Het Leusder ei van Columbus

De laatstgehouden synode van Berkel en Rodenrijs kende al wel een klein computernetwerkje. Het hielp bij het sneller verwerken van de stukken ter synode en het snel in druk doen verschijnen van de acta.

Maar in Leusden stak een aantal computerfreaks de hoofden bij elkaar en sloeg men aan het programmeren. „Normaal is er veel werk aan het samenstellen van de handelingen. Het werk van commissies wordt vanouds eerst in klad aangeleverd. Daarna komen steeds meer definitieve versies tevoorschijn. Elke commissie heeft bovendien een andere werkwijze, onderdelen raken soms kwijt, de typekamer kan de hoeveelheid stukken vaak niet aan en de zaak raakt daardoor niet zelden verstopt. We wilden graag een zodanig computersysteem en daarbij aangepast programma dat de zaak vlot zou lopen. We denken dat dit nu lukt.”

Omdat ook het nageslacht inzicht moet hebben in wat in Leusden gebeurt, is het vrijgemaakte Archief- en documentatiecentrum uit Kampen betrokken bij de verwerking van de synodale stukken. Archivaresse mevrouw drs. I. van der Lugt wordt tijdelijk ingezet ter synode.

Ingevoerd zijn inmiddels alle 536 binnengekomen stukken, inclusief bezwaarschriften tegen eerdere besluiten, maar ook adhesiebetuigingen, en allerlei voorstellen, al dan niet voorzien van onderbouwing, die ter tafel zullen komen. Het moet helpen de commissies inzicht te geven in wat er allemaal speelt.

Wachtwoord
Wat in Berkel en Rodenrijs begon als een klein synodaal computernetwerk is tot een professioneel ogend geheel geworden. Elk van de vijf nog te benoemen commissies krijgt een geïntegreerde pc. Met de twee bestemd voor het moderamen en twee secretariële computers vormen die een geheel van negen computers. Alle gebruikers, inclusief de commissies, krijgen eigen wachtwoorden en kunnen niet bij elkaar 'kijken'.

Afhankelijk van de vraag of op het laatste moment voor sluiting van de synode nog veel verwerkt moet worden, ziet het ernaar uit dat de acta van deze synode nog sneller klaar zullen zijn dan die van Berkel. Toen brak de toenmalige scriba dr. P. H. R. van Houwelingen met zijn team trouwens ook al een record.

Zowel hij als de preses van 'Berkel' nam al een kijkje in kerkgebouw De Koningshof aan de Blekerij in Leusden. Ze waren geïmponeerd door het nieuwe computerprogramma, waarbij het typewerk door een aantal vrijwilligsters geheel overbodig geworden is.

De 36 synodeleden en de adviseurs staan bovendien op de computer de laatste twee synodeacta ter beschikking, zodat met zoekprogramma's snel eerdere discussie en besluitvorming voorhanden zijn. Het brengt Van Roosendaal tot de opmerking dat een op zich dom hulpmiddel als de computer toch wel handig is.

Eigen site
Als het aan de voorzitter van de voorbereidingscommissie ligt, is er na de eerste synodedag direct een Internet-site van de synode waarop allerlei actuele informatie staat. Maar de vergadering zal daarover wel moeten beslissen. Als het aan Van Roosendaal, hoofd secretariaat M. Lootens en Irene van der Lugt ligt, kan de site direct van start. Alles ligt er al klaar voor. Een eigen e-mailadres is er trouwens al.

Om in een kerkgebouw van 20 jaar oud een synode te laten 'marcheren' is heel wat organisatie nodig. Voor de plenaire zittingen zijn tafels gehuurd, zodat de synodeleden hun spullen kwijt kunnen. Een heel team vrijwilligers wordt via een rooster ingezet om hand- en spandiensten te verrichten. De negen particuliere synoden sturen elk vier leden. De helft van hen, achttien man, blijft de hele week in Leusden en wordt ondergebracht bij gastgezinnen.

Novum
Een novum is dat de synodeafgevaardigden 's morgens een ontbijt nuttigen in een zaal van de kerk. De warme maaltijd wordt gebruikt in een restaurant, op 5 minuten loopafstand. De lunch wordt ook geserveerd in het kerkcomplex. „Er waren zo veel aanmeldingen, dat we roosters hebben opgesteld zodat iedereen aan de beurt komt. We stonden er verbaasd van dat zo velen zich opgaven.” Om de zaak efficiënt te laten lopen, is al proefgedraaid met de maaltijden in het eigen gebouw. De meewerkende vrijwilligers bedienden elkaar en werkten zo kinderziekten weg. „We misten bijvoorbeeld fruitmesjes, want de grote messen waren zo onhandig met het fruit. Dat hebben we opgelost.”

De jongerensoos, met een echte, uit een café afkomstige bar, een voetbalspel en luie stoelen, wordt de plaats waar journalisten kerkelijk leven bij schemerlicht verhalen kunnen uitwerken. Voor een plaats in de synodezaal met elektriciteit om de krantencomputer te voeden, wordt dezer dagen gezorgd. Elektriciens zijn druk bezig ook andere leidingen aan te passen. In een apart zaaltje kunnen de journalisten telefoneren en doorzenden.

Het onderscheid tussen dames- en herentoiletten is tijdelijk opgeheven. Syndeleden in de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt) zijn allen van het mannelijk geslacht.

Eigen synodegebouw
Op de vraag of mogelijk in de toekomst de synode van de gereformeerd vrijgemaakten altijd in het centraal gelegen Leusden gehouden zou kunnen worden, schudt Van Roosendaal –hij is ook lid van de beheerscommissie– resoluut het hoofd: „Dat zien wij totaal niet zitten. Het hele kerkelijk leven is ontwricht. Het verenigingsleven en de catechisaties gaan bij ons lang door. Het is nu al steeds improviseren. We zouden op zijn hoogst willen helpen organiseren, mits de synode niet weer in ons gebouw bijeenkomt. Waarom kopen we niet samen met de Christelijke Gereformeerde Kerken een synodegebouw? We vergaderen toch nooit gelijktijdig. Dat is een veel betere optie dan dat we steeds in een kerkgebouw synode houden.”