Israël nodigt Joden uit te emigreren

Oostenrijkse
minister kil
onthaald in EU

De Oostenrijkse minister arriveerde voor de maandelijkse ministerraad in een strijdlustige stemming. „De Oostenrijkers zijn Europese patriotten die de Europese Unie nodig hebben”, zei zij. „En de Unie heeft Oostenrijk nodig. Ik zet mijn werk voort zoals altijd.”

Maar alles was verre van gebruikelijk bij de opening van de zitting, waarin de ministers een formeel begin moeten maken met de onderhandelingen over veranderingen in de interne besluitvorming, opdat de EU met een twaalftal nieuwe leden kan worden uitgebreid zonder in bureaucratie te verzanden. Zo meed Ferrero-Waldner de gebruikelijke fotosessie, evenals het merendeel van de veertien overige ministers, die „collectief te laat” waren. Alleen de ministers van Portugal –de voorzitter– en Italië en EU-buitenlandcoördinator Javier Solana waren klaar om op de foto te gaan.

Ferrero-Waldner is opvolger en partijgenoot van Wolfgang Schüssel, die bondskanselier is geworden van een coalitie van de ÖVP met de FPÖ van de omstreden rechtse populist Jörg Haider. Om hun ongenoegen daarover te laten blijken, hebben de overige EU-leden besloten de bilaterale betrekkingen met Oostenrijk op een laag pitje te zetten, maar een werkrelatie met het alpenland in stand te houden – een onderscheid dat in de praktijk voor de nodige problemen zorgt. Zo verlieten vrijdag op een bijeenkomst van ministers van Sociale Zaken de Belgische en Franse delegaties demonstratief de vergadering toen de Oostenrijkse minister het woord nam.

Ferrero-Waldner riep de EU-landen gisteren op om de verhoudingen te herstellen. Tegenover journalisten beloofde ze dat Oostenrijk de uitbreiding van de EU, waarover de Europese ministers gisteren begonnen te vergaderen, niet zal tegenhouden. Alleen bondskanselier Schüssel, president Thomas Klestil en zijzelf spreken voor Oostenrijk, aldus Ferrero-Waldner, en niet de FPÖ. De buitenlandse media hebben volgens haar veel te veel aandacht besteed aan Haider, die geen minister is maar premier van Karinthië.

In een interview dat zondag in de krant Kurier verscheen, heeft Schüssel gezegd niet te verwachten dat de EU-maatregelen op korte termijn worden opgeheven. „Er zal een groep binnen de veertien komen die zal zeggen „wij hebben nu positieve signalen ontvangen en moeten nu positief reageren”, maar wij mogen ons geen illusies maken. Dat zal niet morgen gebeuren”, zei Schüssel.

Verwarring
De Britse minister van Buitenlandse Zaken, Robin Cook, zei gisteren dat hij wacht op duidelijke signalen dat Oostenrijk de democratie en de mensenrechten hoog in het vaandel houdt. „Het is belangrijk dat alle lidstaten dezelfde waarden naleven”, zei hij.

Hoe de landen van de Europese Unie de bevriezing van de bilaterale contacten met Wenen invullen is niet altijd helemaal duidelijk. De paradox blijft dat die landen als Unie toch gewoon met Wenen moeten samenwerken. Gisteren is de EU formeel begonnen met de voorbereidingen van de conferenties die het hele unieapparaat moeten hervormen voor de uitbreiding van het aantal leden.

De verwarring heerst bijvoorbeeld ook bij de Nederlandse regering. Minister Van Aartsen van Buitenlandse Zaken en staatssecretaris Benschop van Europese Zaken legden de gevolgen van de Europese sancties tegen Wenen verschillend uit.

Voor de PvdA-staatssecretaris zijn telefoontjes en andere contacten tussen premier Kok en zijn Oostenrijkse collega Schüssel taboe. Volgens de VVD-minister gaat dat te ver. Al het werk om de Unie te laten functioneren moet gewoon doorgaan, zo zei Van Aartsen gisteren. Later liet Benschop weten dat de uitleg van Van Aartsen de juiste is.

