Het geheim van Huis ten Bosch

Tot een paar jaar geleden deed het Amerikaanse zakenblad Forbes graag een slag in de lucht naar het miljardenbezit van de koninklijke familie. Na aanmaningen van de Rijksvoorlichtingsdienst stopte het blad hiermee. Forbes moest toegeven dat ook zij niet aan exacte gegevens over het bezit beschikte.

Een Britse concurrent van Forbes, EuroBusiness Magazine, probeerde het vorige week. Koningin Beatrix zou over een vermogen van ongeveer vier miljard gulden beschikken. Ze zou daarmee de rijkste regerende monarch van Europa zijn. Maar ook EuroBusiness Magazine kan niet aangeven hoe zij aan dit bedrag komt.

Overdreven en speculatief is het verhaal te noemen. Dat kan ook niet anders. Geen bank zal tegenover een buitenstaander het saldo van de koninklijke bankrekening bekendmaken. De hoge bedragen waarop de ramers keer op keer komen, zijn een optelsom van misrekeningen. Zo denken nogal wat buitenlanders dat koningin Beatrix een grote collectie juwelen en kunst bezit. De sieraden en kunst die werkelijk van waarde zijn, zijn echter in de jaren '60 ondergebracht in stichtingen. De toenmalige koningin Juliana heeft dat gedaan om problemen bij vererving te voorkomen. Volgens de reglementen van de stichting mogen leden van de koninklijke familie de daar ondergebrachte voorwerpen gebruiken. Van bezit is dus geen sprake. Ze kunnen de juwelen of schilderijen niet verkopen.

Geen Rembrandt
Het kunstbezit van de stichtingen van de Oranjes is niet te vergelijken met dat van koningin Elizabeth. Die heeft in haar paleizen talrijke doeken van Rembrandt en andere oude meesters hangen. In Huis ten Bosch ontbreken die ten enenmale. Koningin Beatrix heeft in de loop van de tijd moderne kunst aangekocht, maar de waarde daarvan ligt vele malen lager dan die van Elizabeths collectie.

In tegenstelling tot haar Engelse collega beschikt koningin Beatrix ook niet over grote landgoederen. Kasteel Drakensteyn en de vakantieboerderij in het Italiaanse Tavernelle is het enige onroerende goed dat zij in eigendom heeft. Toen haar zoons studeerden kocht zij voor hen huizen, maar die zijn intussen weer van de hand gedaan. Grote pakketten aandelen in Shell heeft ze evenmin. Nimmer heeft Koninklijke Olie -de officiële naam van Shell- gemeld dat zij of een op haar terug te voeren stichting een belang van meer dan 5 procent heeft.

Het enige bekende gegeven over het vermogen van Koningin Beatrix is de uitkering die zij jaarlijks uit de schatkist krijgt. Op de begroting van 98/99 staat voor haar een bedrag van ruim 7 miljoen gulden genoteerd. Daarvan is 1,3 miljoen gulden als haar persoonlijk inkomen aangemerkt. De rest van het geld wordt besteed aan personeel en overige kosten.