Voorpagina 16 november 2000

Dossier Verkiezingen VS

Juridische procedures stapelen zich op

Bush verwerpt
voorstel Gore
over hertelling

Van onze correspondent
NEW YORK – De twee Amerikaanse presidentskandidaten betraden gisteren voor het eerst zelf het strijdtoneel, nadat zij alle strategische zetten rond het wel of niet hertellen van de stemmen in Florida de afgelopen dagen hadden overgelaten aan hun secondanten.

Gisteravond stelde Democratisch presidentskandidaat Al Gore zijn Republikeinse rivaal George Bush voor de hertellingen in vier kiesdistricten in Florida te erkennen. Zouden de Republikeinen akkoord gaan, dan zouden de Democraten afzien van verdere juridische stappen en zij zouden dan ook uiteraard de uitslag van de hertelling in de desbetreffende districten als definitief aanvaarden. „Het is de hoogste tijd om de wil van de bevolking te respecteren”, aldus Gore, die ook nog handmatige hertellingen in alle districten van Florida als mogelijkheid opperde.

Het duurde niet lang of George Bush verwierp het voorstel van Gore als „eerlijk, noch juist.” De hertellingen in de vier districten waarom het nu gaat, zijn volgens Bush allesbehalve nauwkeurig, omdat zij met de hand worden uitgevoerd en niet machinaal. Dat vergroot volgens de Republikeinse presidentskandidaat het gevaar van fouten en de mogelijkheid van partijdige interpretaties van twijfelgevallen. Sinds er in Florida hertellingen worden gehouden, is de aanvankelijke voorsprong van Bush geslonken van 1800 tot 300 stemmen.

De Republikeinen doen er daarom alles aan om een eind te maken aan die hertellingen. Florida's minister van Binnenlandse Zaken, Katherine Harris, vroeg het hooggerechtshof van die staat gisteren onmiddellijk alle hertellingen te verbieden. Het hooggerechtshof weigerde dat. Daarop verklaarde Harris dat zij de resultaten van hertellingen in de vier districten niet zou aanvaarden, omdat de schriftelijke argumentatie voor het houden van die hertellingen, die gistermiddag werd ingediend, „onvoldoende overtuigend” was. Daarop verklaarden woordvoerders in het Gore-kamp dat zij die beslissing voor de rechter zouden aanvechten.

Federaal niveau
Inzet van de hele strijd is uiteraard de overwinning, die de winnaar de steun verschaft van Florida's 25 kiesmannen. Zowel Gore als Bush heeft die 25 kiesmannen nodig om op 18 december door een meerderheid van het college van kiesmannen officieel tot nieuwe president gekozen te worden. Alle hierboven genoemde juridische activiteit speelde zich af op het niveau van de staat Florida. Daarnaast bereiden de Republikeinen een beroepsprocedure voor op federaal niveau. Vorige week zaterdag vroegen zij een federale rechter in Miami de hertellingen te staken. Die rechter weigerde dat verzoek. Daarom stappen de Republikeinen nu naar het federale hof van beroep in Atlanta, in het aangrenzende Georgia.

Intussen heeft rechter Jorge Labarga in het kiesdistrict Palm Beach voor morgen een hoorzitting belegd voor beraad over het verzoek van enkele burgers om in dat district opnieuw te laten stemmen omdat het oorspronkelijke stembiljet te „verwarrend” geweest zou zijn. Daarom zouden zij op de „verkeerde” kandidaat hebben gestemd. Rechter Labarga wil in de eerste plaats weten of een nieuwe stemming juridisch mogelijk is of niet.

Intussen hebben verschillende kiesdistricten het hertellen van de stemmen hervat of voortgezet, omdat men ervan uitgaat dat een rechter het besluit van Harris om hun inspanningen niet te honoreren zal weerleggen. Gore-woordvoerder William Daley beschuldigde Harris van partijdig optreden. Harris is inderdaad een uitgesproken aanhangster van de Republikeinen, maar zij ontkent dat haar politieke voorkeur iets te maken heeft met haar beslissingen.

Zij hoopt zaterdag na het tellen van de laatste briefstemmen de definitieve uitslag van de stemming in Florida bekend te kunnen maken. De meeste politieke waarnemers verwachten dat dat scenario door de verschillende processen wel eens danig in de war gestuurd zou kunnen worden.