Referendum

LONDEN – Prins Charles is bereid het Britse volk in een referendum te laten oordelen over de toekomst van de monarchie. Dat zeggen adviseurs van de Britse kroonprins in de krant The Observer.

Hij zou zich gesterkt voelen door het resultaat van de volksraadpleging in Australië, waar zaterdag bijna 55 procent van de kiezers zei de Brits vorstin Elizabeth als staatshoofd wil behouden.

De prins heeft over het Australisch referendum altijd gezegd, dat het volk moet beslissen over de toekomst van de monarchie. Dat geldt ook voor zijn eigen land, zo zou Charles nu beweren. Daarbij speelt een belangrijke rol dat in opiniepeilingen nu drie van de vier Britten achter het koningshuis staat.

Waarnemers denken dat de herwonnen populariteit van de Britse monarchie te danken is aan het openbaar optreden van Charles. Die bemoeide zich onder meer met de discussie over genetisch gemanipuleerd voedsel, over het verbod op Brits rundvlees en over de vossenjacht. Na het dodelijke auto-ongeluk van prinses Diana in 1997 was de Britse monarchie nog maar bij weinigen geliefd.

Ondertussen likken de Australische republikeinen hun wonden. Zondag benadrukte de oppositionele Labor-partij dat voor haar de discussie nog lang niet voorbij is. Zij wil de Australische staatsvorm de inzet maken van de parlementsverkiezingen die gepland staan voor 2001.

De republikeinen wijten hun verlies aan het feit dat in het referendum alleen kon worden gekozen tussen de monarchie en een aangewezen president. De mogelijkheid van een gekozen staatshoofd ontbrak. Veel Australiërs zijn nu benieuwd hoe het bezoek van koningin Elizabeth aan Australië, in maart volgend jaar, zal verlopen.

Het Britse tabloïd News of the World meldt zondag alvast dat er extra veiligheidsmaatregelen worden genomen voor de reis van de Britse vorstin. Volgens een bron bij het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken bestaat de vrees dat extreme republikeinen in Australië het bezoek zullen verstoren.

Elizabethts biograaf Ben Pimlott noemde de uitslag van de volksraadpleging in de Sunday Mirror op zijn beurt „het beste nieuws voor de monarchie in een hele lange tijd”. De vorstin zelf zou volgens de Sunday Times echter ook gekwetst en teleurgesteld zijn door de „kracht van het republikeinse gevoel in Australië”.

Elizabeth is behalve van Groot-Brittannië ook na het referendum in Australië staatshoofd van vijftien andere landen, zogeheten 'realms': Antigua en Barbuda, Australië, Bahamas, Barbados, Belize, Canada, Grenada, Jamaica, Nieuw-Zeeland, Papoea-Nieuw-Guinea, St. Christopher en Nevis, St. Lucia, St. Vincent en de Grenadines, Solomon Eilanden en Tuvalu. Niet alleen in Australië maar ook in Barbados, Belize, Canada, Jamaica en Nieuw-Zeeland staat de rol van de vorstin als staatshoofd min of meer ter discussie.