Een wandeling om
Herr Lindenbaum

Achter de eindeloze landerijen, de enorme boerderijen en de slaperige steden en dorpen in Oost-Groningen gaat echter een pracht aan natuurschoon schuil. Wie dat wil zien, gaat “Het Tuinpad op”, een van de arrangementen uit Naar de Noorderzon. In de Eems-Dollardregio, aan weerszijden van de Nederlands-Duitse grens, hebben verschillende eigenaren hun tuin opengesteld voor publiek en zijn diverse parken vrij toegankelijk.

Voorbereiding
Na boeking –wonderlijk genoeg bij het Friese (!) bureau voor toerisme– valt na enige dagen een dikke envelop op de deurmat. Daarin onder andere het boekje “Het Tuinpad op”, onmisbaar bij een degelijke voorbereiding op het driedaagse arrangement. Er blijkt een gelijknamige stichting achter de tuinenrondgang te zitten. Eind 1996 kreeg de club van de provincie Groningen de vrijwilligerstrofee. Dit en „de vele enthousiaste reacties van tuinbezoekers geven een stimulans om nieuwe bezienswaardige particuliere tuinen op te sporen en voor u toegankelijk te maken”, aldus voorzitster R. I. Varenhorst.

Als thuishaven voor de tocht langs de tuinen zijn we aangewezen op Hotel Royal York in Winschoten, de laatste centrumplaats in Oost-Groningen voordat de A7 de grens met Duitsland passeert. Het enige waardoor de uiterst saaie stad bekendheid geniet zijn rozen (zie kader) en drie molens: Bergh (1854), Dijkstra (1862) en Edens (1761). Want dat de „inkoopmetropool” beschikt over een 770 meter lang voetgangersgebied bezaaid met winkels zal menigeen worst zijn. Of niet?

Flesjes
Na een degelijk ontbijt gaan we op pad. Meteen maar de grens over. Want de 150 “groene bezienswaardigheden” liggen aan weerszijden van de streep. Met behulp van de gids kan een reis worden uitgestippeld. Noodzakelijk, want de informatievoorziening langs de weg laat absoluut te wensen over. Zeker bij de buren.

Het is feest in Heede, een vlekje net over de grens bij Bourtange. Overal wappert de Duitse vlag. En overal liggen (lege) flesjes. We zijn op zoek naar “Herr Lindenbaum”. Hij moet naast de Volksbank wonen. Klopt als een bus. De heer staat fier rechtop. Zijn kruin steekt ver boven alles uit. Wie om Herr Lindenbaum heen wil lopen, heeft daar gauw 40 seconden voor nodig. Een linde uit één stuk.

Deze heer van Heede is de grootste lindeboom van Noord-Duitsland. Hij is ongeveer 30 meter hoog en de stam heeft op borsthoogte een omvang van ongeveer 16 meter. De linde staat op de plaats van een voormalige borg en werd rond 1400 geplant. Hoe de Duitsers er dan bij komen om hem de duizendjarige linde te noemen, mag Joost weten. Toen in 1677 de borg door brand werd verwoest, liep deze boom blijkbaar schade op, met als gevolg dat de kroon gekapt werd. Tien steil omhooggroeiende takken –elk zo groot als een boomstam– hebben in de loop der eeuwen een nieuwe kroon gevormd.

Euro
Verder naar het noorden. Gek dat ook als je maar een paar kilometer in Duitsland bent, je je volledig in het buitenland voelt. De euro mag dan grenzen vervagen, tussen de oren blijven ze zitten. Drie kilometer buiten Papenburg staat het huis van Ernst Naschke. Op de gevel een spreuk die je eigenlijk moet lezen als je achter bent geweest: “Frieden ist da, wo die Menschen für einander blühen wie Blumen”.

Naschke heeft geen tuin maar een compleet park als achtertuin. Het areaal is ongeveer een hectare groot en bevat een boomgaard met steenvruchten, een groententuin en een vasteplantentuin van duizend vierkante meter. Een plaatje om te zien. En om erin te wandelen. De tuin is (ook zonder telefonische afspraak) vrij toegankelijk.

We sjokken over het pad, afgezet met boomstammetjes op hun zij. Her en der rotte appeltjes. Er is rigoureus gesnoeid. De stammetjes liggen keurig op maat gezaagd boven op elkaar. Sparren, coniferen, hosta's, goudsbloem, rozenbottel, rhododendron, judaspenning; de beheerder van een niet-bloeiende Intratuin zou er jaloers op worden.

Naast een overdekt zitje staan de frambozen rijp te zijn. Een tomatenkas zonder glas richt de opening naar het zuiden. De fuchsia's staan in volle bloei. Een prieel met druiven in de top lijkt zo weggelopen bij een Italiaanse wijnboer. „Dit zou mijn plekje zijn”, zegt een Nederlandse bezoekster. De erfafscheiding met de buren is geen Gamma-schutting, maar een perzikgalerij. Water sijpelt naar de vijver vol witte en roze waterlelies. 'Rietsigaren' waar we vroeger als jochies in de polder naar zochten, staan hier binnen handbereik. Wie de spreuk op de gevel nu nog niet begrijpt...

Pastorie
Particuliere tuinen, openbare tuinen, boerderijtuinen, educatieve tuinen. Van Appingedam tot Zuidhorn en omgekeerd. De tuinenroute in de Eems-Dollardregio is absoluut een schot in de roos. Of je nu bij de hervormde pastorie van Oostwold komt of de schitterende voortuin van mevrouw Hospers-Klunder in Midwolda bezoekt, het heeft allemaal zijn bekoring.

Ouders hoeven hun (rustige...) kinderen zeker niet in het hotel achter te laten. Al zijn sommige tuinen niet toegankelijk voor kinderen jonger dan 12 jaar, maar dat staat in het gidsje duidelijk aangegeven. Soms is er een toegangsprijs, ook dat wordt vermeld. Niemand komt voor verrassingen te staan. Alleen de eigenaar van Royal York in Winschoten. Hij dacht voor de prijs van het arrangement (drie dagen, twee nachten voor 199 gulden per persoon) alleen een ontbijtje te serveren. Maar die vlieger ging niet op. Twee smakelijke diners maakten alles af. En dat ze in Oost-Groningen kabeljauw voor tong aanzien... ach, dat zij hun vergeven.

”Het Tuinpad Op” is een van de arrangementen uit de gids “Naar de Noorderzon”, aan te vragen bij VVV Groningen, Rijksstraatweg 18, 9752 AD Haren, tel. 058 - 2340640. Het arrangement kan iedere dag ingaan en kost ƒ 199 per persoon. Toeslag eenpersoonskamer ƒ 15. Kinderen korting.