Psychische druk groot voor
boeren in mkz-drama

DEN HAAG – Een film of foto's maken van hun dieren, erbij zijn als ze worden gedood of juist niet. Boeren gaan het drama dat hun vee wordt afgemaakt ieder op hun eigen manier te lijf.

„Het gaat dan om de emotie van dat moment. Maar daarna is vaak ook hulp nodig”, zegt directeur Landbouw A. Burger van het ministerie in Den Haag.

Zij weet dat de psychische druk voor boeren van wie het vee wordt afgemaakt of dreigt te worden geruimd in verband met mond- en klauwzeer, enorm is. De plotselinge dood van al hun dieren en daarmee de vernieling van hun in jaren opgebouwde levenswerk, is in feite een traumatische ervaring.

Eigen broek ophouden
Burger maakte ten tijde van de varkenspest van nabij dramatische situaties met boerengezinnen mee. Ze was toen chef van een crisiscentrum in het zuiden. Het is haar bekend dat boeren zelf niet zo snel aan de bel trekken en gewend zijn hun eigen broek op te houden.

Toch wil het ministerie dat de honderden getroffen agrariërs actief psychosociale hulp krijgen aangeboden. Burger zoekt daarvoor aansluiting bij de regionale afdelingen van de landbouworganisatie LTO-Nederland en bij de kerkelijke netwerken. Ook is Burger enthousiast over een initiatief van een boerenvrouw, die aankondigde een mailactie te beginnen onder andere vrouwen van boeren. „Vrouwen zijn cruciaal voor de verwerking van het drama”, zegt ze.

De regionale netwerken spelen de belangrijkste rol bij psychosociale steun, zo is geleerd van de crisis met de varkenspest. „De plaatselijke LTO-medewerkers of de kerkelijke functionaris kennen de boeren vaak persoonlijk en weten wat voor vlees ze in de kuip hebben. Boeren kunnen hun verhaal bij hen kwijt en eventueel regelen ze deskundige psychologische steun. Willen ze dat niet, dan houden ze in ieder geval een oogje in het zeil”, zegt Burger.

De ministeries van Landbouw en Volksgezondheid hebben zich als taak gesteld ervoor te zorgen dat er voldoende capaciteit en geld is om de psychosociale hulp werkelijk te kunnen verlenen. Via onder meer regionale geneeskundige diensten kunnen mensen worden ingezet die verstand hebben van psychologie en ook het boerenbedrijf kennen.

Volgens Burger is er een verschil tussen de mkz-crisis en de tijd van de varkenspest. „De varkenspest was wijder verspreid in omvang dan het mkz-virus tot nu toe. Maar dit virus is virulenter, gevaarlijker en treft ook meer dieren. De angst bij de boeren zit er flink in.” Ook realiseren de boeren zich volgens haar dat de Nederlandse veehouderij en in het bijzonder hun eigen boerenbedrijf werkelijk worden bedreigd.

Verdriet en boosheid
Niet alleen de boeren hebben het zwaar. Ook de 1600 medewerkers van de ruimingsdienst van de Rijksdienst voor de keuring van Vee en Vlees (RVV) hebben een lastige taak. Zij moeten de beesten doden en krijgen direct te maken met het verdriet en de boosheid van de boeren. Ze werken in ruimingsteams. „In de teams wisselen de mensen elkaar af, maar ze moeten het toch een tijdje achter elkaar doen. De boog is gespannen. Maar ook hier moet balans worden gehouden en zijn traumateams paraat.”