Een snelle briefwisseling over SoW

Door deel te nemen aan dergelijke Engelstalige gespreksgroepen heeft hij al diverse contacten opgebouwd en een schat aan informatie gekregen. „Het is een manier om met elkaar in gesprek te zijn. Het is net een briefwisseling, maar dan sneller.” Ds. Hofland is ook mede-eigenaar van een gespreksgroep over liturgie.

Het lijkt ds. Hofland goed wanneer predikanten, ambtsdragers en gemeenteleden met elkaar over SoW in gesprek raken. „Je merkt hoeveel onkunde er over en weer is.” Dat ds. Hofland zo'n discussiegroep heeft opgezet, heeft te maken met een soort missionaire inslag, zegt de predikant, die 14 jaar evangelisatiepredikant in Den Haag is geweest.

Zelf meepraten
Als je eenmaal beschikt over een e-mailadres is deelnemen heel simpel. Op Internet ga je naar http://samenopweg.listbot.com en je schrijft je in. Nadat je dit nog een keer bevestigd hebt, rolt alle post die bestemd is voor de deelnemers aan de gespreksgroep ook de postbus op jouw computer binnen. En je kunt meteen zelf meepraten. Reageer je op iets dat iemand anders zegt, dan leest iedereen die zich heeft aangemeld mee. Of je nu een nieuw discussiepunt wilt aanzwengelen of gewoon een vraag wilt stellen, het kan allemaal. Overigens is het mogelijk een archief te raadplegen, zodat je kunt achterhalen wat er vóór jouw deelname is verhandeld. In de eerste week –het project staat nog in de kinderschoenen– schreven veertien mensen zich in. De inhoudelijke discussie komt dus nog maar net op gang.

Zolang je zelf niets van je laat horen en alleen maar meeleest –je bent dan een zogeheten ”lurker”– is een zekere anonimiteit gewaarborgd. Alleen de eigenaar van de groep, ds. Hofland, weet de namen en de woonplaats van de mensen die deelnemen. Verder weet hij niets van de gesprekspartners.

Enige voorzichtigheid met wat je schrijft, is geboden. De predikant van de Samen-op-Weggemeente in Hillegom neemt zelf ook deel aan een gespreksgroep van de Christian Reformed Church (CRC). Hij diende dit kerkverband in de jaren zestig. De aanwezigheid van ”lurkers” kan remmend werken op de discussie, is hem gebleken. „Je weet nooit wie er leest wat ik schrijf. Misschien kan ik in de problemen komen. Al hoop je uiteraard dat je mededeelnemers het fatsoen hebben niet zonder jouw toestemming iets dat jij geschreven hebt openbaar te maken.”

Het is, aldus ds. Hofland, voorgekomen dat een predikant van de CRC mede op grond van wat hij in de CRC-Internet-gespreksgroep schreef, uit zijn ambt is ontzet. „Hij schreef kennelijk wat te lichtvaardig.” Zoiets vindt ds. Hofland wel jammer. Hij vergelijkt de discussiegroep liever met een gesprek in de huiskamer. „Mensen komen bij elkaar op bezoek en dan zeg je wel eens wat meer dan in een groter publiek.”

De anonimiteit is overigens maar betrekkelijk, want zodra je je in de discussie mengt, weten alle anderen dat jij er ook bij bent.

Babbelboxen
Toen ds. Hofland pas op Internet zat, kwam hij babbelboxen tegen. Daarin kan iedereen die langskomt het zijne zeggen. Maar zeker bij babbelboxen op godsdienstig gebied lijkt het er volgens hem op dat juist antigodsdienstige mensen het leuk vinden daar langs te gaan. „De meest godslasterlijke taal kwam ik er tegen. Daar had ik snel mijn bekomst van.”

Bij een e-mailgespreksgroep komt dit probleem niet voor. De eigenaar van de discussiegroep kan namelijk de opdracht geven om iemand die zich onfatsoenlijk gedraagt eruit te zetten. Zo'n persoon komt er nooit meer in. „Je kunt er dus van op aan dat je je gesprek in een besloten groep voert. Wie erop uit is misbruik te maken van een gespreksgroep neemt niet eens de moeite zich in te schrijven”, volgens ds. Hofland. „Dergelijke personen merken al gauw dat het gesprek veel te serieus is.”

Ds. Hofland hoopt dat het niet voorkomt, maar als iemand zich bijvoorbeeld beledigend gedraagt, verwijdert hij die persoon onherroepelijk uit zijn discussiegroep over Samen op Weg.

En als tegenstanders van SoW zich inschrijven?
„Dat is prima. Ik hoop dat we met elkaar op een weloverwogen manier de dingen aan de orde zullen stellen en praten. Er zou weinig aan zijn als alleen voorstanders meededen. Ik hoop op een lekker debat. Hoe afwijkender de gedachten, hoe interessanter ik het vind. Maar de deelnemers mogen elkaar niet te lijf gaan. Je moet dit zien als een gespreksgroep. Het mag best even fel zijn, maar ben je herhaaldelijk beledigend, dan komt dat de groep niet ten goede. Ik hoop dat mensen met uiteenlopende gedachten elkaar daar tegenkomen en met elkaar in gesprek gaan, van bonders tot gereformeerden.”

Betekenis
Overigens koestert de predikant geen enkele illusie over het effect dat zijn initiatief in de drie SoW-kerken zal hebben. „Voor individuele mensen kan het heel veel te betekenen hebben. Het brengt hen in gesprek en misschien leren ze er iets van.” Reacties van officiële zijde, zoals van het bestuur van de gereformeerde synode of het triomoderamen, heeft ds. Hofland nog niet gehoord. „De SoW-kerken doen ontstellend weinig met Internet. Zeker als je het vergelijkt met de CRC. Daar zijn bijvoorbeeld alle synoderapporten op te vragen. Wij lopen achter.”

Is een deel van de doelgroep niet uitgesloten omdat het gesprek via e-mail verloopt?
„Internet is natuurlijk iets dat je met elkaar gemeen moet hebben. Maar mijn indruk is dat de meest uiteenlopende mensen zich op Internet begeven. Dat zijn ook niet per se progressief denkende mensen. Als ik zie welke plaatselijke kerken een homepage hebben, dan heb ik de indruk dat juist de wat zwaardere kant er veel meer mee doet dan de andere kant.”

Veel geld kost meedoen niet. Een dagelijkse korte telefoonverbinding met je provider om even de nieuwe post op te halen, is alles. Wat tijdsbesteding betreft kan het deelnemen aan gespreksgroepen wel uit de hand gaan lopen. „Dat geldt voor alles met Internet. Je kunt erin verdrinken.” Er gaan dagen voorbij dat de predikant, die aan verschillende gespreksgroepen meedoet, wel 150 mailtjes krijgt. Om te beginnen laat hij ze per discussiegroep in een apart postbusje binnenkomen. Dat geeft overzicht. Het onderwerp van iedere brief staat in een aparte regel vermeld. Wat ds. Hofland niet interesseert, gooit hij direct ongelezen weg. „Ik mik er meer uit dan ik lees.”