Geen alcohol voor je zestiende

„Begrijp jij dat sommige jonge ventjes bedolven worden onder het bier?” Verbaasd trekt Klaas-Jan Barneveld (17) zijn wenkbrauwen op. Volgens hem, Mannold van de Schootbrugge (17), Marc Laseur (16) –alledrie uit 5 havo– en Adriana den Hertog (16) –4 havo– is extreem drankgebruik op jonge leeftijd te wijten aan een verkeerde vriendenclub.

„Zestien is de leeftijd van het experimenteren”, redeneert Marc. „Je wilt erbij horen, dus drink je mee.” Adriana: „Als je niet meedoet, vinden ze je al snel een mietje.” Mannold is voorzichtig met zijn oordeel: „Het is natuurlijk gezellig als je met een groep jongens samen een biertje drinkt. Dan moet je niet met Cola aankomen.”

Controle
Toch stemmen de leerlingen in met het idee om jongeren onder de zestien die illegaal alcoholhoudende drank kopen, strafbaar te stellen. Overigens vragen ze zich af of de controles in de praktijk uitgevoerd zullen worden. „De politie controleert nu al bijna niet op drank. Af en toe komt de politie langs openbare gelegenheden, waar tegen de regels in drank wordt genuttigd, maar ik heb ze nog nooit krachtig zien optreden. Ik geloof niet dat er met een nieuwe regel daadwerkelijk meer controle komt”, voorziet Mannold somber.

Hoewel de leerlingen op jongere leeftijd allemaal af en toe alcohol hebben gekocht voor een speciale gelegenheid, hebben de meesten nooit problemen met het winkelpersoneel gehad: „In de supermarkt werken vaak jeugdige caissières. Zij vinden het niet leuk om naar de leeftijd van een jongere te vragen als deze drank haalt. Een kameraad van me werkt in de supermarkt, maar hij heeft nog nooit de leeftijd gecontroleerd.”

Mannold herkent dat niet direct: „In Wezep is een winkel waar ze streng controleren. Voordat je drank meekrijgt moet je een legitimatiebewijs tonen. Mijn vrienden zijn op die manier een kratje bier kwijtgeraakt. Maar dat is één winkel in het hele dorp. Als jongeren alcoholhoudende drank willen hebben, schakelen ze simpelweg oudere vrienden in.” Marc: „Het is te gemakkelijk om een oudere vriend drank te laten halen. Die nieuwe regels kosten alleen maar geld.”

Stiekem
Toch zijn er volgens de leerlingen wel effectieve regelingen mogelijk. „De politie moet minstens één maand streng controleren. Als jongeren onder de zestien betrapt worden met drank, moeten de ouders op de hoogte worden gesteld. Jongeren drinken vaak stiekem. Wanneer de politie naar ouders stapt, schrikt dat enorm af. Daarnaast moeten alle winkeliers daadwerkelijk controleren, anders heeft het geen effect”, meent Klaas-Jan. Hij lacht: „In Amerika mogen jongeren onder de achttien jaar geen alcohol drinken. Iedereen is daaraan gewend. In Nederland zou dat verbod niet werken. Veel mensen van onze generatie zijn gewend aan het nuttigen van alcohol op jongere leeftijd.”

Mannold komt met het voorstel om de hangplekken te verwijderen: „Op dat soort plaatsen wordt regelmatig alcohol gedronken. Vaak stuurt de politie de jongeren alleen weg, maar dan staan ze de volgende dag ergens anders.” Adriana knikt bedachtzaam. „Een strafmaatregel moet betrekking hebben op het alcoholgebruik. Ouders en jongeren moeten op hun verantwoordelijkheid gewezen worden.”

Hoe langer de leerlingen over oplossingen praten, hoe meer ideeën komen bovendrijven. Marc lanceert een kort maar krachtig voorstel: „Onder de zestien mag je geen alcohol kopen. Tussen de zestien en de achttien jaar moet er een maximum aan het koopwaar gesteld worden.” Klaas Jan valt hem schertsend bij: „Je mag bijvoorbeeld alleen alcohol voor jezelf kopen. Dat wordt leuk op een verjaardag.” Lachend voegt hij eraan toe: „Dan mogen gasten zelf hun bier meenemen.”

Dronken
Zoet gedronken, duur betaald. Dat weet inmiddels iedere jongere. Toch wijst onderzoek onder 95.000 jongeren in dertig Europese landen uit dat een op de twee jongeren op 16-jarige leeftijd wel eens dronken is geweest. Daarom moet de eigen verantwoordelijkheid van de jongeren worden benadrukt, vindt het Platform Verkoop Alcoholhoudende Dranken voor thuisgebruik (PVAD).

De leerlingen knikken instemmend. Klaas-Jan: „Jongeren moeten zich verantwoordelijk voelen als ze alcohol drinken. Wanneer oudere vrienden alcohol halen voor hun jongere kameraden, nemen zij de verantwoordelijkheid op zich.” De anderen zijn het ermee eens. „Je mag best een biertje drinken, maar je moet goed beseffen waar je mee bezig bent. Breng nooit je eigen lichaam of dat van een ander in gevaar.”