Dossier MKZ23 maart 2001

Consumenten hamsteren massaal zuivel en vleesproducten

Blauwe plekken om 'n pak melk

Door A. J. Regterschot
ZWOLLE – Een klant in de Basismarkt in Zwolle kijkt vertwijfeld om zich heen. „Ik kwam voor een paar pakken melk, maar alles is al op.” De zuivelschappen zijn leeg. „We zijn volledig uitverkocht”, meldt de assistent-bedrijfsleider. „Dit heb ik nog nooit meegemaakt.” De mkz-crisis heeft grote gevolgen voor supermarkten, slagerijen, poeliersbedrijven en horecagroothandels. „We verkopen in één middag evenveel melk als anders in een week.”

Houdbare en verse melk. Dat zijn de voornaamste doelen van de hamsterende consument. Diverse winkels in heel Nederland waren gisteren al vroeg door de voorraden heen. Het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) bevestigt de hamsterwoede.

Het CBL verwachtte vanochtend dat kruideniers vanaf morgen te kampen krijgen met melktekorten. Supermarktorganisaties zijn naarstig op zoek naar melk uit het buitenland. Het is onduidelijk of daar genoeg te krijgen is.

Volgens het CBL zijn supermarkten vandaag normaal bevoorraad. Producenten van zuivel trachten zo veel mogelijk melk te produceren. Bij verschillende bedrijven is de productie van kaas stopgezet. In de plaats daarvan wordt nu melk gepasteuriseerd.

Met man en macht
Albert Heijn probeert met man en macht de voorraden op peil te houden, zegt een woordvoerster. „Dat valt niet mee. Enkele filialen hadden gistermiddag lege schappen.” Een blik in de vitrines van het AH-filiaal in de Zwolse wijk Aalanden bevestigt dat beeld. Even voor zes uur gistermiddag was het verse vlees bijna op. Slechts konijnebout –in de reclame voor 18,50 gulden– en het duurdere rundvlees liggen nog onaangeroerd. Melk is er nog ruim voldoende in het filiaal. Het winkelpersoneel heeft net een nieuwe voorraad binnengebracht. De koelvitrine met yoghurt en vla vertoont echter een groot, gapend gat. Vanaf het zuivelvak lopen klanten met grote hoeveelheden melk naar de kassa. Wagentjes gevuld met meer dan tien melkpakken zijn meer regel dan uitzondering. „Iedereen doet het, dus ik heb ook maar wat extra meegenomen.”

De Zwolse zussen G. en H. ten Kate verlaten de winkel met twee tassen vol 1,5-literpakken melk. „Hamsteren? Nee, we drinken gewoon veel melk. Maar we hebben toch voor de zekerheid wat extra meegenomen.” Is dat dan geen hamsteren? De dames weten het niet. „We maken ons nog niet zo heel veel zorgen dat er straks geen zuivel meer is. We zijn net wel bij drie winkels geweest voordat we hier melk op de kop konden tikken.” In een filiaal van Albert Heijn in Utrecht was het volgens een klant letterlijk vechten om een pak melk. Thomas Dres meldt dat hij met blauwe plekken uit de winkel kwam. „Het was echt ongelooflijk. Ik kreeg klappen van een oud vrouwtje omdat ik een pak melk greep dat zij wilde hebben. Het was complete chaos in de winkel.”

Horecagroothandel Hanos in Zwolle ziet de omzet van zuivel en vlees toenemen. „Gistermorgen om 10.00 uur was de melk al uitverkocht”, aldus vestigingsdirecteur H. Westera. „En ook het vlees raakt sneller op. Woensdag dacht ik nog voor drie weken voorraad te hebben, maar als het zo doorgaat, is het vlees binnen anderhalve week op. Vooral kipproducten lopen snel.”

De mkz-uitbraak heeft voorzover bekend nog geen gevolgen voor de menu's van ziekenhuizen, zorginstellingen en horecagelegenheden. Koninklijk Horeca Nederland (KHN) verwacht dat de eetgelegenheden in Nederland het weekeinde zonder problemen overleven.

Salem en Maranatha
Hoofd voeding H. van Ree van verpleeghuis Salem in Ridderkerk maakt zich nog geen grote zorgen over gebrek aan vlees en zuivel. „We hebben niets extra ingeslagen. Wel heb ik aan iedereen een bericht gestuurd om zuinig om te springen met zuivel. Als het goed is krijgen we vandaag weer verse melk, maar ik weet niet hoe het daarna gaat. Dan moeten we misschien melkpoeder gaan gebruiken. Van de slager hebben we al wel een brief over prijsverhogingen gekregen. Vooral het varkensvlees is 20 tot 30 procent duurder geworden.”

Bij de Isala-klinieken in Zwolle staat zuinigheid inmiddels ook hoog in het vaandel. Melkproducten zijn sinds gisterochtend alleen nog bestemd voor patiënten. Personeel dient wat anders te pakken. Grote rode plakkaten op koelkasten waarschuwen tegen het oneigenlijk gebruik van zuivel.

Verzorgingshuis Maranatha in Rijssen gaat ervan uit dat zijn leveranciers bij schaarste hun producten elders halen. Het centrum heeft volgens kok E. Kamphuis nog voldoende voedsel in voorraad. „De bestellingen voor volgende week krijgen we naar verwachting gewoon binnen. Van geen enkele leverancier hebben we bericht gehad dat zij niet kunnen leveren. Alleen de zuivel is onzeker. Tot maandag hebben we in ieder geval voldoende. Daarna hebben we nog melkpoeder.”