paar jaar geleden ondertekende gouverneur George W. Bush in Texas een wet die handmatige hertelling toestaat als er twijfel bestaat over de machinaal getelde verkiezingsuitslag. Daarbij komt dat de gebruikte telmachines sterk verouderd en niet volledig betrouwbaar zijn.

Uiterlijk volgende week maandag moeten de handmatig getelde stemmen binnen zijn. De uitspraak van het hooggerechtshof was een opsteker voor Gore, die nu nog een kans maakt te winnen. De Republikeinen hebben geen goed woord over voor de uitspraak en stappen naar het hooggerechtshof in Washington, omdat het hof in Florida zijn bevoegdheden zou hebben overschreden.

Republikeinse kopstukken lieten bovendien doorschemeren dat de volksvertegenwoordiging van Florida, waar de Republikeinen een ruime meerderheid hebben, het recht in eigen handen zal nemen en de kiesmannen zal aanwijzen. Het is in theorie mogelijk dat er straks twee groepen kiesmannen naar Washington gaan: een groep voor Gore en een voor Bush. Dan mag het Congres uitmaken welke groep kiesmannen mag stemmen.

Het is intussen de vraag of het Bush-kamp iets van de hertellingen te vrezen heeft. Tot nu toe hebben de handmatige hertellingen minder stemmen voor Gore opgeleverd dan de Democraten hadden verwacht.

Wie er ook uiteindelijk als overwinnaar overblijft, hij zal zwaarbeschadigd uit de strijd tevoorschijn komen. Als Gore wint zullen de Republikeinen roepen dat de verkiezingen oneerlijk zijn verlopen en als Bush wint zullen de Democraten dit van de daken schreeuwen. De diepe vijandschap tussen de twee partijen is door de retoriek verder vergroot.

Omdat beide partijen in het Congres een duidelijke meerderheid ontberen, is de aanstaande president aangewezen op samenwerking met leden van de oppositie. Daar zal na al het gekrakeel niemand toe bereid zijn. Het gevolg laat zich makkelijk raden: een vleugellamme president.