Opinie 20 april 2000

Schande over het
kruis van Christus

Twee weken na zijn oproep om het geestelijk gezag van de gereformeerde synode niet langer te erkennen heeft ds. A. J. J. van Vliet opnieuw een open brief opgesteld als protest tegen de kwestie-Den Heyer. De brief is ondertekend door twintig gereformeerde collega's, van wie de meesten lid zijn van het Confessioneel Gereformeerd Beraad (CGB).

„Der Heiland fällt vor seinem Vater nieder; Dadurch erhebt Er mich und Alle von unserm Falle hinauf zu Gottes Gnade wieder. Er ist bereit den Kelch des Todes Bitterkeit zu trinken, in welchen Sünden dieser Welt gegossen sind, und hässlich stinken, weil es dem lieben Gott gefällt...”
(Rezitativ, Matthäus Passion)

Aan de vooravond van Witte Donderdag en Goede Vrijdag, de dagen waarop de Kerk wereldwijd het verzoenend lijden en sterven van Jezus Christus gedenkt, als de basis van haar geloof en als bestaansgrond van iedere kerk, menen wij, predikanten van gereformeerde kerken, met deze openlijke verklaring te moeten komen.

Wij doen dit op persoonlijke titel, maar tevens in het besef dat wij hiermee stem geven aan velen die geen mogelijkheid zien dit openlijk met ons te doen.

De generale synode van de Gereformeerde Kerken in Nederland heeft op 3 april jl. een besluit genomen dat zeer ernstige schade heeft aangericht.

De gevolgen van haar besluit, aangaande de ingediende bezwaarschriften betreffende de opvattingen van prof. dr. C. J. den Heyer, zijn de volgende:

1. Het voornaamste: door dit besluit is er in –en door– ons kerkgenootschap schande gebracht over het kruis van Christus. Het allerbelangrijkste wat Hij voor Zijn Kerk en voor onze wereld heeft gedaan mocht en mag niet alleen binnen onze kerken geloochend worden, maar deze loochening mag voortaan ook openlijk geleerd worden! Onze generale synode heeft dit namelijk gesanctioneerd.

2. Dat de synode, door dit sanctioneren, aan de verloochening van het hart van het christelijk geloof een legitieme plaats heeft gegeven in ons kerkgenootschap, is wereldwijd zonder precedent. Nergens ter wereld heeft een kerk, vergelijkbaar met de onze, op landelijk niveau zo haar grondslag aangetast. ”Tolereren” is namelijk heel wat anders dan ”legitimeren”...

3. In de Gereformeerde Kerken is grote geestelijke schade aangericht. De geestelijke eenheid van de kerk wordt door dit besluit nog meer in gevaar gebracht en vele duizenden leden zijn dan ook diep geschokt. Onder de ambtsdragers, inclusief de predikanten, zijn er die niet meer weten of ze in dit dienstwerk kunnen blijven in 'n kerkgenootschap dat zo'n besluit heeft genomen.

4. Het Samen-op-Wegproces is ernstig in gevaar gebracht. Wij zijn van mening dat geen ”gereformeerdebonder”, laat staan een ”bondsgemeente” ermee in zal kunnen stemmen dat de Nederlandse Hervormde Kerk volledig zal samengaan met een kerkgenootschap dat iets dergelijks heeft gedaan. Ook voor talloze andere schriftgetrouwe hervormden zal dit ongetwijfeld gelden.

Aftreden
Om genoemde redenen roepen wij de generale synode van de Gereformeerde Kerken in Nederland op zich alsnog te scharen achter de conclusies van het uitstekende minderheidsrapport A6 van commissie I, opgesteld door D. van den Boon en G. Veltman,en haar besluit dus te herroepen of, indien zij dit niet wil of kan, zo spoedig mogelijk af te treden om zo een nieuwe synode de mogelijkheid te geven dit wél te doen.

Een eventuele nieuwe synode zal dan onzes inziens wel moeten worden samengesteld uit ambtsdragers die beloven zich trouw te willen houden aan het belijden van de kerk, inclusief de belijdenis van het verzoenend werk van Jezus Christus aan het kruis, en die beloven daadwerkelijk te zullen weren al wat dit belijden weerspreekt.

Wij willen ook nadrukkelijk stellen dat de uitdrukking ”plurale kerk” hier beslist niet op haar plaats is. De loochening van Christus' verzoenend lijden en sterven kan en mag in Zijn Kerk namelijk nooit op één lijn gesteld worden met de belijdenis ervan!

Trouw
Tot slot: In deze stille week voor Pasen bidden wij de gekruisigde en opgestane Heer van de Kerk om ontferming en vergeving voor onze kerken en dat Hij alle pogingen mag zegenen die erop gericht zijn de schande van dit besluit uit te wissen.

Moge deze brief een bemoediging zijn voor allen die trouw willen zijn aan het belijden van de Kerk der eeuwen, in overeenstemming met het getuigenis van Gods Woord en hen inspireren om ook openlijk hun stem te verheffen.

„Befiehl du deine Wege,
und was dein Herze kränkt,
der allertreusten Pflege
Dess, der den Himmel lenkt;
der Wolken, Luft und Winden
Gibt Wege, Lauf und Bahn,
Der wird auch Wege finden,
Da dein Fuss gehen kann.”
(Choral, Matthäus Passion)

Dienstdoende en emereti predikanten van de Gereformeerde Kerken in Nederland:

J. Bakker (Ten Boer)
D. Beijersbergen (Erica)
W. A. Boer ('s-Gravendeel)
K. J. Bijleveld (Garderen)
J. Elsma-van der Heide (Burum)
J. F. Ezinga (Yerseke)
W. van Herwijnen (Haarlem)
S. Hogeboom (Buitenpost)
W. L. de Koeijer (Rossum)
H. Koetsveld (Dwingeloo)
A. G. Kornet (Nijverdal)
J. Kuik ('t Zand)
R. R. Maathuis (Wijnjewoude)
P. J. Mulder (Zuidwolde)
K. Snijder (Paesens-Moddergat en Lioessens c.a.)
T. Veenstra (Urk)
G. H. Visser (kerkelijk werker, Wouterswoude)
A. J. J. van Vliet (Augustinusga en Surhuizum)
W. Wester (Surhuisterveen)
J.W. Wind (Bunschoten-Spakenburg)