Provinciale-Statenverkiezingen 3 maart 1999 4 maart 1999

Ruim helft stemgerechtigden blijft thuis

Hogere opkomst bij
koppeling verkiezingen

Van onze regioredactie
APELDOORN – Het koppelen van verkiezingen voor de Provinciale Staten met die voor de gemeenteraad lijkt te leiden tot een hogere opkomst. Dat blijkt uit een eerste bestudering van de cijfers in West-Brabant, waar de kiesgerechtigden niet alleen voor het provinciebestuur stemden, maar ook voor dertig nieuwe gemeentebesturen.

Een studie naar de mogelijkheden van koppeling is op haar plaats, aldus premier Kok gisteren. Kok liet weten met grote interesse naar de cijfers in West-Brabant te kijken. Ook VVD-leider Dijkstal zei niet afwijzend tegenover koppeling te staan.

Alle politici spraken gisteravond hun teleurstelling uit over de lage opkomst. Niet meer dan 46 procent maakte de gang naar de stembus. Volgens Kok is de opkomst „extreem laag” en „dramatisch.” Het is de premier „angstig te moede” dat de campagne kennelijk zo weinig mensen heeft weten te motiveren.

Vooral in de grote steden was de opkomst bijzonder laag. In Amsterdam kwam 34,1 procent van de kiezers opdagen, in Rotterdam 33 procent, in Eindhoven nauwelijks 35 procent. „Als een onderdeel van de bevolking het laat afweten, dan is dat een verlies voor ons allen. Maar van een lage opkomst ondervinden de sociaal-democraten altijd extra veel nadeel”, aldus Kok op de PvdA-verkiezingsavond in Arnhem.

Hij wil dat iedereen goed nadenkt over de vraag hoe meer mensen naar de stembus kunnen worden gebracht bij „verkiezingen die minder spanningsvol zijn.” Hij zei geïnteresseerd te zijn in de opkomstcijfers van Brabant en in de mate waarin die verschillen met de rest van het land. In een groot aantal Brabantse gemeenten waren gisteren naast de statenverkiezingen ook gemeenteraadsverkiezingen. Als de opkomst daarbij „markant anders” is, wil de premier opnieuw de discussie beginnen over gelijktijdige verkiezingen voor gemeenten en Provinciale Staten.

VVD-leider Dijkstal sloot zich daarbij aan. Hij zei geen overwegende bezwaren te hebben tegen samenvoeging van de verkiezingen voor de Staten en voor gemeenteraden.

Werkendam
In de meeste Brabantse gemeenten waar ook raadsverkiezingen werden gehouden, lag de opkomst voor de statenverkiezingen duidelijk hoger dan in 1995. In Bergen op Zoom ging gisteren 51 procent naar de stembus, tegenover 40 procent in 1995. In Tilburg lag de opkomst op 42 procent, tegenover 39 procent 4 jaar geleden. In Bladel ging zelfs 20 procent meer van de kiezers naar de stembus voor de provincie (65 procent tegenover 45 procent), terwijl in Werkendam de opkomst met 10 procent toenam.