„Brabant is geen
reformatorisch bolwerk”

De plaatselijke politieke partijen in West-Brabant sloegen ruim 2 jaar geleden hun slag. De lokalo's, zoals ze in de volksmond heten, staan in het zuiden bekend om hun sterkte. Juist na de herindelingsronde in 1996 –waarbij tientallen kleinere gemeenten en steden werden omgevormd tot 29 grotere– zagen de lokale fracties hun aanhang groeien als kool. In Heusden was een partij als Gemeentebelangen met twaalf zetels in één klap de grootste.

De verkiezingen voor een nieuwe gemeenteraad vormden gisteren een graadmeter voor de stabiliteit van partijen als ”Breda Vooruit!”, ”Volkspartij Dongen” en ”Dorpsbelangen Bergeyk”. De frustraties over de herindeling speelden 2 jaar geleden een belangrijke rol in de partijkeuze. In sommige gemeenten leefden de emoties gisteren nog steeds, in andere bleek het vuur te zijn gedoofd.

Kernen
Een voorzichtig beeld leert dat de lokale partijen iets moesten inleveren ten opzichte van de landelijke. In Waalwijk verliest ”De Acht Kernen” een van de vier zetels, terwijl het CDA van vijf naar zes groeit. Werkendam startte in 1996 met zes zetels voor de lokale partijen (Dorpsbelang en de Stuurgroep), na gisteren vervolgen de plaatselijke fracties met vijf zetels (twee voor Dorpsbelang en drie voor de Stuurgroep). De VVD krijgt er één zetel bij en stijgt daarmee naar twee zetels.

In Heusden kreeg Gemeentebelangen een forse klap te verwerken. Volgens lijsttrekker ing. A. P. M. van den Hoven moet zijn fractie „enkele zetels” inleveren. De definitieve uitslag voor de raad zou pas vannacht bekend worden. „Maar de bussen in Vlijmen leren dat D66 –tegen de draad in– stemmen wint.” Volgens Van den Hoven spelen de herindelingsperikelen in Heusden nog volop. „Wij hebben besloten geen gemeentehuis in Vlijmen te bouwen. Dat heeft kwaad bloed gezet. Als gevolg daarvan zijn weer nieuwe partijen opgericht.”

Ook in Reusel-De Mierden hebben de lokale partijen deuken opgelopen. ”Samenwerking” en ”Leefbare Kernen” verloren de helft van de zes zetels, maar de fractie met de veelzeggende naam ”Verontruste Burgers” komt uit het niets op vier zetels in de gemeenteraad.

Volgens Van den Hoven hebben de lokalen hinder van de combinatie van de verkiezingen voor de gemeenteraad met die voor de Provinciale Staten. „Het is voor mensen een extra drempel om eerst een stem voor de provincie uit te brengen, waarbij de keuze vooral op landelijke partijen valt, en dan even later een stem uit te brengen op een heel andere partij.”

Bescheiden
In het politieke krachtenveld in de West-Brabantse gemeenten nemen de kleine christelijke partijen een zeer bescheiden plaats in. In Moerdijk wordt een van de 25 zetels bezet door de RPF/GPV in de persoon van G. Ploeg uit Klundert. Ook de voorgaande 2 jaar maakte hij al deel uit van de raad daar. C. L. M. van den Berge uit Dinteloord neemt namens de SGP/RPF een van de negentien raadszetels in Steenbergen in. Hij keert weer in zijn eentje terug. In Waalwijk opereren de SGP en de RPF/GPV zij aan zij. De SGP telt er één zetel, de RPF/GPV twee.

De SGP en de RPF zijn in Werkendam het sterkste. Zij zijn een lijstverbinding aangegaan. Het zetelaantal blijft gelijk: de SGP behoudt er drie, de RPF twee. „Wij zijn erg blij met deze uitslag”, licht fractievoorzitter J. J. Luteijn toe. „We hebben zelfs 38 stemmen meer dan bij de vorige raadsverkiezingen. Na de Heere willen we elke kiezer hartelijk danken.” Of de SGP in Werkendam opnieuw een wethouder levert, is volgens Luteijn nog niet te zeggen. „Zaterdag steken we de hoofden bij elkaar.”

Dat in West-Brabant nog geen tien zetels naar de kleine christelijke partijen gingen, is volgens de SGP'er „diep bedroevend. Brabant is bepaald geen reformatorisch bolwerk”, zegt hij. „Aan de andere kant stemt het tot vreugde dat wij er niettemin stemmen bij krijgen.”