„Doden van gezond vee is onbijbels”

Ds. H. Bok, predikant van de Vrijzinnige Geloofsgemeenschap NPB, riep gisteren in verband met de massale ruiming van landbouwbedrijven op tot burgerlijke ongehoorzaamheid. Er moet volgens hem iets gedaan worden tegen het verschrikkelijke dierenleed. Hij wil niet dat lijfelijk geweld wordt gebruikt tegen medewerkers van het ministerie of andere betrokken teams bij de ruiming van vee, maar bepleit onder meer wel het bezetten van boerderijen. Hij hoopt door deze vertragingstactieken de ogen te openen voor het feit dat het Nederlands landbouwbeleid „in strijd is met Europese richtlijnen.”

Goed voorstelbaar
Ds. J. Niesing, hervormd predikant te Kootwijkerbroek, is zelfs aanwezig geweest bij het ruimen van een boerderij. „Als je de dode beesten ziet, kan ik me goed voorstellen dat in Kootwijkerbroek allerwegen de mening heerst: Dit kan en mag niet. We hebben hier bovendien te maken met het feit dat er nog maar één geval van mkz is, en dat ook nog onder duistere omstandigheden. Als om dat ene geval 80.000 beesten geruimd moeten worden, vinden de boeren dat dit niet kan.”

In Kootwijkerbroek werd vorige week de auto van medewerkers van de Rijksdienst voor de keuring Vee en Vlees in de sloot geduwd en werden er blokkades opgesteld. Niet goed, vindt ds. Niesing. „Toch zien we dat het aantal boeren dat zo ageert, minder wordt. Boeren gaan langzamerhand 'om'. Er zijn er geweest die gleuven hebben gegraven om mensen van het erf te weren. Je kunt wel verzet plegen, maar waar loopt het op uit? Ik heb zondag gepreekt over Simon van Cyrene, die het kruis moest dragen. Ook dit kruis van mkz is ons opgelegd.”

Ds. Niesing merkt ook wel een proces van ontkenning bij boeren, een verschijnsel dat gevoed wordt door de onzekerheid over het ene 'bijzondere' geval in Kootwijkerbroek en de diagnose. „Boeren roepen: Laten we wachten op het tweede geval, maar dat is er nog niet. De emoties lopen op. Er kan de komende twee maanden nog best wat gebeuren. Wat mag en wat mag niet? Ik balanceer wat dat betreft op het randje.”

Petitie
Ds. Van Slooten uit Heerde zou zeker niet oproepen tot burgerlijke ongehoorzaamheid, zoals zijn plaatselijke collega ds. Bok dat doet. De predikant uit Heerde heeft wel een petitie namens de kerken in de regio ondertekend die gericht is aan de overheid. De kerken zijn van mening dat dieren als schepselen van God niet na inenten geruimd mogen worden.

„Ik kan me voorstellen dat er emoties losbarsten, maar als je burgerlijke ongehoorzaamheid predikt, waar loopt dat op uit? Je kunt inderdaad zeggen dat je Gode meer gehoorzaam moet zijn dan mensen, maar waar ligt het criterium? Ik deins er voor terug om mensen tot die ongehoorzaamheid op te roepen. Je ziet dat de burgermeester van Kampen ook op de vingers is getikt door op die manier achter de boeren te staan. Ik heb twee ouderlingen die tegen de grens van Oene wonen en die ten langen leste toch hebben laten ruimen. Wat moet je anders doen?”

Waardige wijze
De vraag of je de overheid moet gehoorzamen die zulke ingrijpende maatregelen gaat nemen, leeft ook in de gereformeerde gemeente van Kootwijkerbroek. „Uiteraard roep ik niet op tot burgerlijke ongehoorzaamheid”, zegt de plaatselijke predikant, ds. P. Blok. „Wel sta ik erachter om alle geoorloofde middelen te baat te nemen om een massale vernietiging van gezonde dieren te voorkomen. Maar dat is iets heel anders dan het recht in eigen hand te nemen en oorlog te gaan voeren tegen mensen die overheidsmaatregelen uitvoeren.”

Hoewel het ruimen van boerderijen de gereformeerde gemeente van Barneveld voorbijgaat, heeft ds. C. Hogchem zondag in zijn preek uitvoerig aandacht besteed aan de gevolgen van de mond- en klauwzeercrisis. In een preek over Psalm 60:5: „Gij hebt Uw volk een harde zaak doen zien”, beklemtoonde de predikant om op een „waardige wijze” de stem te verheffen tegen maatregelen die tegen de Schrift ingaan, zoals het doden van gezonde dieren. „Je mag de middelen te baat nemen –een belangrijk is een kort geding aanspannen– maar Gods Naam mag om ons niet gelasterd worden.”

Vooral bij jonge mensen lopen de emoties gemakkelijk te hoog op, merkt ds. Hogchem. „Dan ben je gauw een grens te ver. Ik heb er wel begrip voor, maar kan er niet in meegaan. Op catechisatie heb ik gezegd: Ik waarschuw jullie, maar als je doorgaat en het zou zover komen, zoek ik je wel in de gevangenis op. Dat was wel een eye-opener voor die jongens.”

Als op je bedrijf gezonde dieren worden afgemaakt en je hebt je mening duidelijk kenbaar gemaakt, komt er een moment, zegt de Barneveldse predikant, dat je de zaak voor rekening van de overheid mag laten liggen. „Dan is het niet meer jouw verantwoordelijkheid wat er op je eigen erf gebeurt. Dan is er sprake van overmacht.”