Opvoedcursus

Stelling: Verplichte opvoedcursussen voor ouders van jonge criminelen kunnen een goed middel zijn om jongeren die op het verkeerde pad dreigen te raken voor verdere ontsporing te behoeden.

Drs. Th. W. Rietkerk,
CDA-kamerlid:
„Mee eens. Voorkomen is beter dan genezen. Momenteel worden door de rechter jaarlijks zo'n 1000 jongeren onder toezicht geplaatst. Die komen dus bij de ruim 20.000 die al onder toezicht staan. In sommige gevallen is onder toezicht plaatsing onvermijdelijk, maar in veel gevallen kan het wellicht voorkomen worden. Dat zou kunnen door snellere signalering en door de desbetreffende ouders met zachte drang of dwang te verplichten een soort opvoedcursus te volgen. Als zij daarmee instemmen, kunnen zij de onder toezicht plaatsing vooralsnog voorkomen. Het CDA houdt eraan vast dat de ouders primair verantwoordelijk zijn.

Het verwijt dat wij menen met een verplichte opvoedcursus 'even' de jeugdcriminaliteit op te lossen, is onterecht. Het is maar een van de instrumenten in een goed jeugdbeleid. In het beleid zoals ons dat voor ogen staat, werken alle bij de jeugd betrokken instanties (scholen, consultatiebureaus, politie) nauw met elkaar samen, om al in een heel vroeg stadium vast te stellen wanneer het met een bepaalde jongere misgaat. Vervolgens moet een op de specifieke omstandigheden van die jongere gerichte oplossing gekozen worden.

Dat kan zijn het inschakelen van een gezinscoach. Het kan ook een verplichte opvoedcursus voor de ouders betekenen. Zo'n cursus zal geen wonderen verrichten, maar kan wel een steentje bijdragen. Op die manier kunnen ouders antwoord krijgen op de vraag: Hoe breng ik mijn kinderen discipline, normbesef en leefregels bij?

Een verplichte opvoedcursus moet niet blindelings toegepast worden. In een eenoudergezin waar die ene ouder ook nog eens aan de alcohol of de drugs is, werkt het natuurlijk niet. Daar moeten eerst andere zaken aangepakt worden.

Dat het juridisch niet mogelijk is een opvoedcursus af te dwingen, geloof ik niet. In andere landen, zoals Canada en Engeland, kan het ook. In ons land moet de Wet op de jeugdhulpverlening ervoor aangepast worden, maar op zich is het mogelijk.”

Prof. dr. M. du Bois-Reymond,
hoogleraar pedagogiek en jeugdstudies in Leiden:
„Mee oneens. Ik zie in elk geval vier redenen om dit voorstel af te wijzen. In de eerste plaats heb ik maatschappelijk-principiële bezwaren. Als jongeren crimineel worden, kun je dat niet één groep verwijten. Behalve om de jongeren zelf en hun ouders, gaat het bijvoorbeeld ook om scholen en de overheid.

Mijn tweede bezwaar is pedagogisch: het zal niet werken. Opvoeden in een moderne maatschappij is te complex om het onder dwang te leren. Ik kan me bij de inhoud van zo'n cursus dan ook niets voorstellen.

In de derde plaats voegt een verplichte opvoedcursus niets toe aan het bestaande instrumentarium. Wij hebben in Nederland een van de beste jeugdbeleidstelsels in de westerse wereld.

In de vierde plaats kan het volgens mij juridisch niet. Hoe zou je ouders ooit kunnen dwingen ergens naartoe te gaan om daar een bepaalde cursus te volgen?

Een gedwongen opvoedcursus is een schijnoplossing. Juist in het geval dat ouders werkelijk de oorzaak zijn van het criminele gedrag van hun kinderen, verander je dat niet zomaar. Dat gaat te veel uit van de gedachte dat menselijk gedrag vlug veranderd kan worden. De praktijk laat zien dat dit niet zo is. Mensen weten best dat gezag en regels belangrijk zijn, maar ze missen de kracht om die principes door te zetten.

Zelf geloof ik niet eens dat het primair om discipline gaat. Welke jongeren geven problemen? Hangjongeren. Dat geeft aan dat het veelal een kwestie is van tijdsbesteding en verveling. Hebben mensen een interessant leven, boeiende relaties en een plezierige leefomgeving, dan heb je al veel voorkomen. Maar dat vereist een veel bredere aanpak en beleid.”