Kerkelijk Leven24 december 1999

Ds. J. Blom leerde als peuter van opa Fraanje Psalm 89 zingen

Een kwartje of een nieuw hartje

Door S. C. Bax
KATWIJK AAN ZEE – Het was opa Fraanje die in 1948 de vijfjarige Jos Blom Psalm 89:8 leerde zingen: „Door U, door U alleen, om 't eeuwig welbehagen.” „Bijna dagelijks zong ik die psalm, aan opa's hand, lopend in de grote gang van de monumentale Barneveldse pastorie. Wat klinkt dat in zo'n groot huis! Eindeloos zong ik Psalm 89 bij zijn ziekbed. Nu ik morgen 25 jaar predikant ben, draait het nog steeds om die ene psalm: „Uw vrije gunst alleen wordt d'ere toegebracht.”

Dankbaar is ds. J. Blom uit Katwijk aan Zee bij zijn 25-jarig ambtsjubileum voor alles wat hij ontving in zijn grootouders en in zijn ouders, voor de studie in Utrecht bij Van Ruler en Hasselaar, voor de preken van de predikanten A. Vergunst, L. Huisman en Iz. Kok. „Dankbaar ben ik ook voor Marianne Margaretha, de vrouw die ik van de Heere ontving en die mij heeft bijgestaan. Ik ben verwonderd over Gods trouw. Ik heb dat niet verdiend. Mijn leven is getekend door verzet en overgave, verzet tegen Gods weg, verzet tegen God Zelf. Toch bracht de Heere me steeds weer tot overgave. Zijn liefde brak mijn verzet.”

Kwartje
„Josje”, vroeg opa Fraanje. „Wil jij van opa een kwartje, of wil je een nieuw hartje?” Het ventje dacht even na en gaf zijn voorkeur voor een nieuw hartje te kennen. „Vrouw, hoor eens”, riep opa naar oma, „hij wil een nieuw hartje.” Hij keerde zich toen tot zijn kleinzoon: „Nou, dan krijg je van opa twee kwartjes.”

Opa en zijn naamgenoot konden het goed met elkaar vinden. De hervormde dominee gelooft ook nog steeds niet, wat wel verteld wordt, dat zijn opa, de bekende predikant in de Gereformeerde Gemeenten, in het donker gestorven is. „Hij mocht rusten in de vrije gunst die eeuwig God bewoog. Ik mag geloven dat hij gestorven is met de psalm op de lippen die ik voor hem zo vaak zong. Dan is het niet duister.”

Aan de lagere school in Barneveld bewaart ds. Blom niet de beste herinneringen. „Zeker niet na 1953. De school was nog ongedeeld, maar de leerlingen werden in groepen gesplitst en vochten wat af.” Hij ging vervolgens naar het Corderius-lyceum in Amersfoort en deed hbs-B, om daarna scheikunde en natuurkunde te studeren. Hij gaf parttime les aan middelbare scholen. De student stortte zich in het CSFR-werk, waar hij aan het denken werd gezet door een opmerking van ds. Jac. van Dijk: „Hebben jullie wel eens aan de Heere gevraagd wat je moest gaan studeren?” „Nou, dat had ik nooit gedaan. De oproep maakte diepe indruk op me en werd aanleiding om de Heere hierin te zoeken. Ik ging anders naar de kerk.” Na een lange strijd van wel zeven jaar, waarin veel teksten die hem raakten hem op het ambt wezen, ging hij theologie studeren. Ondertussen evangeliseerde hij in Antwerpen onder leiding van evangelist W. van Kranenburg.

De weg naar het ambt in het eigen kerkverband werd afgesneden. Blom ging theologie studeren in Utrecht. In die periode had over de kerkvisie diepe doordenking plaats, door bestudering van onder anderen Luther en Calvijn. Er rezen steeds meer vraagtekens bij de afscheiding.

