Gemenebest

Koningin Elizabeth heeft zoals haar andere Europese collega's weinig macht meer. Haar rol is zoals overal teruggebracht tot het waarschuwen, aanmoedigen en adviseren van de regering. Een van de weinige gebieden waar zij iets meer in de melk te brokkelen heeft, is de Gemenebest. Zij is het hoofd van deze organisatie van voormalige Engelse koloniën, die 50 jaar bestaat.

Een studiegroep van Labour grijpt de gelegenheid aan om tot een nieuwe opzet voor het Gemenebest te komen. De Koningin krijgt daarin een minder prominente rol. Ze kan voorzitter blijven, maar moet een president uit een van de lidstaten naast zich krijgen om de club van zijn koloniale imago te ontdoen.

Het Centrum voor Buitenlandse Studies staat onder leiding van de Britse minister van buitenlandse zaken, Robin Cook. Premier Blair is beschermheer. Het Centrum stelt volgens de Britse krant The Independent in een rapport voor dat Elizabeth na haar aftreden niet door kroonprins Charles als voorzitter van het Gemenebest wordt opgevolgd, omdat die „minder geïnteresseerd” is in de organisatie dan zijn moeder.

De opstellers van het rapport erkennen dat de Koningin in veel lidstaten van het Gemenebest zeer populair is. Het is belemmerend dat koningin Elizabeth zich niet in het openbaar over belangrijke kwesties kan uitlaten. Een president van een lidstaat, die gedurende een termijn van twee jaar als co-voorzitter optreedt, zou dat wel kunnen.

Het Centrum vindt verder dat het Gemenebest te Brits is. De lidstaten moeten zich evenzeer lid van de organisatie voelen als de Britten. Daarom zou het kantoor van het Gemenebest uit Londen naar bijvoorbeeld Kaapstad of New Delhi moeten worden verplaatst.

De lidstaten van het Gemenebest komen voor hun tweejaarlijkse vergadering in november in Zuid-Afrika bijeen. Vast en zeker is Elizabeth daarbij ook van de partij. In de jaren '80 heeft ze daarover een keer stevige ruzie gehad met de voormalige premier Thatcher. Die wilde niet dat Elizabeth naar Zambia, waar de top toen was, zou gaan. Het zou daar te onveilig zijn. De Koningin trok uiteindelijk aan het langste eind.