Commotie over giften Juliana

In weerwil van de suggestie van Korry is er in de koninklijke archieven niets over een gift terug te vinden, zo zegt hoofddirecteur Brouwers van de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) Hij vindt het vreemd dat de actualiteitenrubriek geen hoor en wederhoor heeft toegepast. Nu kreeg zijn dienst pas vrijdagavond laat verzoeken om opheldering. Op dat moment, het was reeds tegen elven, was het onmogelijk om de archieven van prinses Juliana te raadplegen. Een speurtocht van haar medewerkers maandag leverde geen bewijs voor de uitspraken van Korry.

Korry was gedurende de jaren 1967-1971 ambassadeur van de VS in Chili. Hij was betrokken bij de anti-Allende campagne. Rond 1963/1964 werd Chili door de VS vergeleken met het Europa van vlak na de Tweede Wereldoorlog. Washington wilde de Chileense economie snel op gang brengen, zodat Chili met deze vooruitgang de dreiging van het communisme in Latijns-Amerika kon weerstaan.

„Een Belgische priester met progressieve economische ideeën, reisde West-Europa af om geld in te zamelen tegen de socialistische Allende die werd gezien als verlengstuk van de communisten”, aldus Korry. Volgens de oud-ambassadeur gaven christen-democratische partijen in West-Duitsland en Italië geld. Ook had zijn staf hem verteld dat de priester contact had gehad met de familie van koningin Juliana. Een suggestie van de Nova-presentatrice dat de voormalige vorstin dus ook een duit in het zakje had gedaan, ontkende Korry niet. Het geld is gebruikt voor de verkiezingscampagne van de christen-democraten in Chili.

Ondanks de internationale steun verloren de christen-democraten de verkiezingen en werd Allende in 1971 democratisch tot president gekozen. Korry werd in datzelfde jaar vervangen omdat hij zich verzette tegen een staatsgreep tegen Allende. De regering van president Nixon zette zich begin jaren zeventig actief in om de socialistische regering te verdrijven. Generaal Pinochet bracht het staatshoofd in 1973 bloedig ten val. Pinochet zucht dezer dagen in een luxueus Engels landhuis. Hij is in afwachting van zijn uitlevering door Londen aan Spanje.

Als koningin Juliana geld had gegeven, zou haar dat in de jaren zeventig in een lastig parket gebracht kunnen hebben. De regering van Allende had toendertijd veel krediet bij bij progressief Nederland. Een koninklijke gift die het aan de macht komen van Allende moest voorkomen, was bij Den Uyl zeker niet goed gevallen. Het had de verhouding tussen premier en staatshoofd zeker nadelig beïnvloed.

Koningin Juliana schroomde tijdens haar regering er overigens niet voor in de ogen van sommigen omstreden doelen te steunen. Zij heeft in de jaren zestig een flink bedrag gegeven aan het programma ter bestrijding van rassendiscriminatie van de Wereldraad van Kerken. De rassendiscriminatie was in haar ogen een probleem dat de hele wereld aanging. Dit diende krachtig bestreden te worden.

De gift kwam haar op een gepeperd commentaar in een blanke Zuid-Afrikaanse krant te staan. „De Nederlandse vorstin is een volstrekt onhandelbaar, onmogelijk eigenzinnig mens, die zich door waanbeelden laat leiden”. Deze kritiek was gezien de bron voor Juliana het bewijs dat zij juist had gehandeld.

Niettemin was het programma ook in eigen land niet onomstreden. Nederlandse critici van de Wereldraad vonden dat deze wat eenzijdig de ogen richtte op Zuid-Afrika en geen oog had voor wat er in de communistische landen aan mensenrechtenschendingen plaats vond.

Een enkele keer probeerde koningin Juliana met haar gift het goede voorbeeld te geven. In de jaren zestig liet zij bekend maken dat zij aan het door honger getroffen India een donatie had gedaan. De mededeling had duidelijk het doel haar onderdanen tot hetzelfde te bewegen. Voor het overige gold ook voor Juliana dat haar linkerhand niet wist wat haar rechterhand deed.