Uitzieken of preventief ruimen

• Varkenshouder E. Evink uit Oosterwolde wijst noodvaccinaties en preventief enten van de hand. De boer is woordvoerder van een groep van enkele honderden veehouders die om principiële redenen niet vaccineren. Evink is blij dat minister Brinkhorst vorige week heeft toegezegd dat in het geval er in een gebied noodvaccinaties worden uitgevoerd, bedrijven van gewetensbezwaarden hiervan uitgesloten worden, omdat zij dan als eerste worden geruimd.

Evink is tegen preventief ruimen. „We moeten de hand des Heeren rustig toelaten. Dat is beter dan dat we vertrouwen op middelen. Ik ben ervoor om de mond- en klauwzeer uit te laten zieken. Wel moeten we de zieke dieren helpen. Er zijn medicijnen om hun pijn te verzachten.”

De huidige aanpak van de overheid faalt, vindt Evink. „Er zitten mazen in het bestrijdingsplan.” Ook gezien het eindresultaat maakt de wijze van ziektebestrijding –preventief ruimen of uitzieken– volgens hem niet uit. „In beide gevallen wordt het economisch gezien een ramp, omdat de grenzen voor de export dichtgaan. Een voordeel van uitzieken is in ieder geval wel dat als de ziekte uitbreidt, we dan miljarden guldens besparen, omdat preventief ruimen veel geld kost. Wel is het goed om besmette bedrijven en gebieden af te sluiten door onder andere een vervoersverbod.”

• SGP-kamerlid Van der Vlies: „Wat de inhoud van het overheidsbeleid betreft ben ik voorzichtig met kritiek. De redering van Brinkhorst is: Als we het niet inkapselen, redden we het niet. Inkapselen kan alleen door ruimen of (nood)vaccinatie. Dat is volgens mij een keuze tussen twee kwaden. Ik denk dat er nu geen tijd is om over de ethische kant van die zaken uitgebreid te debatteren. Eerst moet gehandeld worden, en wel op grond van het draaiboek, dat we niet voor niets hebben gemaakt. Voor de SGP is daarbij van belang dat gewetensbezwaarden niet gedwongen worden tot enten, ook niet tot noodvaccinatie.

Wij zijn er niet voor nu preventief te gaan enten. Degenen die dat wel bepleiten, houd ik voor dat ik daar de laatste tien jaar ook niemand over gehoord heb. Het lijkt me niet verstandig het beleid midden in deze crisis te wijzigen”, aldus Van der Vlies.

• Ing. D. Duijzer, directeur van de boerenorganisatie LTO-Nederland, vindt dat voorkomen moet worden dat de ziekte zich nog verder verspreidt. Als blijkt dat de destructiecapaciteit onvoldoende is, is noodvaccinatie onvermijdelijk. Het leed bij boeren en dieren is nu zo groot, dat we niet kunnen wachten. Wel geniet preventieve ruiming de voorrang. Dat helpt sneller en beter.”

Het preventief ruimen moet doorgaan, zegt Duijzer. „De overheid heeft gezien de ernst van de epidemie geen keus. Uit het oogpunt van de schepping grijpt het heel diep in om gezonde dieren af te maken, maar toch moeten we de ruiming krachtig doorzetten. We moeten alles op alles zetten om te voorkomen dat we hier dezelfde situatie krijgen als in Groot-Brittannië.”

Hoewel LTO-Nederland een week geleden nog vasthield aan het Europese non-vaccinatiebeleid, wil de organisatie dit nu afschaffen. „Als wij als mensen ons gedrag niet aanpassen in deze dichtbevolkte wereld hebben we geen keus”, aldus Duijzer. „Mensen reizen heel de wereld rond en kunnen een virus overal vandaan meenemen. Bovendien komen nu ook duidelijk de gevaren van internationale veetransporten openbaar. Preventief enten is onvermijdelijk.”

• J. Slingerland uit Berkenwoude, voorzitter van de afdeling Krimpenerwaard van de regionale boerenorganisatie WLTO, vindt noodvaccinaties een moeilijke kwestie. Hij is niet voor de enting als de dieren daarna alsnog worden gedood. „Voor de veehouders is dat heel vervelend. Je moet de dieren nog een poosje verzorgen, terwijl je weet dat ze toch worden afgemaakt. Ze kunnen dan beter gelijk maar weg gaan. Het druist tegen alle gevoelens in dat gezonde dieren worden vernietigd. Het economisch denken staat nu te veel centraal.”

