Met internet naar
zon of sneeuw

De Verenigde Staten zijn de bakermat van de onlinereisbureaus. Amerikaanse organisaties zoals Greentravel en Microsoft Expedia hebben bijvoorbeeld een zeer uitgebreide site met een schat aan informatie. Reizen zoeken en boeken, informatie over tientallen landen en persoonlijke verhalen van reizigers zijn vaak ondersteund met prachtige foto's.

Ook in Nederland schieten de reissites als paddestoelen uit de grond en daar maakt de reiziger goed gebruik van. Het NIPO Vakantieonderzoek geeft aan dat in 1998 meer dan 1,4 miljoen Nederlandse vakantiegangers het web gebruikten om reisinformatie te zoeken. Ruim 170.000 van hen boekten via internet een reis rechtstreeks bij een hotel of camping of via reisbureaus.

Actief
Deze cijfers zijn volgens R. Rokebrand, directeur van het grootste Nederlandse reisbureau op internet, Elmar Reizen BV, door ontwikkelingen het afgelopen jaar behoorlijk achterhaald. Het bedrijf, voorgekomen uit een uitgeverij van reisgidsen, is sinds 1997 actief op het web met het aanbieden van reizen. „De bezoekersaantallen stijgen enorm. In 1999 surften zo'n 50.000 bezoekers per maand over onze site. Dat groeit gemiddeld met 10 tot 15 procent.”

Afgelopen maand was echter de absolute top: 100.000 bezoekers. „Vele tientallen vakantiegangers per dag boekten een reis.” Een week geleden ging de vernieuwde site van Elmar Reizen de lucht in. Het bedrijf is nog bezig de nieuwe zomergidsen in een database te zetten, maar toch is het al mogelijk te boeken als de bezoeker in een reisbrochure een leuke reis heeft gezien.

Volgens de site van Elmar Reizen is een reis boeken nergens goedkoper: „Wij rekenen geen extra administratie- of reserveringskosten. En onze annuleringsverzekering is een half procent goedkoper in vergelijking met de annuleringsverzekeringen die je in een regulier reisbureau afsluit.” Behalve gegevens over de reizen bieden de pagina's ook ontzettend veel informatie over alle landen van de hele wereld. Klimaat, economie, bezienswaardigheden, bevolking, eten. Bijna alles komt aan de orde, aangevuld met het laatste nieuws over het specifieke land.

Elmar Reizen is net als het reisbureau op de hoek aangesloten bij het Algemene Nederlands Verbond voor Reisondernemingen (ANVR) en de Stichting Garantiefonds Reisgelden (SGR). Erg belangrijk, vindt Rokebrand. „Wij gebruiken een ander medium om ons assortiment te verkopen, maar de zekerheid en de reisvoorwaarden moeten voor de klant hetzelfde zijn.”

Het gebruik van internet biedt veel voordelen boven het bezoeken van een gewoon reisbureau, meent de directeur van Elmar. „De vakantieganger kan op elk gewenst moment boeken, alle informatie is gratis en het is mogelijk zelf snel en gericht te zoeken.” Rokebrand verwacht daarom dat het gewone reisbureau het moeilijk zal krijgen. „In de VS daalt het aantal reisbureaus elk jaar met ongeveer 5 procent doordat mensen boeken via internet. Nederlandse reisbureaus die onderdeel zijn van een keten kunnen het langer volhouden, maar de andere zullen de concurrentie flink gaan voelen.”

Het blijkt echter niet zo gemakkelijk te zijn om de gerenommeerde reisbureaus van hun voetstuk te stoten. De vorig jaar gelanceerde KPN-website reizen.net is bijvoorbeeld wegens „heroriëntatie” op „non-actief” gezet.

Verdwijnen
Grote touroperators zoals OAD, NBBS en Holland International bieden slechts summiere informatie over hun bestemmingen om hun reisbureaus het brood niet uit de mond te stoten. „Internet wordt steeds belangrijker in de reiswereld, maar de reguliere reisbureaus zullen niet verdwijnen”, stelt R. Verduyn, woordvoerder van Travel Unie, waar onder andere Holland International, Arke Reizen en Kras Stervakanties onder vallen.

