Spraakverwarring
is nog springlevend

De aarde is nog altijd vol communicatieproblemen. En nog immer zet iemand met humbug gemakkelijk de toon. Dat geldt helaas niet slechts de wereld, maar ook de kerk. Vaak is er sprake van vermenging van gods- en mensendienst. Is er nog perspectief voor het verscheurde 'lichaam' van Christus?

Typerend is dat de opperzaal uit Handelingen 1:13 volgens de traditie nu als moskee fungeert. En al even treurig is dat eeuwen na de uitstorting van de Heilige Geest een Reformatie nodig was. De diversiteit in het christendom breidde zich steeds uit. De zegen van de kerkhervorming kon niet voorkomen dat halverwege de zestiende eeuw in tal van staten van het Duitse Rijk de regel ”cuius regio eius religio” gold: wiens gebied, diens religie.

In het bedenken van volksgebruiken rond het pinksterfeest lieten ook mensen die ooit waren gedoopt in vroeger eeuwen hun lusten de vrije loop. Pinksteren kreeg een relatie met mei- en andere lentegebruiken. Het volk leidde in Limburg en Vlaanderen onder gezang een 'pinksterbruid' rond. In de Achterhoek en op Terschelling moest een paal versierde pinksterkronen dragen. Om over het folkloristisch luilak maar te zwijgen.

Iets van dat dooreen raken van christendom en cultuur heeft vandaag de dag nog op sportvelden plaats. Een aantal jaren geleden kwam dat al ter sprake toen een sportheld optrad tijdens een massale meeting van de Evangelische Omroep. Kortgeleden zag ik zoiets in de Amerikaanse folder ”Living Light News”. De ”quarterbacks” –een term uit de sportwereld– „zijn rivalen op het veld, maar broeders in Christus.” Heeft de uitstorting van de Heilige Geest iets te maken met de successtory van soms bijna vergoddelijkte sporthelden? De apostel Paulus gebruikt wel de renbaan als voorbeeld. Maar dat houdt nog geen propaganda in voor het elkaar in de wereld van glamour en glitter 'gelovig' en tot het uiterste de loef afsteken.

Het pinksterfeest bracht heel wat teweeg. Volksgebruiken paarden zich aan religie. Veel belangrijker was dat de nieuwtestamentische kerk het licht zag. Maar met het zijn groeide ook de schijn. De najaarscatalogus van de Christian Book Distributors uit Peabody in de Verenigde Staten prijst ”Christian expressionwear” aan. Wie daar lust in heeft kan een zwart hemd kopen met op de rug: „Hemel Ja! Hel Neen.” Daaronder prijkt, veel kleiner, de uitgeschreven tekst Johannes 3:16. Een ander shirt draagt op de voorzijde een afbeelding van een onder het kruis struikelende man. Op de dwarsbalk staat geschreven: „De zonde van de wereld.” De achterkant voert als opschrift: „Zijn pijn, jouw voordeel.” Om maar niet meer te citeren: een marineblauw kledingstuk herinnert aan de „Rode Zee Strand Club.” Tekst: „Laat je moeilijkheden achter.” En dat boven een afbeelding van iemand onder een parasol met aan beide kanten een hoogoprijzende watermuur.

Schijn? Dat hangt er mede van af hoe degene die zulke teksten ziet of draagt of denkt te kopen, zelf leeft en gelooft. Hult zo iemand zich in bluf, humbug? Voert hij of zij een schijnvertoning op? Of zit er een hart onder dat eigentijdse pakje dat de Heere echt vreest? Dat weet heeft van de overtuiging van zonde, gerechtigheid en oordeel?

Als dat zo is, wil iemand dan nog met zulke kleren rondlopen? Wat een vraag, zegt iemand. Prachtig evangelisatiemateriaal immers? Toch is het een feit dat de omschreven kleding vaak is bedrukt of doorweven met een eenzijdige keus aan bijbelplaatsen of menselijke teksten. Opschriften die vooral oppervlakkigheid in de hand kunnen werken. Heeft de Heere dít bedoeld met Pinksteren?

De aarde is vol communicatieproblemen. Datzelfde geldt de kerk. De verdeeldheid vormt een triest bewijs. Een bekend gezegde stelt in het bijzonder ons eigen landje schuldig. „Twee Nederlanders, een kerk; drie Nederlanders, een kerkscheuring”, zegt een vaak gehoord woord. Is het terecht om vooral de vinger te richten op die plek aan de Noordzee waar het calvinisme heeft gebloeid? Vaak komt het over alsof het steile en zo weinig plooibare gereformeerd beginsel zelf debet zou zijn aan de eindeloze kerkelijke versnippering. Dat is niet waar.

Wie Canada bezoekt, leest licht de ”Lethbridge Herald” en de bijlage met als kop ”Faith”, geloof. Op de voorpagina prijken niet minder dan 24 advertenties –al dan niet voorzien van foto's of tekeningen– waarin de diverse christelijke kerken iedereen uitnodigen om te komen. Aardig natuurlijk, maar ook schrijnend. Want met dat getal is de voorraad niet uitgeput. Sommige kerken onthouden zich van 'evangelisatie' via de genoemde krant.

Er is sprake van een breed aanbod. De Bethany Baptist Church nodigt uit en de St. Andrew's Presbyterian Church. Maar ook de First Baptist Church, de Pentecostal Assembly en de Park Meadows Baptist Church, de Bread of life services, de University Drive Alliance Church en de College Drive Community Church. Enzovoorts. Extra opvallend op de pagina is de door een kok met hoge muts en dikke worst in het oog lopende aankondiging van The Beefeater Steak House. „Kom naar ons toe voor uw brunch.”

”Living Light News” bevat ook het gezicht, vergezeld door de aankondiging van hun programma, van etherevangelisten. Billy Graham spreekt op zondagavond in het ”Uur van beslissing”. Ds. Dave Feddes gaat voor in het ”Terug naar God uur”. Roy Ortlund treedt op in de ”Haven van rust”. J. Vernon McGee gaat ”Door de Bijbel”. Lonnie Melashenko verwoordt de ”Stem van profetie”. En Perry Rockwood heeft het over ”Profetie voor vandaag”.

Wat een godsdienst. Om kerkscheuringen te helen of te camoufleren, bedrijven mensen die zich beroepen op het hogepriesterlijk gebed –„opdat zij allen één zijn”– oecumene. Niemand kan de ander de roeping ontzeggen om eenheid te zoeken met geestverwanten. Maar vaststaat ook dat God via de uitgestorte Heilige Geest al spoedig na Pinksteren waarschuwt tegen hypocrisie.

Het blijkt een overmoedige vergissing om aan te nemen dat na het voorlopig afronden van Jezus' heilswerk en na Pinksteren ineens alles voor elkaar is. Er blijft steeds sprake van een strijdende kerk, een dreigende wereld en een listig aanvallende satan. Dat veroorzaakt verdeeldheid. Waarin geldt dat de Heere degenen kent die Zijne zijn.

De Babylonische spraakverwarring is met het pinksterfeest nog niet voluit en voorgoed ongedaan gemaakt. Dat gebeurt pas op het ogenblik dat Christus Zijn heilswerk gaat afronden. Als Hij weerkomt om te oordelen de levenden en de doden.