Alleen als noodvaccinaties echt nodig zijn om de ziekte onder controle te krijgen, is Slingerland ervoor dat er in een beperkte ring rond een besmet bedrijf wordt geënt. „Een voorwaarde is dan wel dat er direct een discussie komt of het nog wel nodig is die bedrijven te ruimen. Door de enting kunnen de dieren de ziekte immers niet meer krijgen.”

Met preventief ruimen wil Slingerland heel terughoudend zijn. „Ik heb er begrip voor dat het in een kleine straal rond een getroffen bedrijf wordt gedaan, want het gaat om een zeer besmettelijk virus.” De veehouder heeft twijfels bij de grootte van de ring die nu wordt aangelegd bij de ruimingen. „Ik zou liever wat meer noodvaccinaties doen en minder preventief ruimen.”

Preventief enten is volgens Slingerland gerechtvaardigd gezien vooral de enorme gevolgen die mkz in Groot-Brittannië heeft veroorzaakt. „Omdat het om een zeer ernstige ziekte gaat, acht ik het geoorloofd dat er wordt geënt. Je kunt dan dieren- en boerenleed voorkomen. Wel moet er natuurlijk ruimte zijn voor gewetensbezwaarden. Een punt is wel dat het preventief enten voor heel Europa moet gelden, want anders heeft de Nederlandse veehouderij straks een probleem. Onze exportmogelijkheden worden dan enorm beperkt.”

• ChristenUnie-kamerlid Stellingwerf: „Ik ben een groot voorstander van preventief vaccineren. We zijn niet goed bezig nu we zo veel grotendeels gezonde dieren aan het ruimen zijn. Dan kun je wel zeggen: We kunnen nu niets anders, want we zitten midden in de crisis, maar dat is mij iets te makkelijk. We hebben de jaren negentig, waarin we wél een ander beleid hadden kunnen kiezen, laten verlopen.

Naar het oordeel van de ChristenUnie moeten we op grote schaal preventief gaan enten. Dat is nu nog niet toegestaan. Ik stel voor om dan in elk geval de dieren die een noodvaccinatie hebben gekregen, in leven te laten. Ook dat verbiedt Brussel, maar laat Nederland hierin zijn eigen lijn trekken. Misschien kunnen we door het niet doden van de gevaccineerde dieren meehelpen Europa verder onder druk te zetten.

We moeten de knuppel in het hoenderhok gooien. Europa moet zo snel mogelijk om gaan en ethische overwegingen de voorrang geven boven economische. Dat Argentinië, 's werelds grootste exporteur van vee, nu heel de veestapel in gaat enten, moet toch een teken aan de wand zijn.”

• J. A. Kluin, pluimveehouder te Nijbroek, vraagt zich af of de huidige aanpak de goede is. „Kun je door ruimen en enten de zaak echt in de hand houden? In Engeland lukt dat in elk geval niet. Aan het ruimen van gezonde dieren kleven toch wel heel grote ethische bezwaren. Bij mijn broers heb ik gezien hoe diep dat ingrijpt.

Als je niet wilt ruimen, blijven er twee mogelijkheden over: enten of uit laten zieken. Ik ben zelf niet tegen het enten van vee, maar heb wel alle begrip voor mensen die vinden dat zij hiermee de afhankelijkheid van de Heere God ondermijnen. Niemand mag tot enten gedwongen worden.

In elk geval vind ik dat als we niet voor vaccineren kiezen, het enige alternatief is de dieren te laten uitzieken. Dat gebeurde vroeger immers ook? Slechts een beperkt aantal dieren gaat aan de ziekte dood. Het probleem is dat we dat in onze tijd niet meer willen, omdat we overal een geldkwestie van gemaakt hebben. We zijn alleen nog maar aan het rekenen: dit kost zoveel en dat zoveel.

Schuldbelijdenis is momenteel, nu zich over ons land een oordeel voltrekt, het belangrijkste wat ons te doen staat. Dat leert Gods Woord duidelijk.”