De donkere kant
van het ”lighthouse”
Door Jeannette Donkersteeg
Als de boot Dover nadert en het zonlicht op de witte krijtwanden aan de overkant valt, móét je hart wel opengaan voor dit wondermooie stukje wereld. Dankzij diverse nieuwe en snelle verbindingen ligt het voor de Nederlander inmiddels eigenlijk vlak bij huis. Een hoogtepunt is –bij nacht en ontij, bij zon en mist– de vuurtoren aan de voet van de rotsen bij de badplaats Eastbourne: Beachy Head.
Engeland komt steeds dichterbij. Wij kiezen voor de P&O Stena Line-verbinding, rijden binnen vier uur naar Calais, arriveren te vroeg en mogen zodoende nog een boot eerder mee ook. Dat maakt het verblijf in Groot-Brittannië alleen maar langer. Daar is niks mis mee. In ruim vijf kwartier zet de pont Engelandvaarders tegenwoordig over. De prijs is nog altijd het minst aantrekkelijk. Duizend gulden ben je met een auto en een gezin zo kwijt. Daar staat tegenover dat je een ontspannen en riante trip hebt en niet overdreven veel kilometers hoeft te maken, tenzij je het in Engeland hogerop gaat zoeken. Bovendien bevinden vergelijkbare manieren van oversteken –de tunnel en de veerdienst tussen Hoek van Holland en Harwich bijvoorbeeld– zich in dezelfde prijsklasse.
Verder is Dover een aantrekkelijke plaats om te arriveren. De cliffs (de witte rotsen), de vuurtorens, en de resten van het imposante kasteel hoog op een heuvel boven de haven brengen je direct in vakantiestemming. Wie langs de altijd weer verrassende kust met sprookjesachtige cottages en typische oude kerken tussen verwilderde kerkhoven afzakt naar het zuiden, belandt in de badplaats Eastbourne, waar de vuurtoren Beachy Head met zijn voeten in de zoute zee staat. Een plaatje dat je nooit vergeet, dat nooit verveelt en dat er altijd weer anders uitziet, vanwege de grillige rotsen en de wisselende wolken en weersomstandigheden. Over het algemeen is het in dit zuidelijke gebied vaak helder weer, maar soms kan het je overkomen dat de rood-witte vuurtoren, die je haarscherp in de diepte ziet, ineens als sneeuw voor de zon verdwijnt. Wie dat voor het eerst meemaakt, begint bijna te geloven in de spoken, geesten en mysteries die de Engelsen maar al te graag beweren te hebben. Als de mistvlaag –meestal al snel– weer wegwaait, blijkt Beachy Head nog gewoon op zijn oude plek te staan.
Ster
De ster van Beachy Head is gestegen. Vuurtorens hebben aantrekkingskracht. Vooral als ze op een bijzondere locatie staan, bijvoorbeeld in zee onder aan een maar liefst 170 meter hoge rotspartij. Toen ik dertien jaar geleden voor het eerst naar de toren op zoek ging, bleek mijn tocht tevergeefs te zijn. Een enkele reisgids meldde het bestaan ervan, ansichtkaarten in souvenirwinkels toonden verleidelijk foto's en op de landkaart stond niet meer dan een getekend vuurtorentje voor de kust van Eastbourne. Vanuit Eastbourne begon ik dan ook de heuvels te beklimmen in de richting van het doel. Na elke top bleek er weer een nieuwe top te komen, maar Beachy Head bleef onvindbaar.
Een dag later deed ik een nieuwe poging. Nu met de auto vanaf de andere kant. Alleen het landschap daar in de zogeheten South Downs is al onvergetelijk. De uitgestrekte heuvels vol schapen en strorollen, de wolkenluchten, de boerderijen omringd door stenen muren en de telkens weer onverwachte uitzichten op de zee en de witte cliffs zijn onvergetelijk. Geen wonder dat de auteur en dichter Rudyard Kipling, die in deze streek woonde, ooit dichtte:
God gives all men all earth to love,
But since men's heart is small,
Ordains for each one spot shall prove
Beloved over all
each to his choice, and I rejoice
The lot has fallen to me
In a fair ground – in a fair ground.
Yea, Sussex by the sea!
Dit keer wees een simpel houten bordje de weg. Desalniettemin was het nog zoeken geblazen voor ik het doel in het oog had. De grillige rotsen maken dat je de vuurtoren, ook al ben je er nog zo dicht bij, niet overal vandaan kunt zien.
Donkere kant
Inmiddels staan er in de stad Eastbourne al borden die de route naar de toren aangeven. Bij de plaats zelf zijn een parkeerplaats en paden aangelegd en er is zelfs een compleet bezoekerscentrum ingericht, dat zowel voor volwassenen als kinderen erg leuk is. Het Beachy Head Country Centre werd aanvankelijk geopend in mei 1994. Nog datzelfde jaar, op 10 december, brandde het tot de grond toe af. Je zou bijna denken dat er toch 'iets heerst' op dit plekje... Niet getreurd, in 1996 opende het centrum opnieuw zijn deuren.
Een maquette legt je met behulp van lampjes precies uit waar je bent en welke (vele) interessante plaatsen er nog meer in de buurt zijn. Een nepherder vertelt zijn verhaal over het leven in de South Downs. Je hoort de geluiden van zeevogels en ziet in opgezette vorm de dieren die je hier tegen het lijf kunt lopen. Kinderen mogen in geheimzinnige gaten voelen en raden of er kalk, zand of wol in zit. Informatieborden leggen uit hoe deze krijtrotsen, de hoogste van heel Engeland, ontstaan zijn.
In de winkel is het alles vuurtoren wat de klok slaat, van sleutelhanger tot koelkastmagneet. De dame achter de kassa raadt de aanschaf van een boek over Beachy Head's historie af: „Het is vooral toegespitst op de suïcidekant van Beachy Head en die willen wij nu niet bepaald promoten.” Dat is de donkere kant van de vuurtoren.
Dertien jaar geleden gingen er al geruchten dat menige Engelsman zich van het leven beroofde door naar beneden te springen. De organisatoren hebben deze zwarte bladzijde in het Beachy-Head-boek tot sensatie verlaagd, zo lijkt het wel. Langs de nieuwe paden wemelt het van de banken met daarop: „In loving memory of...” daarop volgt een naam, soms zelfs twee, en de datum. Een koperen plaatje voegt aan de namen van een dode nog toe: „die hier een toevlucht” vond. Huiveringwekkend.
Dan kun je beter even stilstaan bij het monument voor P. C. Harry Ward (1912-1974), de ”down ranger”, die gezeten op zijn paard jarenlang Beachy Head in de gaten hield, totdat hij in 1966 met pensioen ging. „Meer dan eens riskeerde hij zijn leven in een poging om anderen te redden.”
Meer informatie P&O Stena Line: 020-5715690. Beachy Head Countryside Centre: 0044-(0)1323 737273.
