Op Gozo vergeten
ze je te wekken

Duiken is op Gozo, dat met het eiland Malta en het piepkleine Comino de republiek Malta vormt, een van de populairste sportieve activiteiten. Jaarlijks gaan hier zo'n 5000 mensen het diepe in, op zoek naar riffen, scheepswrakken en grotten die alleen onder water te bereiken zijn. Populair zijn ook tochten per mountainbike, al dan niet onder leiding van een gids. Het is echter niet de bedoeling dat je dan de enkele heuvels afscheurt die Gozo rijk is. De terreinfiets is uitermate geschikt om zowel de dorpjes met kasseien als de letterlijk ongebaande paden te ontdekken. Op die manier kun je bijvoorbeeld over de rotsen tot aan de voet van de zoutpannen bij Qbajjar komen. Jaarlijks wordt hier duizenden tonnen zout van uitstekende kwaliteit gewonnen. Proeven is gratis.

Het openbaar vervoer is op Malta goed geregeld. Elke uithoek is met ouderwetse, puffende Bedford-bussen te bereiken. Met hun karakteristieke rondingen en Spartaanse uitvoering blijken deze overjarige, geelwitte vehikels als lijnbus het nuttige met het aangename (noem het folklore) te verenigen.

Paulus' schipbreuk
Strandminnaars hebben op de eilanden nauwelijks iets te zoeken, want in totaal zijn er slechts vijftien zandstranden. Liefhebbers van (bijbelse) geschiedenis en cultuur komen des te meer aan hun trekken. De tempelruïnes van Ggantija, Hag Qim, Mgarr en Tarxien dateren van een aantal eeuwen voor de geboorte van Christus.

Paulus' schipbreuk (in 60 na Christus) en zijn zendelingschap op Malta worden elk jaar op 10 februari als nationale feestdag herdacht. In de ”Malta Experience”, een 45 minuten durende audiovisuele show in Valetta die de rijke geschiedenis van Malta verhaalt, wordt ook verteld hoe een adder de hand van Paulus vatte. „Maar hij schudde het beest van zich af en leed niets kwaads”, meldt Handelingen 28.

De presentatie, die ook in het Nederlands is te volgen, schetst tevens de heroïsche strijd tijdens de Tweede Wereldoorlog tegen nazi-Duitsland. Tweeënhalf jaar hielden de Maltezers onder zware bombardementen stand, waarna de Geallieerden de eilanden uiteindelijk konden ontzetten.

Christelijke en andere religies vonden op Malta steeds een vruchtbare bodem. In totaal telt de republiek 352 kerken en kerkjes. Een tweede bron houdt het op 345 en weer een andere op 360 godshuizen. Veel dus. Eén kerk voor (bijna) elke dag van het jaar.

Dissonant
Op het eiland Malta lijkt de steeds gepropageerde laagbouw het af te leggen tegen projectontwikkelaars die de hoogte in willen. Nu nog een dissonant, maar mogelijk trendsetter, is de hoge roodbruine toren van het splinternieuwe congrescentrum in St.-Julian's. Dit gebouw is voor Maltese begrippen zo hoog, dat het zelfs vanaf Gozo duidelijk zichtbaar is. Malta staat nu voor een dilemma. Op de rol staat uitbreiding met 6400 bedden. Gaat het hoofdeiland ook met hotels de hoogte in, of wordt de groei afgeremd ten gunste van laagbouw?

Overnachten kan in alle prijsklassen. Van eenvoudige appartementen tot de luxe van het Hilton (Malta) of van het eveneens vijfsterrenhotel Ta' Tenc op Gozo, dat in laagbouw geschakelde huisjes omvat en waar je vanuit de kamer zo het zwembad inloopt. Gunstiger voor de portemonnee zijn de farmhouses op Gozo. Dit zijn tot vakantieverblijf verbouwde boerderijen, geschikt voor vier tot acht personen per huisje. Farmhouses kunnen drie of meer geschakelde huisjes omvatten. Elke wooneenheid van een beetje farmhouse heeft een privé-zwembad.

Op Gozo zijn geen hoge gebouwen. Als je de vele kerken althans niet meerekent. Maximaal mag er op Gozo slechts tot vier hoog worden gebouwd. Niet dat er in laagbouw op Gozo overigens veel wordt opgetrokken, want het eiland heeft accommodatie genoeg. 's Zomers halen de hotels, appartementen en farmhouses een bezettingsgraad van 85 procent, maar in het voor- en naseizoen, en zeker 's winters, is er volop ruimte. Over het gehele jaar is de bezetting in totaal slechts 34 procent. Om gemakkelijker meer slapers te trekken, wordt aan uitbreiding van de infrastructuur gedacht. Mogelijk wordt de baan van Gozo-heliport verlengd, zodat ook vliegtuigen voor maximaal 25 passagiers er kunnen landen.

Russisch gebrom
Air Malta Charter (AMC) voert tussen Gozo en Malta International Airport dagelijks lijnvluchten per helikopter uit. Dit gebeurt met robuuste toestellen van Russische makelij die aan 26 passagiers plaats bieden en die de route in nog geen kwartier vliegen. Maximaal worden er per etmaal twaalf (!) retourvluchten uitgevoerd. De eerste vlucht vertrekt vanaf Malta om 00.01 uur en de laatste om 23.00 uur. Een retour kost omgerekend 138 gulden; een enkeltje komt op 94 gulden.

AMC is een dochter van Air Malta en maakt op zich geen winst. De route wordt in het bijzonder voor de Gozitans zelf instandgehouden. Die krijgen dan ook vijftig gulden korting. Het beste uitzicht op de eilanden heb je in de hefschroever vanaf Malta rechts en vanuit Gozo links. Veel minder spectaculair dan de ”de brommende Rus”, maar met een tientje voor een retour een stuk goedkoper, is de veerboot naar Gozo. Die vaart 25 keer per etmaal heen en weer en doet dertig minuten over het traject.

In beide vervoermiddelen passeer je onderweg het mini-eiland Comino. Hier wonen zeven mensen. ”Importbewoners” runnen er twee hotels.

Wekker
Maltezers en Gozitans zijn in het algemeen gemoedelijk. Tijd is er een relatief begrip. Vooral op Gozo. Wie daar om 05.15 uur wil opstaan en dat aan de hotelreceptie doorgeeft, moet niet raar opkijken als de (wek)telefoon een halfuur later gaat. Of helemaal niet... Op bezoekers die op zo'n matineus tijdstip uit dromenland gehaald moeten worden, is niet elk hotel goed ingesteld. De remedie: neem ook naar het rustige Gozo een vertrouwde reiswekker mee.

Air Malta vliegt deze zomer vanaf Amsterdam acht keer per week en vanaf Rotterdam drie keer per week met lijndiensten naar Malta. De vliegtijd bedraagt nog geen drie uur. Informatie: Maltees Verkeersbureau, 020-6207233.