Kerkelijk Leven29 april 2000

De dag van de kleine dingen

Door K. van der Zwaag
DORDRECHT – „We zien helaas niet de vruchten op de prediking van de Schotse Free Presbyterian Church in Zimbabwe die we graag zouden willen zien. Maar waar ter wereld is de situatie beter? We beleven de dag van de kleine dingen. De Geest is in grote mate geweken over het geheel van deze wereld.”

Tot deze conclusie komt ds. John MacLeod uit Schotland. De predikant van de Free Presbyterian Church in Stornoway spreekt vandaag op de Mbuma-zendingsdag. Hij is voorzitter van de zendingscommissie van de FP Church en algemeen secretaris van deze kerk.

De snelle groei van het Afrikaanse christendom gaat Zimbabwe voorbij. Ds. MacLeod denkt dat die opmars van de kerken vooral het gevolg is van de charismatische beweging en van de Zevende-Dags Adventisten. „Wanneer ik echter de situatie van de kerk in Afrika vergelijk met die van Schotland of Nederland, zie ik toch verschillen. In Afrika zijn er veel meer kerkgangers, ook jongeren, die belangstelling tonen voor Gods Woord. Dat geeft goede moed dat God de middelen toch eens zal zegenen.”

Beproefd
Intussen wordt dit vertrouwen van ds. MacLeod wel op de proef gesteld. De vijf hoofdgemeenten van de Schotse FP Church in Zimbabwe en de ongeveer acht à negen 'preekposten' (waar ouderlingen een preek lezen) hebben te kampen met een groot predikantentekort. „Het is een van onze grootste zorgen”, zegt de predikant. „We hebben drie predikanten, die echter allen een slechte gezondheid hebben. Daarnaast zijn er twee studenten die momenteel opgeleid worden in Schotland. Tot onze vreugde mocht een van hen dit jaar aangenomen worden. De studenten krijgen bij ons een aangepast programma dat niet zo zwaar is als de eisen die we doorgaans aan onze Schotse studenten stellen. De Afrikaanse studenten hoeven bijvoorbeeld geen Grieks en Hebreeuws te leren. We hopen dat deze studenten binnen twee of drie jaar predikant kunnen worden in de kerk in Zimbabwe. We hebben die predikanten vooral nodig omdat er een geopende deur is in Afrika en omdat het tijd is om de oogst binnen te halen.”

Het ledental van de Schotse FP Church in Zimbabwe is stabiel. De kerk heeft in totaal ongeveer zestig „belijdende leden”, dat wil zeggen: avondmaalsgangers. Dit aantal is precies na te gaan omdat de namen van avondmaalsgangers –volgens het presbyteriale systeem van gemeenten– in een speciaal boek staan vermeld. Naast deze zestig (echte) leden zijn er „enkele duizenden toehoorders”, zegt ds. MacLeod.

Zorgen
Van spanningen door de strijd tussen (voormalige) rebellen en blanke landeigenaren merkt Mbuma niets. „We hebben dagelijks per e-mail contact met het zendingsveld, maar niets wijst er tot op heden op dat ons werk bemoeilijkt wordt. Het is wel droevig dat het land zich beweegt in de richting van wetteloosheid en ordeloosheid. Als kerk hebben we in onze constitutie vermeld dat we ons niet met politieke zaken bezighouden. We verkondigen het Evangelie en zetten ons in voor de humanitaire hulpverlening, voor het ziekenhuis en voor het onderwijs.

Mugabe heeft twee jaar geleden onze zendingspost bezocht en toonde zich geïnteresseerd in het werk. Het was een goed bezoek. Al gebruikt hij misschien de politiek voor z'n eigen belangen, we geloven dat God boven de gebeurtenissen staat.”

Het zendingswerk van de FP Church ondervindt wel flink wat hinder van de hoge inflatie, die tussen de 50 en de 70 procent schommelt. De salarissen van de Afrikaanse verpleegsters en onderwijzers worden echter door de regering van Zimbabwe betaald. De predikanten en studenten worden door de Schotse kerk onderhouden. Ds. MacLeod zegt onomwonden dat driekwart van het Schotse zendingswerk in Zimbabwe door Nederland mogelijk wordt gemaakt. „Zonder Nederlandse steun zou er niets van ons werk gecontinueerd kunnen worden.”

Schotse scheuring
Ds. MacLeod heeft zo zijn gedachten bij de recente scheuring binnen de Free Church of Scotland. Deze leidde recentelijk tot de vorming van een nieuw kerkverband: de Free Church of Scotland Continuing. Zijn eigen gemeente in Stornoway kreeg na de scheuring versterking uit de Free Church of Scotland met veertien leden. Al met al een verwarrende situatie. Ds. MacLeod: „Er zijn nu drie kerken die de wettelijke voortzetting van de Free Church claimen: de Free Church of Scotland, de Free Church of Scotland Continuing en wij, die uit de Free Church of Scotland zijn ontstaan.”

Maar wie de échte voorzetting vormt? Ds. MacLeod lacht en zegt: „Wij vinden dat wij dat zijn. We hadden gehoopt dat er verschillenden uit de Free Church of Scotland tot ons zouden overkomen, maar dat is helaas niet gebeurd. Ook de Free Church of Scotland Continuing beroept zich op het onfeilbare Woord van God en de Westminster Confessie, maar ze wijkt in bepaalde opzichten toch van ons af, bijvoorbeeld als het gaat om de opvatting van scheppingsdagen als dagen van 24 uur, of wanneer sommigen onder hen niet alleen de psalmen willen zingen. Zij zijn op dit soort punten minder strikt.”

Schuldbelijdenis
Over de scheuring in de eigen FP Church (die leidde tot het ontstaan van de Associated Free Presbyterian Church of Scotland) zegt ds. MacLeod: „Ik zie op dit moment geen enkele verzoening. Ik betreur het dat zij de stap van scheuring gezet hebben, maar we heten hen welkom wanneer ze waarlijk schuldbelijdenis doen.”

Ds. MacLeod toont zich ondanks zijn (vele) zorgen over de kerk wereldwijd niet pessimistisch over de toekomst. „De Heere heeft gezegd dat Hij bij Zijn kerk zal zijn tot aan het einde der dagen. Dat is Zijn belofte. Zijn nabijheid zal er zijn in lichte en donkere dagen. Nu beleven wij donkere dagen. Er is duisternis, over de gehele wereld. Dat komt vooral doordat de vijand in het geheim binnen onze poorten is. Maar wij geloven dat God Zijn werk opnieuw tot leven zal brengen en dat de gehele aarde vol zal zijn van Zijn heerlijkheid. We geloven dat Babylon (de Rooms-Katholieke Kerk) zal vallen en dat Joden bijeen vergaderd zullen worden. Die grote gebeurtenissen zijn in aantocht en zullen niet lang op zich laten wachten.”