Een mengeling van gevoelens

„Kijk, deze foto maakte een van onze zoons van ons toen wij op Koninginnedag in 1998 een dagje uit waren.” Ds. J. H. C. Olie, hervormd predikant in 's-Grevelduin-Capelle, wijst naar een foto waarop hij samen met zijn echtgenote staat. Twee maanden later openbaarde zich de ernstige ziekte waaraan zij op 23 februari van dit jaar zou overlijden.

Op tafel ligt de rouwkaart. Erboven staat een tekst uit 2 Korinthe 5: „Want Dien, Die geen zonde gekend heeft, heeft Hij zonde voor ons gemaakt, opdat wij zouden worden rechtvaardigheid Gods in Hem.” „Uit dat geloof in Hem mocht mijn vrouw uit genade leven.”

Samen met zijn twee zonen, pastoraal werker G. A. van Ginkel en twee oud-ouderlingen heeft ds. Olie zijn echtgenote naar haar graf gedragen. Ze is op de kleine begraafplaats van Grafhorst ter aarde besteld. Maar door alles heen zegt ds. Olie over het graf heen te mogen zien, naar boven. „Het getuigenis van mijn vrouw en onze moeder geeft ons de kracht om verder te gaan, ook al voelen we vaak heftig de pijn van het gemis.”

Gereformeerde prediking
Johan Heinrich Christiaan Olie werd in 1936 geboren in Delft. Hij was het zevende kind in het gezin, dat uiteindelijk acht kinderen zou tellen. „We waren thuis zo te zeggen echt hervormd-gereformeerd. Mijn vader, die hoofdcommies was van de Raad van Arbeid, is in Delft jarenlang ouderling geweest. Hij was beslist niet kerkistisch en ook geen scherpslijper, maar hij had wel grote liefde voor de gereformeerde prediking. Dat geldt ook voor mijn moeder.”

Ds. Olie is grootgebracht onder de prediking van ds. W. L. Tukker en ds. J. J. Poot. Bij ds. J. van Rootselaar deed hij belijdenis. „Kort daarvoor, in 1956, heeft de Heere me stilgezet. En met de ommekeer kwam ook de roeping tot het ambt. Ik had destijds een kantoorbaan bij de Nederlandse Kabelfabrieken in Delft. Meteen na de middelbare school was ik daarheen gegaan, vanuit de gedachte: Dan heb je tenminste vast werk. Zo dachten de mensen destijds, hè. In de avonduren ben ik toen begonnen aan het gymnasium. Die opleiding had ik immers nodig om theologie te kunnen studeren.”

Geen verloren jaren
De studie wilde aanvankelijk niet zo vlotten. „Het vreemde was dat alles wat ik deed om aan mijn roeping te beantwoorden, me bij de handen werd afgebroken. De ritten op mijn brommertje naar het Haagse gymnasium gingen aan mijn gezondheid knagen. Ook werd ik in Delft tot ouderling gekozen. Dan rol je in een gigantische hoeveelheid werk. De jeugdvereniging deed een beroep op me. „Net iets voor jou John”, zeiden ze. Dat alles zorgde ervoor dat de studie voor mijn dertigste niet zo lekker liep. Daarna, toen ik dacht dat ik het me allemaal verbeeld had, is het heel voorspoedig gegaan.”

Toen hij op 31 maart 1975 tot predikant in Linschoten werd bevestigd, had ds. Olie achttien jaar bedrijfsleven en twee jaar militaire dienstplicht achter de rug. „Maar dat zijn geen verloren jaren geweest. Ik heb directiekamers vanbinnen gezien, maar ook gesproken met de arbeider aan de machine. In die tijd heb ik veel levenservaring opgedaan, die me later goed van pas is gekomen.”

Bouwpastor
Na Linschoten diende ds. Olie Opheusden (1981), IJsselmuiden-Grafhorst (1986) en 's-Grevelduin-Capelle (1992). In zijn eerste twee gemeenten zette hij zich als een echte bouwpastor in voor de realisering van een kerkelijk centrum. In Linschoten werd zelfs de hele kerk herbouwd. Momenteel staat het kerkgebouw van zijn huidige gemeente in de steigers.

