MKZ Dossier29 maart 2001

Nederland wil geen „beschermende” entingen

EU staat Groot-Brittannië
noodvaccinaties toe

Van onze redactie economie
BRUSSEL – De veterinaire experts van de Europese Unie hebben Groot-Brittannië gisteren toestemming gegeven voor zogeheten noodvaccinatie van 180.000 runderen in Cumbria en Devon, om te voorkomen dat mond- en klauwzeer zich in deze streken verder uitbreidt.

In Brussel was gisteren een bijeenkomst van het Permanent Veterinair Comité (PVC), waarin alle vijftien EU-lidstaten zitting hebben, om over het Britse verzoek te praten. Het gaat hierbij volgens een EU-woordvoerder niet om preventieve vaccinatie, maar om „beschermende” noodvaccinatie. Dat is weer iets anders dan de noodvaccinaties die Nederland toepast op dieren die wegens capaciteitsgebrek bij de destructiebedrijven voorlopig niet vernietigd kunnen worden. In ons land gaat het dus om uitstel van executie, want de beesten zullen wel zo snel de destructiecapaciteit het toestaat, worden vernietigd.

Voorwaarden
Voor de noodvaccinaties door de Britten gelden strenge voorwaarden. Zo zullen de oormerken van de runderen aangepast worden, om ze te onderscheiden van beesten die niet gevaccineerd zijn. Ook mogen de gevaccineerde dieren een jaar niet worden vervoerd. Bovendien mogen ze nooit meer worden geëxporteerd, bepaalde de EU.

Het probleem rondom vaccinatie is dat vlees van ingeënte dieren bij keuringen niet is te onderscheiden van vlees van dieren die daadwerkelijk mond- en klauwzeer hebben gehad. Vleesimporterende landen zoals de Verenigde Staten en Japan geven dan ook geen vergunning voor het invoeren van vlees van geënte dieren. Volgens deskundigen van de EU heeft zelfs een tijdelijk en beperkt vaccinatieprogramma al verstrekkende, langdurige gevolgen voor de Europese vleesexport.

Er kleven nog meer bezwaren aan inenting. Het mkz-vaccin is niet volkomen betrouwbaar en het kan bovendien wel tien dagen duren voordat het effect heeft. Om de immuniteit van de ingeënte dieren in stand te houden, zijn herhalingsprikken nodig.

De Britse minister van Landbouw, Nick Brown, heeft gezegd dat zijn land zelf nog niet het definitieve besluit heeft genomen om tot vaccinatie over te gaan, maar dat het daar in elk geval de mogelijkheid toe wil hebben. Brown verklaarde dat er zo'n 500.000 inentingen klaarliggen voor gebruik, en dat Groot-Brittannië verder toegang heeft tot nog een 5 miljoen exemplaren, mocht het nodig zijn. Hij zei dat het desbetreffende vaccin extra sterk is en dat het vier tot zeven dagen na de injectie begint te werken. In totaal zijn er inmiddels al meer dan 700 mkz-uitbraken in het Verenigd Koninkrijk.

Nederland is niet van zins Brussel toestemming te vragen voor eenzelfde soort vaccinatie als Groot-Brittannië. Die soort vaccinatie lijkt aantrekkelijk omdat de dieren mogen blijven leven. Maar gevolg van de „beschermende noodvaccinatie” is dat de export van vee en vlees enkele jaren wordt verboden. Zowel het ministerie van Landbouw als de boerenorganisatie LTO-Nederland ziet daarin te veel nadelen.

„Als Nederland twee jaar geen vee en vlees mag exporteren is dat het failliet van de veehouderij”, aldus sectormanager veehouderij T. Cuijpers van LTO-Nederland. Nederland exporteert het overgrote deel van de vleesproductie, jaarlijks ongeveer 10 miljard gulden. Voor Groot-Brittannië is de export minder belangrijk: „Het is weliswaar een groot land, maar hun vee- en vleesexport is veel kleiner dan die van Nederland”, aldus Cuijpers.

De woordvoerster van eurocommissaris Byrne van Volksgezondheid zei eerder op de dag alvast dat alle EU-landen hoe dan ook tegenstander blijven van het invoeren van een algemeen vaccinatieprogramma voor dieren. Maar vorige week kreeg Nederland toestemming voor een beperkt vaccinatieplan, en inmiddels heeft dus ook Groot-Brittannië –waar het enten tot voor kort taboe was– toestemming gekregen voor het plan om te proberen de epidemie door middel van een inentingsprogramma terug te dringen.

Denemarken
Nederland heeft zich gisteren tijdens de bijeenkomst van veterinaire experts gedistantieerd van de opmerkingen van de woordvoerster van commissaris Byrne dat geen van de lidstaten voorstander zou zijn van het preventief inenten tegen mond- en klauwzeer. Volgens de Nederlandse vertegenwoordiger in het PVC komt die mededeling „geheel voor rekening van de woordvoerster van Byrne.” Hij verwees naar het pleidooi van minister Brinkhorst van Landbouw, tijdens een vergadering met zijn EU-collega's vorige week, om het vaccinatieverbod te heroverwegen.

De drie mogelijke mkz-gevallen die dinsdag in Denemarken werden geconstateerd, bleken vals alarm, zo blijkt uit de eerste tests. De voorzorgsmaatregelen die naar aanleiding van de ontdekking werden genomen, blijven evenwel voorlopig nog van kracht. Denemarken is de grootste exporteur van varkensvlees van de wereld.