Voorpagina 28 juli 2000

„Onderzoek moet zich richten op turbineschijf”

Slachtoffers vliegramp
herdacht in kerk Parijs

Van onze buitenlandredactie
PARIJS – Met een officiële Frans-Duitse oecumenische dienst in de Parijse kerk La Madeleine hebben nabestaanden en anderen gisteravond de 113 doden herdacht die dinsdag stierven door de crash van een Concorde van Air France. Bij de ceremomie waren zo'n 1500 mensen aanwezig. De eerste zeer voorlopige onderzoeksgegevens wijzen op een defect landingsgestel als mogelijke oorzaak.

Op de drie Parijse luchthavens Orly, Le Bourget en Charles de Gaulle bij Roissy bleef het een minuut stil toen de herdenkingsdienst nabij de Place de la Concorde begon. Namens de Duitse regering was minister Fischer van Buitenlandse Zaken in Parijs aanwezig. Ook in Duitsland waren verscheidene herdenkingsdiensten. De vlaggen hingen er halfstok.

De gerechtelijk onderzoekers die de ramp met de Concorde bij Parijs onderzoeken, sluiten een menselijke fout niet uit, meldde de Franse krant Le Figaro gisteren. Justitie onderzoekt of er sprake is van dood door schuld.

Brandstoflek
De nabestaanden van de vooral Duitse slachtoffers reageerden eerder gisteren woedend op de publicatie van de passagierslijst in Duitse bladen als Bild. Ook het RTL-programma Explosiv toonde de lijst. „Het is schandalig en onaanvaardbaar dat de lijst compleet met woon- en vertrekplaatsen en foto's in media is verschenen”, stond in een protestbrief aan het Duitse persbureau DPA en aan de Duitse ambassade in Parijs.

Het onderzoek naar de oorzaak van de ramp heeft intussen enkele eerste resultaten opgeleverd. Zo heeft de piloot tijdens de start gemeld aan de toren dat het landingsgestel niet kon worden ingeklapt. Er zijn ook flarden rubber van de banden van de Concorde op de baan gevonden. Behalve de reeds bekende problemen met motor 2 zou ook motor 1 tweemaal hebben gehaperd. Het voorlopige onderzoeksrapport wordt eind volgende maand verwacht.

Onduidelijkheid is er onder meer over de vraag of een reparatie aan een motor, kort voor de start van de Concorde, verband houdt met de crash. Raymond Auffray, werktuigbouwkundige en luchtvaartexpert voor het Parijse Hof van Beroep, heeft volgens de Franse media gezegd dat het gerechtelijk onderzoek zich moet richten op de turbineschijven in de motoren van de linkervleugel, waaronder de motor die al in brand stond tijdens het opstijgen. De brand kan veroorzaakt zijn door een gebroken turbineschijf. Omdat de kans op zo'n breuk zeer klein is, sluit Auffray niet uit dat er „vreemde voorwerpen” in de motor hebben gezeten.

Op basis van amateurfoto's en videomateriaal van de Concorde kort na de start, denken experts dat de grote vlammen en de rookontwikkeling niet wijzen op een 'gewone' motorbrand door een technisch defect, maar op een fors brandstoflek.

Rolls Royce, de fabrikant van de motoren van de Concorde, heeft twee medewerkers gestuurd om te helpen bij het onderzoek, maakte het bedrijf gisteren bekend.

Het op een hotelgebouw neergestortte supersonische vliegtuig was met het bouwjaar 1975 de oudste uit de gehele Concordevloot. De kist had wel de minste vlieguren op de meter staan. Air France vermeldde in de marge dat paus Johannes Paulus II zijn eerste Concorde-reis in 1989 maakte in het toestel dat nu is gecrasht.

De Franse luchtvaartmaatschappij zal snel eerste voorschotten op smartengeld uitkeren aan de nabestaanden, zo deelde ze mee. Het gaat om een bedrag van ruim 40.000 gulden per persoon. Verzekeringsexperts denken dat er uiteindelijk ruim 300 miljoen zal moeten worden uitgekeerd. Een advocatenkantoor uit Berlijn zal de nabestaanden bijstaan.

Een groep experts zal mede naar aanleiding van de ramp in de Parijse voorstad Gonesse de veiligheid van de Belgische luchthavens onderzoeken. Op verzoek van verkeersminister Durant moeten de experts nieuwe procedures voorstellen voor het landen en opstijgen van vliegtuigen. Ook dienen er aanbevelingen te komen voor vermindering van geluidshinder.

MS Deutschland
Inmiddels zijn de lichamen van alle doden geborgen en overgebracht naar een mortuarium in Parijs waar de identificatie plaatsvindt. Forensische deskundigen zochten gisteren nog steeds op de met regen doordrenkte, zwartgeblakerde rampplek naar voorwerpen en lichaamsdelen waarmee de identificatie van de slachtoffers kan worden vergemakkelijkt, zoals trouwringen, stukken kleding en tanden. Het was niet duidelijk of er al lichamen zijn geïdentificeerd.

Met een flink ingekorte passagierslijst is het luxe cruiseschip MS Deutschland gisteren vanuit New York vertrokken naar het Caraïbisch gebied. Van de 509 oorspronkelijke reizigers kwamen er 96 om het leven door de ramp met de Concorde nabij Parijs. De Duitse rederij Deilmann heeft desondanks besloten de cruise doorgang te laten vinden.

Ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de ramp zal aan boord een herdenkingsdienst worden gehouden. Aansluitend zal de bemanning bloemen in zee werpen. De MS Deutschland is bezig aan een wereldreis en de passagiers van de Concorde zouden in New York aan boord gaan. Het vijfsterrenschip gaat via het Caraïbisch gebied en Mexico door het Panamakanaal naar Colombia en Ecuador. Vandaar voert de reis naar Tahiti om uiteindelijk tijdens de Olympische Spelen in Sydney drie weken voor anker te gaan.