Hervormd
Bij het inleveren van zijn bewijs van lidmaatschap op het Utrechtse kerkelijk bureau ging het er vreemd aan toe. Een schoonmaker pakte 's morgens zijn attestatie aan. Daarmee was Blom hervormd.

's Middags deed hij tentamen bij prof. dr. G. Quispel, waarbij Origenes en de uitverkiezing aan bod kwamen. „Die hoogleraar merkte dat ik met de verkiezing worstelde en zei mij dat er maar één vraag echt van belang is: „Hebt gij Mij lief?” En dat is nu voor mij de Nederlandse Hervormde Kerk. Ik raakte er des te meer van overtuigd dat Gods wijze van doen met Zijn kerk samenhangt met de manier waarop Hij ons zaligmaakt. Wat Paulus van zichzelf zegt, geldt ook voor de kerk. Wat de kerk in haar leven en handelen dan ook moge zijn, God wil toch gebruikmaken van die kerk. Opa Fraanje stond eerst nogal hoog met zijn kerkverband. Ik hoorde later van ds. Jac. van Dijk dat tussen ds. Fraanje en hem de kerkmuren waren weggevallen.”

Aan ds. Iz. Kok bewaart ds. Blom goede herinneringen. „Van hem en zijn vader ds. R. Kok heb ik het welmenend aanbod van genade gehoord. Dat was en is bestemd voor allen die het Woord horen.”

Wonderlijk
Dat de Heere vooral door de woordbediening wonderlijk werkt, heeft ds. Blom sterk ervaren de afgelopen vijfentwintig jaar. „Ik zou er een boek over kunnen schrijven. Ik denk aan die drugsverslaafde die tot verandering kwam en de belijdeniscatechisaties ging bijwonen. De Heere werd zijn van huis uit rooms-katholieke vrouw een jaar later te machtig. Ik denk aan de vrouw die de gevreesde ziekte had, maar wonderlijk door de Heere genezen werd. Wij maken daar in onze kring niet zo graag luidruchtig melding van, beducht als we zijn de eer naar de mens toe te halen.”

In eigen leven heeft de predikant ook Gods wonderlijk genezende hand ervaren. Op 35-jarige leeftijd kreeg hij een hartinfarct. Hij genas, tegen de verwachting van de cardioloog, volledig. „De Heere beloofde redding en genezing met de woorden van Jesaja 53 en maakte het ook waar. Dat deed Hij meer dan eens.”

Ds. Blom staat bekend als een emotioneel mens. Van de vier beroepen die hij aannam, maakte hij bij twee de beslissing bekend tijdens de dienst waarin hij op beroep preekte. Dat was in Ridderkerk en in Katwijk. Dat naar St. Maartensdijk nam hij aan vlak nadat hij er op beroep had gepreekt. „Als je weet dat je ernaartoe moet, wacht je toch niet drie weken?”

Betrokken
Ds. Blom voelt zich sterk betrokken bij de ontwikkelingen op het kerkelijk erf. In zijn Elburgse tijd was hij preses van de classis Harderwijk. Hij was betrokken bij restauratie en kerkbouw in St. Maartensdijk, Ridderkerk en Elburg. Bijna twee jaar was hij voorzitter van de centrale kerkenraad van Katwijk aan Zee. Vorig jaar stuurde deze gemeente een hartenkreet aan de synode om het Samen-op-Wegproces geen splijtzwam te laten worden. Een kerkscheuring hoopt hij nooit meer mee te maken. In Elburg mocht hij getuige zijn van de terugkeer van een evangelisatie naar de Hervormde Kerk. „Mocht SoW onverhoopt toch doorgaan, dan is voortzetting van de Hervormde Kerk voor mij geen alternatief.”

Morgen is het 25 jaar geleden dat J. Blom door ds. Iz. Kok bevestigd werd tot predikant. De tekst waarover hij op eerste kerstdag preekt is de intreetekst uit zijn eerste gemeente. Op tweede kerstdag zal hij in de avonddienst in de Nieuwe Kerk te Katwijk aan Zee nader bij zijn jubileum stilstaan.