Geurende eucalyptussen, verse zeester

”Fruta”, fruit. Op veel plaatsen langs de weg bieden vrouwen sinaasappels aan. De klandizie lijkt gering, want weinig mensen doen de tafeltjes waarop de vruchten uitgestald liggen eer aan. Een vrouw met een kruiwagen vol takken stopt. Onder de parasol die de vruchten voor het zonlicht afschermt, verwisselen nieuwtjes van eigenaar.

We verlaten de kust van de Algarve en drijven op de verkeersstroom mee naar de Serra de Monchique, een vulkaangebergte in het midden van de zuidelijkste provincie van Portugal. De route is groen en vol van vruchten. Bomen met roze en witte bloesem fleuren de weg op. Een felblauwe lucht omsluit het natuurschoon. Met meer dan drieduizend zonuren per jaar is dit een bevoorrechte streek.

De spa die in Caldas de Monchique opborrelt, is onzichtbaar. Het pittoreske dorpje met een handvol huizen in Victoriaanse stijl heeft zich tegen de zuidflank van de Serra de Monchique gevleid. De grote bussen die toeristen uitspuwen, doorbreken de beslotenheid. Rust heerst wel in het park aan de rand van het dorp. Geurende eucalyptusbomen en stenen bankjes nodigen uit voor een picknick. Het langsstromende water en een veldje oranje bloemen versterken de lokroep.

Het midden in het kuuroord gelegen pleintje is omringd met huizen, waarvan sommige van speels gevormde kantelen zijn voorzien. Rode bankjes en bomen kleuren het pleintje in. Wie de moeite neemt het onverharde pad tegenover het plein op te gaan, heeft een prachtig uitzicht op de opeengepakte huisjes, die zijn ingepakt in het groen van de bossen.

Kurkeiken
Het inslaan van de weg naar Marmelete loont de moeite. De toeristenstroom droogt snel op. De groene heuvels zijn adembemend. Gezeten op een boomstronk laten we de schoonheid van de schepping op ons inwerken.

De weg kronkelt door dorpjes, langs sinaasappelbomen, kurkeiken en vrouwen die hun was naast het asfalt ophangen. Op enkele plaatsen liggen stapels schorsen van kurkeiken te drogen. Portugal neemt een groot deel van de wereldproductie van kurk voor zijn rekening. Bij het zien van de van schors ontdane roodbruine stammen denk je dat het laatste uur voor deze bomen is geslagen. Niets is minder waar. Na vijftien jaar wordt de boom voor de eerste keer gevild. Stam en dikste takken mogen daarna nog zo'n tien keer hun vrachtje afstaan.

Silves is een Portugese parel. Van ver begroeten de restanten van het Moorse kasteel ons. Tien eeuwen geleden hield de Moorse overheerser hier zijn hof. Ook toen bloeiden in deze streek vruchtbomen zoals citroen- en sinaasappelboom, de vijg en de amandel. De periode vol welvaart werd in 1189 door de Portugezen onder leiding van Sancho I in bloed gesmoord. Kruisvaarders hielpen een handje.

De steil oplopende straat Rue de Alfonso in Silves vraagt om een rustige tred. De mint, geel, roze, bruinrood beschilderde huisjes stijgen met de straat mee. Een man krabt het mos van de pannen van zijn onderkomen. In de minuscule woonkamer zit zijn vrouw op de bank. Deze Portugezen hebben het niet rijk. De weinige spulletjes staan op elkaar gepakt in de kleine ruimte.

Tegeltjes
De verschillende bouwstijlen, gotiek met een vleugje barok, van de Sé, de kathedraal van Silves, vertellen dat het kerkgebouw is geteisterd door aardbevingen. De muren van de Sé en het Moorse kasteel lijken elkaar haast te raken. Een tocht over de restanten van de burcht biedt steeds een nieuwe kijk op de stad en haar omgeving en gunt een blik op de opgravingen binnen de rode zandstenen muren. De grootsheid van kasteelmuren en omgeving geven een gevoel van kleinheid.

In het historische centrum slaat een vrouw haar kleedje boven de toch al stoffige keien uit. Honden dwalen lusteloos door de steegjes. De bouwsels in de straatjes aan de voet van de dom weerspiegelen de armoede. Sommige huizen zijn met tegeltjes of marmer opgesierd. Tegeltjes kom je overal in de Algarve tegen: op kerken, huizen en bankjes. De azulejos, geglazuurde, veelal blauw-wit gekleurde tegels, dienen als decoratie. De kleurrijke mozaïeken beelden religieuze en historische gebeurtenissen uit of tonen gebeurtenissen uit het leven van alledag.

Zeester
In Calvoeiro snuiven we aan het eind van de dag de zeelucht op. Het marktplein van de kustplaats loopt over in een klein door rotsen omklemd strand. Vissers zijn niet te bekennen. Hun geel, rood en blauw beschilderde boten rusten op het zand. Slechts een snorkelaar speurt onder water naar lekkers. Even later overhandigt hij een forse zeester aan zijn oude vader. Die zet direct zijn mes in het dier.

Even buiten het dorp dalen we naast de kerk af in een surrealistische wereld. Grillig gevormde klippen steken uit de blauwgroene oceaan. Water heeft hier kunstwerken geboetseerd. Talrijke trappetjes doen Algar Seco (droog hol) ontdekken. Water spat tegen de okergele rotsformaties uiteen. Meeuwen krijsen. Terwijl een visser in zijn boot op zoek is naar sardientjes, mijmeren we over dit haast vanzelfsprekend samenvloeien van natuur en kunst.

Informatie over de Algarve: Portugees Nationaal Verkeersbureau: 070-3262525.