Voor elk gezinslid een eclipsbrilletje

Het is lang niet bij iedereen bekend, maar op 11 augustus moet elke Nederlander er wel van doordrongen zijn: direct in de felle zon kijken, kan al binnen enkele seconden onherstelbare schade aan het netvlies opleveren. Om dat te voorkomen is er maar één goed middel in de handel: het zogenaamde eclipsbrilletje. Dat is een kartonnen montuur met 'glazen' die bestaan uit een laagje mylar, een aluminiumfolie-achtig materiaal.

Ondanks alle waarschuwingen liepen bij de laatste zonsverduistering in het Caraïbisch gebied op 26 februari vorig jaar niet minder dan 10.000 mensen tijdelijke en 1000 personen blijvende oogschade op. Het verraderlijke van de optredende oogbeschadiging is dat de overmoedige of onwetende patiënt aanvankelijk weinig of niets merkt, want het oog heeft geen pijnzenuw.

Ongetwijfeld staart niet half maar heel Nederland op 11 augustus rond het middaguur naar de bijna totale zonsverduistering. Echter, ook als de zon voor het grootste deel achter de nieuwe maan is verdwenen, valt er nog een gevaarlijke hoeveelheid licht op het netvlies van de kijker die met onbeschermde ogen naar de zon tuurt. Het gevaar schuilt in de ultraviolette en infrarode straling in het zonlicht.

In de volksmond heet het dat een beroet stukje glas een veilig middel is om dan naar de zon te kijken. Dat is juist, maar als kijkglas toch niet aan te raden. Het is moeilijk om, boven bijvoorbeeld een kaarsvlammetje, een stukje glas van een egale laag roet te voorzien, die dik genoeg is om alle schadelijke straling tegen te houden. Het is ook niet eenvoudig om die laag gaaf te houden – en elk krasje in het roet betekent wel een gevaar voor het oog. Bovendien wil elk gezinslid natuurlijk geen moment missen van die twee minuten dat de zon bijna is verduisterd. Dus zijn er in een gezin ook nog eens zoveel beroete glaasjes als gezinsleden nodig.

Negatieven
Slechte en dus verkeerde bescherming biedt ook het veelgenoemde cd-schijfje. Het is waar dat je moeiteloos door een cd naar de zon kunt kijken, maar het verraderlijke is dat het schijfje volstrekt onvoldoende bescherming biedt tegen de ultraviolette straling in het zonlicht. Hetzelfde geldt voor onbelichte films en zwarte negatiefstrookjes. Niet gebruiken dus.

Ook een lasbril is niet in alle gevallen zwart genoeg om direct in de zon te kijken. Een exemplaar voor autogeen laswerk is zeker niet geschikt. Alleen een kap voor elektrisch lassen biedt soms voldoende bescherming, maar ook hier geldt: natuurlijk nooit voor het hele gezin.

Zelfs bij bewolking is voorzichtigheid geboden. Alleen bij dikke bewolking is er geen gevaar. Dus mocht een dunne grijze sluier op de bewuste woensdag het zicht op een heldere zon benemen, dan nog is de eclipsbril een verplicht attribuut.

Bovendien moet de juiste oogbescherming goed gebruikt worden. Eerst het brilletje opzetten en pas dan de zon opzoeken. Dat is iets wat zeker alle kinderen dienen te weten.

Die moeten ook niet een paar dagen eerder al met het brilletje gaan spelen. De kleinste onzichtbare beschadiging van het mylar-filter waarvan de 'glazen' zijn gemaakt, kan al oogschade opleveren. Het is daarom aan te raden om de brilletjes tot op de morgen van de verduistering in een envelop te bewaren.

Voorraad
Het zou voor de hand liggen dat opticiens hier munt uit slaan en de klanten de winkel binnenlokken met een gratis brilletje, maar dat valt tegen. Het hoofdkantoor van Hans Anders meldt „niets te doen.” Navraag bij twee winkels bevestigt dat. „Wij verkopen ze niet.”

Pearl zegt er 2000 naar de aangesloten opticiens verstuurd te hebben en de organisatie heeft nog een extra bestelling voor 5000 exemplaren geplaatst. Klanten moeten er 3,50 gulden voor neertellen. Voorzover nu bekend biedt alleen de opticiensketen Het Huis de eclipsbrilletjes gratis aan, inclusief een prijsvraag voor een reis naar een zonnig oord.

Uiteraard heeft ook elke volkssterrenwacht het artikel in zijn assortiment. Natuurlijk verkoopt de in telescopen gespecialiseerde zaak het mylar-folie zo van de rol. Dan maak je als doehetzelver makkelijk een serie brilletjes. Voor het hele gezin.