Invloed 'Groningen' zal toenemen

De directeur beschouwt de nieuwe bisschop van Groningen als een groot wetenschapper. „Het verontrust mij alleen wel dat hij zijn sporen heeft verdiend als moraaltheoloog. Ik hoop dat bisschop Eijk inmiddels heeft ontdekt dat moraaltheologie geen enkele waarde heeft als de Bijbel daarin geen plaats heeft. Je kunt wel een moraal hooghouden, maar wanneer dat geen voedingsbodem heeft in de Bijbel, krijg je een uitgeholde levensbeschouwing.”

H. E. Roozemond van het Katholiek Nederlands Persbureau in Lienden schat in dat de nieuw benoemde bisschop meer in de lijn van Opus Deï ligt dan van de jezuïeten. „De paus heeft de jezuïeten een beetje aan de kant geschoven.” Roozemond, die Rome overigens niet als kerk maar als staatsapparaat ziet, staat „wel positief” tegenover Eijk gelet op wat er allemaal gaande is op het gebied van euthanasie en abortus.

Voor het behoudende Contact Rooms-Katholieken (CRK) is dr. Eijk „de goede man op de goede plaats.” Het CRK verwacht van de moraaltheoloog en arts „krachtig bestuur en bevordering van het katholieke leven” in het noordelijke bisdom. CRK-voorzitter dr. N. Stienstra is heel blij met de benoeming. „Hij is niet links en niet rechts, maar staat gewoon in het midden.”

Luisteren
De progressieve Acht Mei Beweging (AMB) vindt de benoeming van Eijk passen in een „conservatieve lijn.” Na de hulpbisschoppen Punt van Haarlem en De Jong van Roermond is opnieuw een priester van Rolduc, de als behoudend bekend staande opleiding van het bisdom Roermond, benoemd. AMB-voorzitter Henk Baars: „Daar schieten we als vernieuwingsgezinde beweging niet veel mee op.”

De situatie van pastoraal werk(st)ers is in Groningen door toedoen van Eijks voorganger Möller beduidend beter dan in andere bisdommen, oordeelt Baars. Hij hoopt dat Eijk met een grotere nadruk op de rol van gewijde priesters de klok niet zal terugdraaien. „We hopen dat hij oprecht zal luisteren naar de in Groningen gegroeide praktijk.”

Diezelfde hoop uitte vicaris-generaal C. Grasveld, waarnemend bestuurder van het bisdom. „Ik hoop dat hij zal voortgaan in de lijn van mgr. Möller en open kan staan voor de zaken die in het bisdom spelen.”

Ook voorzitter P. Verheijen van de Vereniging van Pastoraal Werkenden (VPW) in het bisdom hoopt dat Eijk het beleid van zijn voorganger Möller zal voortzetten. Groningen liep onder Möller voorop in het aanstellen van niet-gewijde pastoraal werk(st)ers om het priestertekort op te vangen. In veel gevallen staan zij aan het hoofd van parochies.

„De nieuwe bisschop stapt in een rijdende trein”, aldus Verheijen. Wat hem betreft moet Eijk de verworvenheden van het bisdom dus niet terugdraaien.

Begripvol
De Leidse ethica prof. dr. Heleen Dupuis ziet in Eijk „een echt katholieke man,die zich heel wel voelt in de traditie van de kerk.” Eijk promoveerde in 1987 bij haar in de geneeskunde op een proefschrift over euthanasie. Respect voor het standpunt van de liberale hoogleraar ethiek kon de arts en moraaltheoloog Eijk wel opbrengen, herinnert Dupuis zich. „Ik hoop dat dat kenmerkend voor hem is.”

Begrip voor andermans visie zal hij volgens haar in zijn nieuwe functie wel nodig hebben. „Buitengewoon hardwerkend en plichtsgetrouw” is hij in ieder geval.

Dupuis heeft nooit een echt inhoudelijk debat met Eijk gevoerd over het thema van zijn dissertatie. Het was immers bij voorbaat duidelijk dat er een onoverbrugbare kloof tussen hun opvattingen gaapt. „Hij kijkt op het gebied van de moraal in een heel andere richting dan ik.” Dat Eijk aan een liberale universiteit als de Leidse promoveerde, zegt volgens Dupuis wel iets. „Als je heel erg tegen een liberale kijk op de wereld bent, wil je dat niet.”