Milosevic'
lange weg
DEN HAAG Aan de uitlevering van Slobodan Milosevic aan het Joegoslavië-tribunaal
in Den Haag ging jarenlang getouwtrek vooraf. Een overzicht.
1941, 20 augustus Milosevic wordt geboren in Pozarevac, Centraal-Servië.
1964 Studeert af in de rechten aan de universiteit van Belgrado,
treedt toe tot de Communistische Partij.
1984 Milosevic benoemd tot partijleider in Belgrado door zijn
vriend Ivan Stambolic, die zelf opklom tot leider van de Communistische
Partij van Servië.
1986 Milosevic volgt Stambolic op als Servisch communistenleider
nadat Stambolic president van Servië is geworden.
1987
april Milosevic geeft een vlammende toespraak in Kosovo voor
Serviërs waarin hij aandringt op hun bescherming tegen de Kosovaarse
meerderheid in de Servische provincie. De toespraak maakt van Milosevic
op slag een bekend politicus.
september Dwingt Stambolic en andere partijfunctionarissen
tot aftreden met een toespraak op een partijcongres waarin hij hen van
anticommunistisch en anti-Servisch beleid beschuldigt.
1989 Wordt president van Servië en trekt de autonomie
van Kosovo in. Meer dan twintig Kosovaren worden gedood als de politie
ingrijpt bij protesten.
1990 Joegoslavië stuurt troepen naar Kosovo om de bevolking
onder de knoet te houden. Servië ontbindt de regering van Kosovo.
1991 Kroatië en Slovenië roepen de onafhankelijkheid
uit, Joegoslavië valt uiteen. Milosevic stuurt tanks naar de Sloveense
grens, waarna een korte oorlog volgt en de onafhankelijkheid van Slovenië
een feit is. Milosevic zweept Serviërs die in Kroatië wonen op
om de wapens op te nemen.
1992 In januari wordt een bestand van kracht in Kroatië.
In maart verklaart Bosnië-Herzegovina zich onafhankelijk. Milosevic
steunt de opstand van de Bosnische Serviërs, die aansluiting bij een
'Groot-Servië' willen.
1995 Milosevic stemt in met een vredesregeling die een einde
maakt aan de oorlog in Bosnië (Akkoorden van Dayton). Aan het overleg
nemen ook de presidenten van Kroatië en Bosnië deel. De NAVO
stemt in met het sturen van een vredesmacht die 60.000 troepen omvat.
1996
november-december Bondgenoten van Milosevic winnen de federale
parlementsverkiezingen, maar een coalitie van oppositiepartijen lijkt de
meeste lokale verkiezingen te winnen, onder andere in Belgrado. Als door
Milosevic gedomineerde verkiezingsraden de lokale verkiezingen annuleren,
ontstaan er iedere avond demonstraties met op een gegeven moment 250.000
deelnemers. Eind december breekt geweld uit, met tientallen gewonden en
minstens één dode.
1997
januari Milosevic geeft nederlaag toe en laat verscheidene
steden over aan de oppositie.
juli Omdat hij volgens de grondwet niet kan worden herkozen,
laat Milosevic zich door het parlement benoemen tot president van Joegoslavië,
dat is gereduceerd tot de republieken Servië en Montenegro.
1998
februari Milosevic stuurt troepen naar Kosovo om nieuwe opstand
van etnische Albanezen de kop in te drukken.
september Veiligheidsraad van de VN eist in resolutie onmiddellijk
staakt-het-vuren en politieke dialoog.
oktober Onder dreiging van luchtaanvallen van de NAVO op Servische
militaire doelen zegt Milosevic toe troepen terug te trekken en vluchtelingen
te laten terugkeren en 2000 ongewapende waarnemers toe te laten, maar aanvallen
duren voort.
1999
maart Servië weigert akkoord te ondertekenen dat voorziet
in ruime autonomie voor Albanezen in Kosovo en stationering van 28.000
NAVO-militairen.
