Kerkelijk Leven 17 september 1999

Zorg over charismatische spiritualiteit

Tijdgeest brengt
blanke kerken in
Z-Afrika in crisis

Van onze kerkredactie
PRETORIA – Kerken in Zuid-Afrika beleven een bestaanscrisis door de veranderende tijdgeest. De nadruk op emotie, gevoel en intuïtie eist ook in Afrika zijn tol. Ruim 200 predikanten van de Nederduits Hervormde Kerk bezonnen zich vorige week in Pretoria op het probleem, dat zich overigens breder voordoet dan in deze kerk alleen.

De problematiek ziet er zo uit: Het is moeilijker geworden gelden bijeen te brengen. Het lidmatenaantal neemt drastisch af. Leden kerken gemakkelijk elders bij de kerk van hun smaak. Er is ontevredenheid over oude liturgische vormen. Charismatische en emotionele spiritualiteit alsmede de muziekcultuur van jongeren zijn elementen in de bestaanscrisis van de kerken.

De Nederduits Hervormde Kerk werkt er hard aan om die crisis te boven te komen. Zo wordt in posten voor vrijgestelde predikanten danig gekort en is de theologische faculteit in Pretoria samengesmolten met die van de Nederduits Gereformeerde Kerk.

Tijdens het congres in Pretoria is ervoor gewaarschuwd dat noch een conservatieve bewaringsdrang noch een revolutionaire compromishouding de oplossing biedt. Prof. dr. T. F. J. Dreyer benadrukte dat daadwerkelijke navolging van Christus de nadruk moet krijgen in de kerk. Prof. dr. Gert Pelser reageerde daarop door te stellen dat de nadruk vaak te veel gelegd wordt op het menselijke element.

Heel de Schrift
Na de conferentie verklaarde prof. dr. S. A. Strauss, dogmaticus van de grote NG-Kerk, dat zijn kerk dezelfde problemen ervaart. Hij sprak echter als zijn mening uit dat de nadruk op de directe navolging van Christus een benadering is die niet een uiteindelijke oplossing voor kerkelijke verandering kan zijn. Hij vindt, gegrond op artikel 7 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis, dat de hele Schrift mee moet wegen bij een nieuwe benadering.

Prof. Strauss voegde daaraan toe dat de getalsmatige macht van mensen in de kerk nooit maatstaf mag worden om aan de hand daarvan vernieuwingen door te voeren. „De kerk moet trouw zijn aan haar grondslag en de kerkorde en eerdere op de Schrift gefundeerde besluiten serieus nemen”, schrijft hij. „De kerken van reformatorischen huize moeten terug naar de bron van hun geloofsovertuiging opdat er nieuw leven kan ontstaan.”