In IJsselmuiden-Grafhorst maakte hij het ontstaan van een deelgemeente mee. „Dat laatste heeft me gruwelijk veel pijn gedaan. Het is altijd erg als in een gemeente de eenheid niet kan worden bewaard.”

Ds. Olie zegt in grote lijnen nog steeds zo te preken als 25 jaar geleden. „Ik hoor mensen wel zeggen dat ik qua prediking de jaren door geen draad veranderd ben. Ik vind dat een compliment. Een collega zei onlangs: „Ik verbaas me altijd over jou. Jij koppelt de meest oud gereformeerde uitdrukkingen aan knettermoderne opmerkingen en beelden. Dat is iets dat ze van jou accepteren.” Ik denk dat die man gelijk heeft.”

De jeugd heeft een speciaal plekje in het hart van de jubilerende predikant. „In de preek probeer ik ze er van jongs af bij te betrekken. Om jongeren te bereiken, is het erg belangrijk dat je hun leefwereld kent. Anders preek je over hun hoofden heen. Je moet vooral concreet zijn en op de man af. Nee, de boodschap zelf moet je niet aanpassen. Je mag nooit wat aan de waarheid afdoen. Dat gebeurt maar al te vaak op allerlei jongerendagen. De Heere moet op het hoogst verheerlijkt en de mens op het diepst vernederd worden.”

LV-fonds
Behalve in de gemeente heeft ds. Olie zich ook op andere terreinen verdienstelijk gemaakt. Zo was hij lid van de SGP-werkgroep ”Genetische manipulatie” en zette hij zich twee jaar in als voorzitter van de stichting Kimon, die zich richt op hulpverlening aan kinderen in het buitenland.

Nog steeds is hij voorzitter van het LV-fonds, dat al weer tien jaar lang preken en artikelen van ds. L. Vroegindeweij uitgeeft. „Wat ik met deze predikant heb? Veel. Zonder andere predikanten tekort te willen doen, kan ik zeggen van hem het meest te hebben geleerd en ontvangen in die tien jaar dat hij in Delft heeft gestaan. Hij was een heldere kerel. Zeer belezen, maar tegelijkertijd ook heel eenvoudig. Zijn broer ds. Willem Vroegindeweij zegt altijd: Als hij preekte, was het net of hij een pastoraal gesprek met je voerde. En zo was het inderdaad. Hij was zowel herder als leraar en niemand deed ooit tevergeefs een beroep op hem.”

Heeft ds. Olie zich vaak gespiegeld aan ds. Vroegindeweij? „Ja en nee. Ik heb altijd gezegd: Wees jezelf. Maar ik heb wel invloed van hem ondergaan. Het is verschillende keren gebeurd dat mijn vrouw tegen me zei: Toen ik je dat in de preek hoorde zeggen, leek het alsof ds. Vroegindeweij op de kansel stond.”

Spijk
Nog een paar maanden. Dan neemt ds. Olie (63) afscheid van 's-Grevelduin-Capelle. Hij gaat vervroegd met emeritaat. Zijn nieuwe woonplaats wordt Spijk (ZH), waar hij bijstand in het pastoraat gaat verlenen. Op de meeste zondagen zal hij daar ook een keer voorgaan in de dienst.

Het besluit om vervroegd emeritaat aan te vragen, heeft hij genomen tijdens de ziekte van zijn echtgenote. Hij had gehoopt nog samen met haar naar Spijk te verhuizen. Maar hij heeft vrede met de weg die de Heere heeft gekozen. „Toen we eind vorig jaar in Spijk waren om daar het een en ander te regelen, vertelde mijn vrouw tegen een ouderling uit die gemeente dat ze wenste ontbonden te wezen en met Christus te zijn. Dat is beter dan naar Spijk te gaan.”