24 maart NAVO gaat over tot luchtaanvallen; meer dan 850.000
etnische Albanezen vluchten uit Kosovo als Servië de onderdrukking
opvoert.
27 mei Hoofdaanklaagster Louise Arbour van het tribunaal klaagt
Milosevic en vier ondergeschikten aan wegens misdaden tegen de mensheid
en oorlogsmisdaden in Kosovo. Belgrado voert hierop zijn propaganda tegen
het tribunaal op. Dat zou een door de Amerikanen gemanipuleerd anti-Servisch
instrument zijn.
3 juni Joegoslavische regering legt zich neer bij plan voor
VN-bestuur in Kosovo, dat door NAVO zal worden bewaakt, en terugkeer van
vluchtelingen.
9 juni Joegoslavische en westerse generaals ondertekenen pact.
2000
24 mei Vervroegde verkiezingen in Joegoslavië, die Milosevic
dacht te winnen. Maar Vojislav Kostunica van de Servische oppositie krijgt
een meerderheid.
september Joegoslaven kiezen de president voor het eerst rechtstreeks.
Milosevic verliest, maar wil zijn nederlaag niet erkennen. Als de kiesraad
een nieuwe stemronde wil uitschrijven, gaan aanhangers van uitdager Vojislav
Kostunica massaal de straat op en in staking.
5 oktober Honderdduizenden mensen demonstreren in Belgrado;
ordetroepen worden verjaagd, het parlementsgebouw, omroepcentrum en politiebureaus
worden bezet.
6 oktober Milosevic treedt af.
7 oktober Kostunica beëdigd. Arbours opvolgster Carla
Del Ponte begint te lobbyen voor een bezoek in Belgrado, maar Kostunica
houdt de boot af.
10 oktober Kostunica zegt dat de zaak-Milosevic geen prioriteit
heeft. Irritatie bij het tribunaal.
25 november Milosevic herkozen als voorzitter van de Socialistische
Partij van Servië (SPS).
2001
25 januari Del Ponte eindelijk welkom bij Kostunica in Belgrado.
Ontmoeting verloopt stroef en zonder tastbaar resultaat.
10 maart VS stellen economische hulp afhankelijk van samenwerking
met tribunaal.
1 april Milosevic wordt in Belgrado gearresteerd op verdenking
van corruptie en machtsmisbruik. Hij wordt naar de gevangenis van de Joegoslavische
hoofdstad overgebracht. De dag erop stelt Washington 50 miljoen dollar
hulp beschikbaar.
6 april Het hoofd van de griffie van het tribunaal, de Nederlander
Hans Holthuis, overhandigt in Belgrado de tenlastelegging tegen Milosevic
aan de regering.
3 mei Milosevic weigert aanklacht in ontvangst te nemen. Het
document wordt tussen de tralies van zijn cel gestopt.
9 mei Kostunica verklaart zich bij eerste bezoek aan VS bereid
tot samenwerking met tribunaal.
14 juni Joegoslavische regering keurt wetsontwerp over samenwerking
met tribunaal goed.
21 juni Wet wordt van parlementaire agenda gehaald. De Montenegrijnse
Socialistische Volkspartij (SNP) bleef dwarsliggen.
22 juni De Democratische Oppositie van Servië (DOS) besluit
dat de samenwerking per decreet moet worden geregeld.
23 juni Joegoslavische regering aanvaardt decreet. SPS en Milosevic'
advocaat Fila kondigen aan naar het Federale Constitutionele Hof te stappen.
28 juni Constitutionele hof schort de werking van het decreet
op tot zijn definitieve oordeel over de grondwettelijkheid. Desalniettemin
besluit de Servische regering Milosevic uit te leveren. Dat is dan nog
net één dag voor de donorconferentie in Brussel. Deelnemers
daaraan, waaronder Nederland gisteren nog, hadden gewaarschuwd dat Belgrado
zonder uitlevering niet op economische hulp hoefde te rekenen. |