Haider zegde gisteren een aangekondigde reis naar de Europese Unie in Brussel af. De Karinthische premier zou morgen en overmorgen een bijeenkomst van regionale bestuurders bijwonen en er werden protestdemonstraties verwacht tegen de opname van Haiders FPÖ in de Oostenrijkse regering. Karinthië zal nu worden vertegenwoordigd door Adam Unterrieder van de sociaal-democratische SPÖ, de partij die door de nieuwe coalitie in de oppositie is gedrongen en fel tegen Haider is.

Haider haalde opnieuw fel uit naar Frankrijk, in een interview met het Franse rooms-katholieke dagblad La Croix. Hij zei dat Frankrijk de gemeenschappelijke waarden van de EU niet respecteert. „Wij respecteren het bestaan van etnische minderheden, en laat me eerlijk zeggen: wij respecteren hen meer dan Frankrijk zijn eigen minderheden”, aldus Haider. „De Franse regering zou de Bretons en andere minderheden aan dezelfde criteria moeten onderwerpen als de minderheden in Oostenrijk en Karinthië.” Frankrijk en België hebben zich binnen de EU het felst verzet tegen de nieuwe Oostenrijkse regeringscoalitie.

De Zwitserse president Adolf Ogi heeft gisteren gezegd dat hij de Oostenrijkse kanselier Schüssel of andere leden van zijn kabinet gewoon zal ontvangen als zij Zwitserland willen bezoeken. Elke nieuwe kanselier van Oostenrijk maakt zijn eerste buitenlandse reis traditiegetrouw naar Zwitserland.

Zwitserland, dat geen lid is van de EU, heeft voorzichtig gereageerd op de ontwikkelingen in de Oostenrijkse politiek en gezegd dat het de blauw-zwarte coalitie zal beoordelen op haar daden.

Ogi zei verder dat hij de vergelijking die de afgelopen weken vaak is opgeworpen tussen Haider en Christoph Blocher, de leider van de rechtse Zwitserse Volkspartij, niet kan accepteren. „Mensen die dat zeggen hebben nog nooit de geschiedenis van de partij of van Zwitserland bestudeerd en begrijpen het Zwitserse systeem niet”, zei hij. Ogi behoort zelf tot de gematigde vleugel van de Zwitserse Volkspartij.

De Israëlische minister voor de Opneming van Immigranten, Yuli Tamir, heeft Oostenrijkse Joden gisteren opgeroepen om naar Israël te verhuizen. Hij beloofde hun bescherming tegen de nieuwe Oostenrijkse regering. „Israël is nog steeds een veilige haven voor degenen die vluchten voor vervolging”, zei minister Tamir. „Israël is uw thuis en u bent welkom. Wij stellen dat hier leven altijd de voorkeur verdient boven leven onder vervolging.” Tamir sprak op een bijeenkomst van parlementariërs met de Oostenrijkse ambassadeur Paul Wolfgang.

Israël heeft zijn ambassadeur uit Oostenrijk teruggetrokken uit protest tegen de regeringsdeelname van de partij van Haider, die zich in het verleden lovend heeft uitgelaten over het arbeidsbeleid van Hitler en leden van de Waffen-SS „mannen van karakter” genoemd. Haider heeft zich inmiddels verontschuldigd voor die uitspraken.

De Israëlische minister van Diaspora-zaken, Michael Melchior, boycotte de bijeenkomst met de Oostenrijkse ambassadeur. Maar veel leden van de immigratiecommissie van het parlement vonden het toch belangrijk om hun woede aan Oostenrijk over te brengen.

De Arabisch-Israëlische parlementariër Salah Tarif noemde de ontwikkelingen in Oostenrijk een „gevaarlijke trend.” „Ik hoop echt dat de Oostenrijkse bevolking wakker zal worden als ze geïsoleerd wordt door de wereld”, zei hij. Anderen noemden Haider in hun toespraken een „neonazi” en „antisemiet.”