Koninklijk huis 29 september 1999

Koningin bezoekt Bulgarije

Door Bea Versteeg
Het ene staatsbezoek is het andere niet. Sommige van de officiële visites die koningin Beatrix in de loop van haar regering heeft gebracht, stonden bol van de politieke gevoeligheden. Andere kenden een overladen programma. Het bezoek aan dat koningin Beatrix en prins Claus van woensdag tot en met vrijdag aan Bulgarije zullen brengen, kent een zeer rustig programma.

De Bulgaren zullen zeer in hun nopjes zijn met de tocht die Koningin en Prins maken. Zij verlaten dan de hoofdstad Sofia om het 100 kilometer verder gelegen Rila Klooster te bezoeken. Dit klooster is een van de negen Bulgaarse bezienswaardigheden die op de monumentenlijst van de Unesco staat.

Het klooster is in de 10e eeuw gesticht door de monnik en kluizenaar Ivan Rilski. Hij dankt zijn faam als genezer van de arme bevolking. Het complex beslaat ruim 8500 vierkante meter en bevat bijna 1000 zalen, kamers en kloostercellen. De muren en plafonds zijn verfraaid door 1200 fresco's uit verschillende periodes. In klooster leven nog monniken.

Na de tocht door de binnenlanden wacht Koningin en Prins die dag een ontvangst op het stadhuis van Sofia en de contra-prestatie. In het Nationaal Theater bieden zij hun Bulgaarse en Nederlandse gasten een voorstelling aan van Nederlands Dans Theater III. Uitgevoerd worden 'The old man and me' van Hans van Manen en 'A way alone' van Jiri Kylian, twee favoriete stukken van koningin Beatrix.

Het bezoek begint woensdag in Sofia met een welkomstceremonie en kranslegging op het St. Alexander Nevski Plein. Daarop volgen bezoeken aan het parlementsgebouw en aan de St. Alexander Nevski Kathedraal en de crypte. Voorts is er een ontmoeting met minister-president I. Kostov en natuurlijk een staatsbanket. In de havenstad Bourgas komt vrijdag een eind aan het bezoek. Daarvoor hebben Koningin en Prins in Nessebar een Archeologisch Museum bezocht en door deze stad gewandeld.

Goede bekende
Zoals vele Oost-Europese landen was Bulgarije een koninkrijk. Een volksstemming maakte daar op 6 december 1946 een eind aan. De toen 8-jarige koning Simeon II heeft de uitslag nooit erkend. Hij denkt dat er geknoeid is met de uitslag van de stemming.

Ex-koning Simeon II (62) woont in de Spaanse hoofdstad Madrid, waar hij als zakenman de kost verdient. Hij is een goede bekende van koningin Beatrix. Vorig jaar waren hij en zijn vrouw Margarita aanwezig op het drie dagen durende feest dat de Koningin rond haar 60e verjaardag gaf. In juli opende hij samen met de Nederlandse Koningin een kunsttentoonstelling in Zwijndrecht.

De Bulgaren hebben een groot respect voor hun ex-koning. Simeon II heeft zijn voormalige vaderland de afgelopen jaren diverse keren bezocht. Vorig jaar gaf het constitutionele hof de paleizen en andere bezittingen aan Simeon terug, die de communisten hem in 1947 ontnomen hadden.

Een terugkeer van de monarchie in Bulgarije zit er voorlopig niet in. Opiniepeilingen geven aan dat voor die gedachte weinig steun leeft onder de bevolking. Dat is ook niet zo vreemd. De twee voorgangers van Simeon, zijn vader Boris III en Ferdinand I, regeerden het land met ijzeren vuist. Hoewel Boris III zich bij de bevolking geliefd maakte door zijn belangstelling voor hun wel en wee.

Ferdinand van Saksen-Coburg-Gotha besteeg als Ferdinand I in 1887 de hem aangeboden Bulgaarse troon. Hij was een sluw vorst, maar koos in de Eerste Wereldoorlog de verkeerde kant. In 1918 gaf hij de troon over aan zijn zoon Boris III. Die koos in de Tweede Wereldoorlog aanvankelijk de kant van de Duitsers. Later wilde hij terug. Boris III stierf in 1943 onder raadselachtige omstandigheden.