Internet en reisbureaus hoeven volgens Verduyn niet per se water en vuur te zijn. „Er zijn veel mensen die eerst internet raadplegen en vervolgens met een print naar onze reisbureaus komen om meer informatie te vragen.” Dat laat meteen de goede kant van het reisbureau zien, vindt Verduyn: „Persoonlijk contact en reisadvies op maat.”

De Consumentenbond is blij met de ontwikkelingen die gaande zijn in de reisbranche. „Uit onderzoek is gebleken dat mensen niet altijd tevreden waren over de hulp van reisbureaus. Het is daarom goed dat vakantiezoekers nu zelf kunnen kijken welke mogelijkheden er zijn”, vindt woordvoerder E. van Kouwen. „Deze ontwikkeling zal echter wel een klap betekenen voor het traditionele reisbureau.”

Oplichterij
De bond is niet alleen maar positief. Van Kouwen waarschuwt voor oplichterij. „Technisch gezien is het mogelijk de site van KLM na te bouwen en mensen zo via hun opgegeven creditcardnummer geld af te troggelen.” Niet alleen professionele oplichters zijn een gevaar voor iemand die digitaal boekt. Amateurs die een internetwinkel runnen, kunnen ook gevaar opleveren. „Het is gemakkelijk een virtuele winkel op te zetten, maar als je er eigenlijk geen verstand van hebt kan er een hoop fout gaan.”

Het is volgens Van Kouwen dan ook belangrijk dat iemand die een site niet kent deze eerst controleert voordat hij boekt. „Dat is moeilijk en daarom hebben wij, in navolging van onze Britse zustervereniging, het keurmerk Web Trader geïntroduceerd.” Bedrijven met dit logo zijn verplicht zich te houden aan de Nederlandse Web Trader-code. De eisen: eerlijke informatie bieden, een goede klachtenafhandeling instellen, een bedenkperiode van zeven dagen invoeren en een veilige afwerking van betalingen en persoonsgevens garanderen. „Web Trader is bruikbaar voor alle mogelijke sites, maar ook voor de reisbranche zeer geschikt. De eisen zijn vergelijkbaar met die we aan gewone reisbureaus stellen.”

Verschil
De grootste christelijke reisorganisatie Beter-Uit Reizen heeft al een aantal jaren een website. „Een goede zet”, vindt E. J. van Keulen, teamleider afdeling reserveringen van de touroperator uit Alphen aan den Rijn. „Elke week bestellen zo'n tweehonderd bezoekers een gids en boeken vijftig mensen een reis. Dat aantal groeit gestaag.” Vakantiegangers zien volgens hem niet zo veel verschil tussen boeken door middel van een bon en boeken door het verzenden van een digitaal aanmeldformulier. „Wel verwachten ze meer informatie te kunnen vinden, omdat internet in principe geen beperkingen kent.”

De website is een van de speerpunten van Beter-Uit Reizen. Sinds kort zijn de pagina's uitgebreid met een database waar de bezoeker door het invoeren van trefwoorden een passende reis kan vinden. De mogelijkheid om te kijken of bij een bepaalde reis nog plek is, wordt zo snel mogelijk toegevoegd. „De site is ook een middel om onze klanten op de hoogte houden van ontwikkelingen in de organisatie en ze zo betrokken te houden bij Beter-Uit Reizen.”

Aantrekkingskracht
„Onze site blijkt een enorme aantrekkingskracht te hebben”, vertelt C. van Pelt, managementassistent van Amicitia Reizen. „Afgelopen jaar hadden wij ongeveer 120.000 bezoekers. Elke dag bestelden tachtig tot negentig mensen een gids.” De nieuwe site van de christelijke touroperator uit Hendrik-Ido-Ambacht, die pas enkele dagen in de lucht is, bevat ook de mogelijkheid te boeken en biedt verder interessante achtergrondinformatie bij de reizen. Internet heeft volgens Van Pelt veel voordelen. „Het ontlast ons telefoonverkeer en de afhandeling van boekingen is gemakkelijker.” Van Pelt verwacht echter niet dat de reisgids zal verdwijnen. „Niemand gaat drie kwartier naar een website kijken. Voor een gids gaan onze klanten echter wel even lekker zitten.”