11 november 2000

Bush of Gore?

Door P. Chr. van Olst
Als het aan de Nederlandse kiezer had gelegen, was Gore allang verkozen. Volgens een peiling van de NOS onder vierduizend Nederlanders zou de Democratische kandidaat maar liefst 79 procent van de stemmen krijgen. Dat is opzienbarend. Wat erger is, is de bijna openlijke afkeer van Bush die naar voren komt in commentaren, praatprogramma's en talkshows. Schandalig vooroordeel of logische voorkeur?

Dr. A. A. M. Kinneging, conservatief rechtsfilosoof: „Ik zie bij de Nederlandse media inderdaad een bijna openlijke voorkeur voor Gore en ik erger me daar zeer aan. Maar het verbaast me niet. De Nederlandse bevolking bestaat voor 90 procent uit ”liberals”, voor wie de standpunten van Bush veel te conservatief zijn. In de media is er maar heel weinig variëteit en de grote politieke partijen denken over bijna alles praktisch hetzelfde. De verschillen zie je alleen onder een vergrootglas en dat is slecht voor de democratie. Je zag het ook deze week weer, toen de fractievoorzitters van VVD en CDA, Dijkstal en De Hoop Scheffer, beiden voorkeur voor Gore uitspraken. Van Dijkstal had ik het nog wel verwacht, De Hoop Scheffer zal wel te druk zijn geweest met de binnenlandse politiek om er diepgaand over na te denken. Ikzelf? Ik zou Bush stemmen. Zonder enige twijfel.”

Frits Wester, politiek verslaggever van het RTL-nieuws en oud-voorlichter van het CDA: „In onze uitzending van Barend en Van Dorp in de verkiezingsnacht werd geklapt toen Amerikaanse televisiezenders meldden dat Gore in Florida zou hebben gewonnen. Maar dat kun je Frits Barend en Henk van Dorp niet kwalijk nemen, het was de voorkeur van de gasten die zij in hun programma hadden. Gore heeft de voorkeur van veruit de meeste Nederlanders. En dat is helemaal niet gek. De traditie van de Democratische Partij sluit veel beter aan bij de Nederlandse politieke partijen dan die van de Republikeinse Partij. De Republikeinen staan voor de harde politiek van voor jezelf opkomen en zelf je broek ophouden. Dat sluit niet zo aan bij de Nederlandse belevingswereld. Het is daarom niet vreemd dat De Hoop Scheffer een voorkeur voor Gore heeft. Ikzelf zou ook op Gore hebben gestemd, maar dat zal ik in televisie-uitzendingen zo niet zeggen. In talkshows als die van Barend en Van Dorp zou ik daar analytisch wel uitkomen.”

Ds. C. Vogelaar, predikant van de gereformeerde gemeente te Grand Rapids, Michigan: „Ik kan me geen verkiezing herinneren die me zo heeft aangegrepen als deze. Het is niet alleen een krachtmeting tussen Republikeinen en Democraten, het is een clash tussen twee culturen. Gaan we de richting op die Nederland al een heel eind gegaan is, van individualisme, materialisme en libertinisme? Of houden we toch nog vast aan christelijke waarden, aan het belang van het gezin, aan de pro-life-strijd? Voor dat laatste staat Bush. Onze gemeente is voorzover ik weet exclusief pro-Bush. We zitten op het puntje van onze stoel bij deze cruciale verkiezing. In veel kerken zijn maandagavond bidstonden gehouden. Zelf hebben we er afgelopen zondag aandacht aan besteed. We hopen en bidden dat de Heere ons deze Republikeinse president nog wil geven. Dat men dat in Nederland niet zo ziet zitten, begrijp ik wel. De gemiddelde Nederlander ziet het als het terugdraaien van de klok. Het zou me pas verbazen als RD-lezers een voorkeur voor Gore zouden hebben.”

Ewout van der Staaij, redacteur van het digitale RD, organisator van de kleine digitale peiling op de RD-website waarbij Bush 65 procent van de ongeveer 250 uitgebrachte stemmen kreeg en Gore 35 procent: „Je moet je realiseren dat het bij die peiling niet direct om RD-lezers gaat, maar om lezers van de digitale krant. Die is te raadplegen op internet, dus ook door mensen die de uitgangspunten van onze krant helemaal niet delen. Overigens bleek een aantal Gore-stemmers de behoefte te hebben om zich te motiveren. Daarbij werd duidelijk dat zij het vooral belangrijk vinden dat Gore meer opkomt voor de armen en dat hij meer Europees is georiënteerd dan Bush.”

Prof. dr. G. A. Irwin, Amerikaan en hoogleraar politicologie aan de Leidse Universiteit: „Een anti-Bush-sentiment in Nederland en bij de Nederlandse media? Ik zou het zo niet formuleren, maar het is allemaal wel heel erg pro-Gore. Dat komt doordat de opvattingen van de Nederlanders vrij extreem vrijzinnig zijn. Als ik Bush en Gore in de Nederlandse politiek zou moeten plaatsen, dan zette ik Bush op een vrij extreme positie en Gore in de rechtervleugel van het CDA of midden in de VVD. Vergeet niet dat ook Gore nog rechtser is dan de gemiddelde Nederlander. Bush dus helemaal. Hij is sterk voor de doodstraf en ook voor wapenbezit. Ik heb het daarom bij Gore gehouden. Ik heb nog nooit op een Republikeinse kandidaat gestemd.”

Drs. J. S. J. Hillen, Tweede-Kamerlid voor het CDA: „De Hoop Scheffer heeft zijn voorkeur voor Gore in NRC Handelsblad gelukkig wat genuanceerd. Ik ben persoonlijk voor Bush. Niet omdat in Texas, waar hij gouverneur is, zo vaak de doodstraf wordt toegepast. Maar los daarvan heeft Bush in zijn pakket een aantal punten die mij aanspreken, zoals de gehechtheid aan christelijke waarden en het sociaal-conservatisme. Dat spreekt mij als christen-democraat toch duidelijk meer aan dan de paarse uitstraling van Gore. De Nederlandse media vind ik in hun berichtgeving veel te partijdig. Die euforie toen Gore aanvankelijk leek te winnen, die was niet goed.”