Strijdbaar Helsinki

Wie Helsinki wil 'begrijpen', moet het kitscherige etiket ”Dochter van de Oostzee” accepteren.

De stad dankt haar rijkdom, haar klimaat en zelfs haar massieve, gegolfde architectuur aan de Oostzee. Hetzelfde water gaf de stad een tamelijk korte, maar allerminst simpele geschiedenis mee. Overal in de stad stuit je op de zee, ook als je hem het minst verwacht. De zoutige tong klotst tegen de muren van de hoofdstedelijke bruggen en boulevards, zoekt zijn weg in woonwijken en zorgt voor natuurlijke havens en plotselinge inhammen.

Via de zee maak je ook het beste kennis met de stad; veerboten meren aan op het schiereiland Katajanokka bij het centrum. Je stuit daar meteen op aardige, gerenoveerde bakstenen pakhuizen. De oorspronkelijke zeemanswijk biedt met de Russisch-orthodoxe Uspenski-kathedraal op een heuvel en de lelijke ”Suikerklont”, een uitvinding van de architect Alvar Aalto uit 1962, een combinatie van oud en nieuw, neoclassicisme, Finse romantiek en hedendaagse architectuur.

Gustav Vasa
Zijn bestaan dankt Helsinki aan koning Gustav Vasa, die rond 1550 een tegenwicht zocht voor de Hanzestad Tallinn in Estland, aan de overkant van de Finse Golf. Een stad die ook Nederlandse kooplieden als basis voor hun handel met Rusland gebruikten. Het duurde echter twee eeuwen voordat Helsingfors (Zweeds voor Helsinki) enigszins tot bloei kwam.

Het lek was daarmee nog niet boven water. Na de Noordse Oorlog van 1700 tot 1721 (Zweden-Rusland) en een grote brand in 1808 woonden er nog maar 150 mensen in het zwaarbeschadigde Helsinki. Pas na de inlijving van Finland door Rusland kreeg de stad goed de wind in de zeilen. Zuur genoeg kreeg het centrum het in de Tweede Wereldoorlog weer zwaar te verduren.

Erfenis
Wat betreft culturele erfenis dus een verrassende eend in de bijt van Europese culturele steden in 2000. Al telt Helsinki zestig kerken –vooral lutherse– en heeft de stad een grote, gekoepelde dom, regeringsgebouwen, een universiteit en een stuk of wat andere historische gebouwen, het zijn vooral de activiteiten die de toerist moeten bezighouden. Diens belangstelling voor de zeehaven is geconcentreerd in juli en augustus; de overige maanden is het bontmutsenweer. Zeildagen in mei, Vikingactiviteiten, handwerken, kooroptredens, oude-muziekuitvoeringen en de bouw van een sneeuwkerk vormen maar een kleine greep uit de culturele agenda.

Info: 020-671 11 21 of www.2000.hel.fi.