De lach van de Drie-Zelfkerk

Ze zijn met zestien mannelijke en vrouwelijke voorgangers, de groep Chinezen die Amsterdam 2000 bezoeken. Uitgenodigd door Billy Graham. De Amerikaanse evangelist voelde zich sinds zijn huwelijk verbonden met China, omdat zijn vrouw daar werd geboren. In april 1988 bracht hij zelf een eerste bezoek aan het immense Aziatische land. In zijn autobiografie vertelt Graham ook over zijn onderhoud met premier Li Peng. Hij schreef daarin aangenaam verrast te zijn over Li's „oprechtheid” op het punt van de godsdienstvrijheid. De premier bekende Graham namelijk: „Vroeger hebben we er niet veel aan gedaan. We proberen het nu anders te doen.”

Drukpers
De Amerikaanse evangelist had vooral contacten met de nauw aan de staat verbonden Drie-Zelfkerk. Hij bezocht het centrum van deze kerk in Nanjing, waar ook het belangrijkste theologisch seminarie is gevestigd, evenals de Amity Foundation, waar Bijbels van de drukpers rollen.

Enthousiast vertelt ook ds. Bao Jia-Yuan uit Nanjing over de groei van de Drie-Zelfkerk. Met een folder ”Evangelisatie in China” onderstreept hij zijn betoog. En ook nodigt hij ons uit voor zijn workshop. Daar horen we tijdens een videopresentatie dat er elke twee dagen drie nieuwe Drie Zelfkerken worden gesticht. In totaal zijn er 2000 predikanten in China en 200 studenten aan de achttien seminaries van de kerk. De beelden tonen steevast volle kerken tijdens gewone diensten en kerstsamenkomsten met koren, kaarsjes en veel sfeer.

Hymne
Voordat enkele voorgangers hun persoonlijke ervaringen doorgeven, zingt de groep een Chinese hymne. De Engelse tekst wordt uitgedeeld: „Hoe kan ik in waarheid zeggen hoe dankbaar ik ben; God is mijn liefhebbende Vader.” De gezichten stralen, camera's zoemen, een applaus en een buiging markeren het einde van het lied.

Ds. Zhang Ke-Yur zegt op elk moment van zijn leven te willen getuigen over God. „We leven daarom onder grote spanning.” Hij gewaagt van de vervolgingen in de tijd van de culturele revolutie van 1966 tot 1976. „Toen kwamen we achter gesloten deuren in huissamenkomsten bijeen. We hadden slechts één Bijbel.”

Maar nu is dat allemaal anders. Nu gaat de deur open voor het Evangelie, nu zijn er vele predikanten, groeiende gemeenten en nu levert de drukpers in Nanjing 2,5 miljoen Bijbels per jaar af. „Gods genade is over de Chinezen gekomen.”

Volledig vrij
Toch is er ook een andere kant. Nog altijd worden met zekere regelmaat huissamenkomsten van niet-geregistreerde gemeenten verstoord en komen voorgangers in de gevangenis terecht. Bovendien worden de Drie-Zelfkerken door de overheid gecontroleerd en beperkt in hun bewegingsvrijheid.

Ds. Bao Jia-Yuan relativeert dit laatste. „We zijn volledig vrij om het christelijk geloof uit te dragen.” Niet door middel van evangelisatie in de stad, geeft hij toe. „Er is een gemeenschappelijk beleid dat godsdienstige groeperingen niet in het openbaar hun boodschap uitdragen. Zo vermijden we conflicten.”

De andere kant is ook dat de 2,5 miljoen Bijbels slechts een fractie zijn van de behoefte aan Bijbels in China. Bovendien kan iemand alleen via de Drie-Zelfkerk aan Bijbels komen en dus vallen de huisgemeenten buiten de boot. „We moeten stap voor stap werken”, vindt ds. Bao Jia-Yuan.

En de vervolging van huisgemeenten? „Er zijn inderdaad wel wat problemen. Maar China is zo groot. Het is moeilijk om in het algemeen daar iets over te zeggen. We bidden voor het beste voor China.” Dat is volledige godsdienstvrijheid voor alle christenen, zoals hier in Nederland? „Het Westen is voor ons geen voorbeeld. We hopen op wat God met China doet.”