| Dossier Euthanasie Kamer begonnen aan afronding debat „Levensmoeheid geen
reden tot euthanasie”Van onze redactie politiek
DEN HAAG – Een meerderheid in de Tweede Kamer vindt dat artsen geen euthanasie mogen plegen op mensen die niet ziek zijn, maar naar eigen zeggen wel „klaar zijn met het leven.” Van ondraaglijk en uitzichtloos lijden is in die situatie geen sprake. Als een arts het leven van zo'n patiënt toch beëindigt, moet hij strafrechtelijk worden vervolgd. De Tweede Kamer is gisteren begonnen met de plenaire afhandeling van het wetsvoorstel van het kabinet dat een verdere verruiming van de euthanasiepraktijk beoogt. Via een wijziging in het Wetboek van Strafrecht wordt een arts in beginsel niet vervolgd voor het plegen van euthanasie. Wel moet hij daarbij aan een aantal eisen van zorgvuldigheid voldoen. Of hij daaraan heeft voldaan, komt ter beoordeling van een toetsingscommissie van medici, juristen en ethici, en niet van het openbaar ministerie. Alleen D66-woordvoerder Dittrich sprak gisteren ondubbelzinnig uit dat „mensen die elke dag dood hopen te gaan” in aanmerking moeten kunnen komen voor euthanasie. „De mens heeft de teugels van zijn leven in eigen hand”, zo zei hij. GroenLinks-woordvoerster Halsema noemde open normen onvermijdelijk. De rechter zal er steeds aan te pas moeten komen om die normen in uitzonderlijke situaties te toetsen. Aanleiding tot deze discussie is de rechtszaak tegen de huisarts van oud-PvdA-senator Brongersma, die dood wilde omdat het leven hem niets meer te bieden had. De rechtbank in Haarlem ontsloeg de arts van rechtsvervolging wegens hulp bij zelfdoding. Een deel van de Kamer kan zich niet vinden in dit vonnis. Anders dan minister Borst van Volksgezondheid heeft ook minister Korthals van Justitie moeite met de uitspraak. Hij adviseerde het openbaar ministerie in hoger beroep te gaan. Het gerechtshof buigt zich nu over de zaak. Levensproblemen
Voor de PvdA staat het buiten kijf dat in de nieuwe wet geen regeling mag komen te staan voor mensen die „klaar zijn” met het leven. Hoewel woordvoerster Swildens-Roozendaal euthanasie niet strikt wil beperken tot mensen met lichamelijke of psychiatrische aandoeningen, kan van een arts niet worden verwacht dat hij uitkomst biedt bij alle levensproblemen. Inhoudelijk wilde zij niet ingaan op de zaak-Brongersma, omdat die nog onder de rechter is. Het criterium ”uitzichtloos en ondraaglijk lijden” moet volgens de VVD in de nieuwe wet alleen in medische zin worden uitgelegd. „Het lijkt er nu op dat er ook sociale aspecten aan verbonden worden. De rechtbank geeft hiermee geen blijk van de benodigde grote behoedzaamheid”, zei woordvoerder Vos. Het CDA vindt de uitspraak van de Haarlemse rechtbank zelfs reden om het wetsvoorstel geheel in te trekken, omdat het voorstel nu in een heel ander daglicht staat. Woordvoerster Ross meent dat euthanasie alleen in een medische noodsituatie mag plaatshebben en dat het openbaar ministerie dat altijd moet toetsen. Tot ergernis van de coalitiepartijen en GroenLinks legde Ross een verband tussen het gebrek aan goede verpleeghuis- en terminale zorg en de vraag naar euthanasie. „Ik proef wel degelijk een tendens dat mensen die bang zijn voor aftakeling en vereenzaming, sneller geneigd zijn euthanasie te vragen.” De SP deelt die mening, en beide fracties willen daarom dat het kabinet de zorg aan stervenden en ouderen versterkt. Belofte Kok
SP-woordvoerster Kant sprak zich ook duidelijk uit tegen de rechterlijke uitspraak in de zaak-Brongersma. Alhoewel de SP geen principiële bezwaren tegen euthanasie als zodanig heeft, vindt Kant wel dat de criteria nu te veel worden opgerekt. Via een amendement hoopt zij onder meer te bereiken dat de regionale toetsingscommissies straks toch alle gevallen aan het openbaar ministerie zullen moeten melden. De kleine christelijke fracties zetten nogmaals hun fundamentele bezwaren tegen het wetsvoorstel uiteen. Zowel Van der Vlies (SGP) als Rouvoet (RPF/GPV) was ruim een uur aan het woord. Daarbij hekelden zij het gebrekkige niveau van de discussie. Zij vinden de wijze waarop het debat tussen Kamer en kabinet zich voltrekt, in tegenspraak met een belofte van premier Kok. Die zei ruim een jaar geleden dat het kabinet alle bezwaren open en gedegen zou beantwoorden. De ministers Korthals en Borst zullen de Kamer vanavond antwoorden. Het debat zet zich ook morgen nog voort. | 