Kerkelijk Leven 30 maart 1999
Reacties van Rome, Wereldraad en Servisch-orthodoxen

Kritiek op NAVO-bommen

VATICAANSTAD – Paus Johannes Paulus II heeft gisteren opgeroepen om onmiddellijk „de wapens tot zwijgen te brengen” en de „wraakacties” in Kosovo te beëindigen. Onderhandelingen in plaats van geweld moeten een oplossing voor het conflict in Kosovo brengen, zei hij tijdens een onderhoud met parlementariërs van de Raad van Europa. De Wereldraad van Kerken heeft zich op dezelfde wijze geuit. Andere kerken en organisaties volgden.

De staatssecretaris van het Vaticaan, kardinaal Angelo Sodano, drong er in de Italiaanse krant La Repubblica bij de NAVO op aan de bombardementen op Servische doelen onverwijld te staken. „In een nachtmerrie van bommen en bloedbaden kan men niet over vrede en onderhandelingen praten.”

De Vaticaanse nuntius in Belgrado, aartsbisschop Santos Abril y Castello, heeft op dit moment weinig hoop op hervatting van de vredesonderhandelingen over Kosovo. „De woorden van vrede worden gesmoord in wapengekletter”, aldus de ambassadeur in de Italiaanse krant Corriere della Sera. Het Vaticaan is volgens hem op alle fronten diplomatiek actief om een uitweg uit de impasse te vinden. Voor hem staat voorop dat een conflict dat al eeuwen bestaat, niet met geweld kan worden beslecht.

Wereldraad
De Wereldraad van Kerken en andere oecumenische organen staan achter de oproep van de Servisch-Orthodoxe Kerk om een einde te maken aan de NAVO-bombardementen op Servische doelen. „Elke dag van bombardementen brengt ons verder van een oplossing”, aldus de organisaties in een brief aan VN-secretaris-generaal Kofi Annan.

Patriarch Pavle van de Servisch-Orthodoxe Kerk veroordeelde vorige week de interventie door de NAVO en riep tegelijkertijd de Servische autoriteiten op om naar vrede te streven. De Wereldraad van Kerken en de Konferentie van Europese Kerken (KEK) ondersteunen die oproep van hun lidkerk. Ook de Lutherse Wereldfederatie en de Wereldbond van Hervormde en Gereformeerde Kerken (WARC) staan achter de brief aan Annan. Alleen de VN zijn volgens de ondertekenaars in staat de huidige impasse rond Kosovo te doorbreken.

Wieg
Patriarch Pavle, die gedurende de gehele burgeroorlog in het vroegere Joegoslavië het Servische standpunt heeft verdedigd, noemde enkele jaren geleden Kosovo „de wieg van het Servische volk, waarvoor elke Servische man zijn leven over moet hebben.”

Ook orthodoxe zusterkerken hebben de luchtaanvallen op Servische doelen scherp veroordeeld. Volgens aartsbisschop Christodoulos, hoofd van de Grieks-Orthodoxe Kerk, laat de NAVO zich leiden door „haat tegen de orthodoxen.” Hij betuigde zijn solidariteit met het „heldhaftige Servisch-orthodoxe volk.” De Russisch-orthodoxe patriarch Aleksej II beschuldigde de NAVO zondag van „heiligschennis.”

Oecumenisch patriarch Bartholomeos, geestelijk leider van alle orthodoxen in de wereld, sprak zich juist uit tegen het nationalisme op de Balkan. In het Griekse dagblad Elefthérotypia benadrukte hij dat de orthodoxie nationalisme als een ketterij ziet. Zonder direct naar de NAVO-bombardementen te verwijzen, keerde ook hij zich tegen het gebruik van geweld als oplossing voor conflicten.