Kerkelijk Leven30 augustus 1999

KEK schrijft houding toe aan Srebrenica-trauma

Nederland meest kritisch over
Kosovo-uitspraken Wereldraad

Van onze kerkredactie
GENEVE – De Wereldraad van Kerken en de Konferentie van Europese Kerken (KEK) hebben uit Nederland de meeste kritiek te verduren gekregen op hun publieke uitspraken over Kosovo. Secretaris-generaal Keith Clements van de KEK wijt dat aan het Nederlandse Srebrenica-trauma.

De reactie van de kerken op de Kosovo-crisis stond vrijdag centraal op een discussiebijeenkomst tijdens de vergadering van het centraal comité (algemeen bestuur) van de Wereldraad. Clements vermoedt dat de Nederlandse kritiek op de vermeende eenzijdigheid van het optreden van de raad was ingegeven door de bittere herinneringen aan de val van Srebrenica.

De Hervormde, Gereformeerde en Lutherse Kerken protesteerden in maart tegen het feit dat de Wereldraad in het spoor van de Servisch-Orthodoxe Kerk wel de NAVO-bombardementen veroordeelde, maar niet de etnische zuiveringen door de Serviërs in Kosovo. Ze kregen als antwoord dat daarvoor al genoeg media-aandacht was.

De Servisch-orthodoxe afgevaardigde Vladan Perisic protesteerde tegen een uitspraak van de Armeense patriarch Aram I, voorzitter van het centraal comité. Die zei donderdag dat de militaire interventie in Kosovo het bloedvergieten heeft gestopt. Volgens Perisic verkondigt Aram daarmee de visie van CNN en het Witte Huis. „Het bloedvergieten begón met de NAVO-agressie.”

Perisic is over het algemeen tevreden met de opstelling van de Wereldraad inzake Kosovo. Van etnische zuiveringen door de Serviërs wil hij niets weten. „Dat is een term die gereserveerd is voor groepen die je wilt demoniseren.” De Albanezen sloegen volgens hem op de vlucht voor de NAVO-bombardementen. „En waarom spreekt nu niemand over etnische zuivering nu er 200.000 Serviërs uit Kosovo zijn gevlucht?”

Kinderen
Olara Otunnu, speciaal vertegenwoordiger van VN-secretaris-generaal Kofi Annan voor kinderen en gewapend conflict, vindt dat de Wereldraad van Kerken de recente resolutie van de VN-Veiligheidsraad ter bescherming van kinderen in oorlogssituaties met zijn „unieke morele gezag” moet ondersteunen. De Ugandese diplomaat sprak het algemeen bestuur van de Wereldraad zaterdag toe tijdens een speciale zitting over Afrika. Hij noemde de resolutie die de Veiligheidsraad woensdag aannam, een „ongelooflijke doorbraak.” Die houdt zich normaal meer met de grote wereldpolitiek dan met 'softe' humanitaire kwesties bezig en sprak zich nooit eerder over zo'n algemeen probleem uit.

Hulpprojecten
C. Oskam, voormalig directeur van de protestantse ontwikkelingsorganisatie ICCO, betoogde tijdens een discussiebijeenkomst over de toekomst van de oecumenische beweging dat ontwikkelingsorganisaties met hun hulpprojecten het leven van de mensen om wie het gaat, niet duurzaam hebben verbeterd. Ze kunnen zich beter richten op het helpen van partners in de derde wereld bij het beïnvloeden van het beleid van regeringen en bedrijven.

Voortaan moet beïnvloeding van het beleid van regeringen en bedrijven door partnerorganisaties in ontwikkelingslanden de nadruk krijgen, aldus Oskam. De afgevaardigde uit Irian Jaya in het centraal comité van de Wereldraad van Kerken moet de bestuursvergadering in Genève, die tot 3 september duurt, overigens noodgedwongen missen. Hij mag van de Indonesische autoriteiten zijn land niet verlaten. Indonesië heeft Welly Mandowen van de Evangelische Christelijke Kerk in Irian Jaya een reisverbod van zes maanden opgelegd. Mandowen staat bekend als een criticus van het Indonesische bewind in Irian Jaya en als pleitbezorger van autonomie voor de provincie, die ook als West-Papoea bekend staat.