Geen geloei in Animal Motel
Door G. ten Voorde
BRAKEL – Het Animal Motel in Brakel staat leeg. Mkz en bse eisen hun tol. Het motel dient als rustplaats voor dieren op doorreis. Net als de Franse halteplaats Mayenne, de 'exportlocatie' van het mkz-virus voor Nederland. „De verspreiding naar ons land had met 95 procent zekerheid voorkomen kunnen worden”, zegt eigenaar Joop van de Wetering, voorzitter van de Vereniging voor Exportstallen voor Fokvee (VEF).
Het is stil in de vijfsterrenstallen aan de rand van Brakel. Onwerkelijk stil. Normaal gesproken is het geloei van de gasten niet van de lucht. Nu lopen nog drie koeien en een pasgeboren kalf eenzaam in het enorme stallencomplex rond. Het drietal zit al maanden vast, sinds veel niet-EU-landen eind vorig jaar hun grenzen hebben gesloten voor Nederlands vee in verband met bse.
Van de Wetering (57) exploiteert aan de rand van de Bommelerwaard een halteplaats, een verzamelcentrum voor exportvee, een reinigings- en ontsmettingseenheid en een transportbedrijf. Verder bevinden zich in Nieuwleusen en Frankrijk nevenvestigingen, terwijl momenteel driftig wordt gebouwd aan een vergelijkbaar bedrijf in Spanje.
De inrit in Brakel is afgezet met rood-witte linten. Overal liggen de bekende ontsmettingsmatten. Op het terrein staat tien dubbeldeksveewagens geparkeerd. Roerloos. Al weken. Bse heeft 70 procent van het werk platgelegd, mkz de resterende 30 procent.
Ellende
De VEF –jaarlijks goed voor 150 miljoen gulden export– heeft twee jaar geleden voorstellen gedaan om de wettelijke voorschriften ter voorkoming van dierziektes aan te scherpen. Brussel en Brinkhorst hebben niet gereageerd. „Er is niets mee gedaan”, stelt de voorzitter triest vast. „Nu zitten we met de ellende.”
Dieren die langer dan 29 uur onderweg zijn, moeten volgens de huidige voorschriften onderweg ergens rusten. Uitstappen, eten en drinken en weer instappen. De VEF pleit ervoor de beesten tijdens transport voortaan in de veewagens te laten en daar te verzorgen.
Daarmee kan worden voorkomen dat de dieren op halteplaatsen in aanraking komen met andere, mogelijk besmette dieren. „Dat is een grote garantie tegen de verspreiding van dierziektes”, verklaart Van de Wetering. Momenteel worden dieren in Zuid-Europese landen vaak onder slechte hygiënische omstandigheden in- en uitgeladen.
De moderne Royal Class-veewagens van Van de Wetering zijn uitgerust met een voeder- en drinkwaterinstallatie én klimaatbeheersing. Het vee kan aan boord eten, drinken en rusten. „Minimaal risico.”
Onbegrijpelijk
Van de Wetering is er vast van overtuigd –„95 procent zekerheid”– dat verspreiding van het mkz-virus naar ons land voorkomen had kunnen worden. „Het is nalatig gedrag van de overheid dat ze niet op onze voorstellen hebben gereageerd. Een verschrikkelijke, onvoorstelbare en onbegrijpelijke situatie.” De VEF roept Brussel en Brinkhorst ertoe op alsnog naar haar voorstellen te kijken.
De VEF-voorzitter onderbouwt zijn voorstellen met een 3 ton kostend wetenschappelijk onderzoek naar het welzijn van dieren onderweg. De studie is gemaakt in opdracht van de Nederlandse, Duitse en Deense sector door de Veterinaire Hogeschool van Hannover. „Bloedproeven en onderzoek van hartslag wijzen uit dat het vee in een betere conditie en minder gestrest aankomt bij deze manier van transporteren.”
Van de Wetering grijnst. „Koeien hebben het bij ons onderweg aanmerkelijk beter dan toeristen die met een vliegtuig of een bus naar Spanje reizen. Die kunnen met hun stramme spieren bij aankomst nauwelijks meer lopen.”
Niet deugdelijk
Het afschaffen van halteplaatsen –zoals de Europese Commissie momenteel overweegt– is volgens Van de Wetering op zich niet nodig. „De régels voor de verzorging onderweg deugen niet. Nergens staat hoe dat moet. Alles is toegestaan. Je mag desnoods op een parkeerplaats langs de snelweg of bij een wegrestaurant de beesten voeren en laten drinken.”
De VEF'er pleit voor „goede, georganiseerde verzorgingslocaties” in Europa. „In heel Spanje is geen halteplaats te vinden.” Om de 700 tot 800 kilometer moeten er –vlak langs de snelweg– halteplaatsen zijn. Om het manco in Spanje op te lossen, bouwt Van de Wetering momenteel in Burgos zo'n inrichting.
Per week vervoert de transporteur zo'n 300 koeien naar Marokko, Tunesië, Turkije, Ierland, Griekenland, Engeland, Ierland, Polen, Estland en Rusland. Tien vrachtwagencombinaties met een capaciteit van ruim veertig koeien elk. Op jaarbasis gaat het om zo'n 130.000 tot 140.000 vaarzen. De schade door bse- en mkz-crisis bedragen inmiddels tussen de 2,5 en 3 miljoen gulden. Per week mist de ondernemer zo'n 2,5 tot 3 ton omzet.
„Wij zijn zeker zo gedupeerd als een geruimde boer. Een boer ontvangt nog een vergoeding. Wij krijgen niets. Boeren zijn getroffen door mkz. Wij niet. Wij zijn door de overheid op slot gezet.” De dierenmoteleigenaar kan zich overigens niet voorstellen dat de regering niet met een compensatie over de brug komt. „Het is ondenkbaar dat Den Haag de opgebouwde expertise in onze sector kapot laat gaan. We houden hoop. Dat houdt ons nog op de been.”
